Σε λίγες μέρες ξεκινά το 9ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου (25 Αυγούστου μέχρι και 1η Σεπτεμβρίου) όπου συναρπαστικά ντοκιμαντέρ απ’ όλον τον κόσμο και οι δημιουργοί τους συναντούν το κοινό τους.
Στο πρόγραμμά του θα φιλοξενήσει τρεις διαφορετικές σκηνές προβολών: Το Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους και το μicro Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 24 ταινίες τεκμηρίωσης μικρού μήκους, ενώ ως τρίτη σκηνή προβολών -εκτός διαγωνιστικού προγράμματος- θα υπάρχει η σκηνή του Πανοράματος, στην οποία θα φιλοξενούνται καθημερινά διαφορετικά κινηματογραφικά αφιερώματα.
Το Beyond Borders εστιάζει σε ταινίες τεκμηρίωσης που ασχολούνται με ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα.
Αυτή τη χρονιά, οι επισκέπτες του φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να δουν τολμηρά, συναρπαστικά ντοκιμαντέρ για ζητήματα όπως οι παράπλευρες απώλειες των πολέμων και των διχασμών, η παράνομη εργασία, η μετανάστευση και η προσφυγιά, οι εξαρτήσεις, η περιβαλλοντική κρίση, η αποικιοκρατία, η εξουσία, η έμφυλη και η εθνική ταυτότητα, η ανθρώπινη εκμετάλλευση, η αναπηρία, οι οικογενειακές σχέσεις.
Πολλά από τα ντοκιμαντέρ έχουν ταξιδέψει στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου, όπως Κάννες, Βερολίνο, Βενετία, Λοκάρνο, Κάρλοβι Βάρι, Άμστερνταμ, Κοπεγχάγη.
Στο πρόγραμμα προβολών του, το φεστιβάλ συμπεριέλαβε 36 παγκόσμιες, διεθνείς και ελληνικές πρεμιέρες.
Παράλληλα όμως με την προβολή ταινιών στο Κυρίως Διαγωνιστικό, στο μicro Διαγωνιστικό και στο Πανόραμα, το Beyond Borders υλοποιεί και πολλές ακόμη δράσεις επικεντρωμένες στην παραγωγή και συμπαραγωγή ντοκιμαντέρ, στην Ιστορία ιδωμένη αλλιώτικα, καθώς και στην εκπαίδευση και στη διασύνδεση των ανθρώπων, επαγγελματιών και μη, που αναζητούν την αλήθεια πέρα από τα σύνορα -Φόρουμ Συμπαραγωγών, Audiovisual Pitching Lab, Masterclasses, Beyond Storytelling, Critics’ Corner, Διεθνές Δίκτυο Κινηματογραφικών Σχολών, βιωματικά κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά, βιβλιοπαρουσιάσεις, έκθεση γλυπτικής, Θέατρο σκιών, μουσική και χορό.
Κυρίως Διαγωνιστικό τμήμα
2G του Karim Sayad, Ελβετία, 2024, 77′ Ελληνική Πρεμιέρα
Agadez, 2021. Μετά την απαγόρευση της παράνομης μεταφοράς μεταναστών από την κυβέρνηση του Νίγηρα, τέσσερις πρώην διακινητές προσπαθούν να βγάλουν τα προς το ζην. Αντιμέτωποι με την έλλειψη προοπτικών, ο Ibrahim, o Abdelsalam, o Daouda και o El Bak ξεκινούν ένα ταξίδι στη Σαχάρα για να συναντήσουν δεκάδες χρυσοθήρες που χάνονται στη μέση της ερήμου. Ανάμεσα στην ελπίδα και την απογοήτευση, αυτοί οι άνδρες αγωνίζονται να επιβιώσουν σε ένα όλο και πιο εχθρικό και ασταθές περιβάλλον.
Ο Karim Sayad γεννήθηκε το 1984 στη Λωζάνη της Ελβετίας και έχει διπλή ελβετική και αλγερινή υπηκοότητα. Αφού πήρε μεταπτυχιακό στις διεθνείς σχέσεις στο IHEID της Γενεύης, σκηνοθέτησε το πρώτο του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, Babor Casanova (2015). Βραβεύτηκε, μεταξύ άλλων, στο Doclisboa, στο Festival dei Popoli και στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Clermont-Ferrand. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία Of sheep and men (2017) έκανε πρεμιέρα στο TIFF DOCS και κέρδισε το Prix de Soleure 2018. Tο My english cousin (2019) έκανε επίσης πρεμιέρα στο TIFF DOCS.
Anna and the Egyptian Doctor της Taliya Finkel, Ισραήλ, 2022, 76′ Ελληνική Πρεμιέρα
Η ιστορία του Dr Helmy, ενός Άραβα γιατρού που παριστάνει τον υποστηρικτή των Ναζί για να σώσει μια Εβραία μεταμφιεσμένη σε μουσουλμάνα στο ναζιστικό Βερολίνο.
Η Taliya Finkel είναι βραβευμένη ανεξάρτητη κινηματογραφίστρια και διεπιστημονική καλλιτέχνης. Οι ταινίες της έχουν κερδίσει διεθνή βραβεία και έχουν προβληθεί σε δεκάδες φεστιβάλ στο Ισραήλ και στο εξωτερικό. Έχουν επίσης μεταδοθεί από πολλά διαφορετικά τηλεοπτικά κανάλια. Πιο συγκεκριμένα, οι ταινίες της έχουν ενταχθεί στα προγράμματα σπουδών πολλών λυκείων και πανεπιστημίων στο Ισραήλ και τη Γερμανία. Η Finkel πιστεύει ότι η τέχνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο για κοινωνική αλλαγή και στο έργο της προσπαθεί να φέρει στο φως σημαντικά ζητήματα που αγγίζουν την ιστορία, την ποικιλομορφία και τη βιωσιμότητα.
Bangarang του Giulio Mastromauro, Ιταλία, 2023, 73′ Ελληνική Πρεμιέρα
Τα παιδιά μπορεί να είναι φωνακλάδικα, ανέμελα, παιχνιδιάρικα, αφηρημένα, βίαια. Αυτό συμβαίνει και στον Τάραντα, μια βιομηχανική πόλη στη νότια Ιταλία, η οποία από τη δεκαετία του 1960 φιλοξενεί τη μεγαλύτερη χαλυβουργία της Ευρώπης. Παρατηρώντας τις κινήσεις τους και ακούγοντας τα συναισθήματά τους, εισερχόμαστε στον κόσμο της παιδικής ηλικίας, χάνοντας ταυτόχρονα τον εαυτό μας στο παρόν αυτής της περιοχής, τόπο μιας από τις σοβαρότερες υγειονομικές και περιβαλλοντικές καταστροφές στην ιταλική και ευρωπαϊκή ιστορία. Το Bangarang είναι μια τζαμαϊκανή λέξη που σημαίνει αναταραχή, αταξία, χάος.
Ο Giulio Mastromauro είναι Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Σε πολύ νεαρή ηλικία απέκτησε πτυχίο νομικής, παρά το έντονο πάθος του για τον κινηματογράφο. Μαζί με τη Virginia Gherardini ίδρυσε την Zen Movie, μια εταιρεία παραγωγής και διανομής. Έχει γράψει και σκηνοθετήσει αρκετές ταινίες μικρού μήκους, μεταξύ των οποίων το “Inverno (Ο χειμώνας του Τίμο)” (2020), που κέρδισε το βραβείο David di Donatello και ήταν υποψήφια για το βραβείο Nastri d’Argento. Η ταινία μικρού μήκους, που επιλέχθηκε σε περισσότερα από 200 διεθνή φεστιβάλ, ήταν επιλέξιμη για το Όσκαρ και μπήκε στη μακρά λίστα στην κατηγορία ταινιών μικρού μήκους ζωντανής δράσης. Το 2021, του απονεμήθηκε το Μετάλλιο Τιμής της Ακαδημίας Σεζάρ (Γαλλία), ένα βραβείο που απονέμεται κάθε χρόνο από τη Monnaie de Paris στους καλύτερους ανερχόμενους σκηνοθέτες του κόσμου. Επί του παρόντος εργάζεται στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία “Paradiso”, μια διεθνή συμπαραγωγή μεταξύ Ιταλίας και Σλοβενίας, σε παραγωγή των εταιρειών Dispàrte, Indaco Film και Vertigo.
Grandmother’s footsteps της Lola Peploe, Γαλλία, 2023, 64′ Ελληνική Πρεμιέρα
Περιμένοντας το πρώτο της παιδί και αναρωτώμενη πώς να συνδυάσει τη μητρότητα με το να είναι καλλιτέχνης, η Lola Peploe αρχίζει ένα διάλογο με τη γιαγιά της Cloclo, ζωγράφο τοπίου, αισθητική νομάδα και ελεύθερο πνεύμα. Η Lola αποφασίζει να ακολουθήσει τα βήματά της και να επιστρέψει στην Ελλάδα, στα κυκλαδίτικα νησιά, όπου η Cloclo πέρασε τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής της ζωγραφίζοντας. Αρχίζει να μιλάει με την Cloclo στο μυαλό της, ανασυνθέτοντας τη ζωή της Cloclo, καθώς περιπλανιέται στους δρόμους της Αμοργού αναζητώντας το παλιό της εργαστήριο ζωγραφικής.
Μια πλοήγηση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, που εναλλάσσεται ανάμεσα σε απροσδόκητες συναντήσεις, σε βίντεο Super 8 που έχει γυρίσει ο πατέρας της και σε ηχογραφήσεις φωνής της Cloclo που αφηγείται τη δική της ιστορία ζωής. Στην ταινία ακούγεται η φωνή της Σαρλότ Ράμπλινγκ και πραγματοποιείται η τελευταία κινηματογραφική εμφάνιση του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι.
I shall not hate της Tal Barda, Καναδάς, 2024, 90′ Ελληνική Πρεμιέρα
Από τον προσφυγικό καταυλισμό Jabaliya της Γάζας μέχρι το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ, το ”’I shall not hate” ακολουθεί την αχαρτογράφητη πορεία του Dr. Izzeldin Abuelaish, του πρώτου Παλαιστίνιου γιατρού που εργάζεται σε ισραηλινό νοσοκομείο και γεννάει μωρά, του οποίου το ήθος της συγχώρεσης και της συμφιλίωσης δοκιμάζεται στην ύστατη δοκιμασία όταν ένα ισραηλινό τανκ βομβαρδίζει το σπίτι του, σκοτώνοντας τις τρεις κόρες του. Παρά τις αντιξοότητες, μετατρέπει την τραγωδία του σε μια παγκόσμια εκστρατεία για την εξάλειψη του μίσους. Μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και τον επακόλουθο πόλεμο στη Γάζα, το ταξίδι του γιατρού γίνεται ακόμη πιο μοιραίο για τη δυνατότητα να φανταστούμε ένα μέλλον για Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς. Το ” I shall not hate” είναι μια επιστολή ανεκτικότητας από έναν βαθιά εμπνευσμένο άνθρωπο με ένα μήνυμα τόσο επείγον όσο ποτέ άλλοτε.
Η Tal Barda είναι Γαλλοαμερικανίδα δημιουργός ντοκιμαντέρ και παραγωγός, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ιερουσαλήμ. Η Tal είναι νικήτρια του Greenhouse Film Programme και του SIMA (Global impact media awards), υπότροφος του Tribeca Film Fund για τις ταινίες της. Το ποικίλο ρεπερτόριο των κινηματογραφικών της έργων έχει προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ και κινηματογράφους σε όλο τον κόσμο. Η Tal έχει συνεργαστεί με διεθνείς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, μεταξύ των οποίων: HBO, ARTE, BBC, CBC, ZDF και IKON. Το πιο πρόσφατο έργο της Tal είναι μια σειρά ντοκιμαντέρ 3 τμημάτων με τίτλο Criminal file 512, η οποία έγινε η πιο δημοφιλής σειρά ντοκιμαντέρ στην ισραηλινή τηλεόραση το 2022. Οι ταινίες της Tal περιλαμβάνουν τις ακόλουθες ταινίες: Woman of Valor (υποψήφια για τα βραβεία της Ισραηλινής Ακαδημίας 2022), 100 εκατομμύρια προβολές (YesDocu/ZDF), Family in Transition που κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο φεστιβάλ κινηματογράφου του Doc Aviv 2019, The Wonderful Kingdom of Papa Alaev (ARTE, CNC, IKON, Chanel 8, Greenhouse, Tribeca Film Fund).
Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα του Χρήστου Ανδριανόπουλου, Ελλάδα, 2023, 71’
Το ” Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα ” παρακολουθεί τη ζωή της Νότας και του Ηλία, ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που ζει σε διαφορετικούς κόσμους κάτω από την ίδια στέγη εδώ και 43 χρόνια. Όταν η πανδημία τους αναγκάζει να μείνουν σε εσωτερικούς χώρους, η καθημερινότητά τους γίνεται επαναλαμβανόμενη και τετριμμένη. Η ταινία απογυμνώνει την εξιδανικευμένη άποψη μιας τέλειας, αιώνιας αγάπης και αντ′ αυτού εστιάζει στην πραγματικότητα της γήρανσης και της σταδιακής παρακμής του σώματος και του μυαλού τους. Ο τίτλος ” Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα ” αντανακλά την αίσθηση του κενού και την αποδοχή του ελάχιστου. Λειτουργεί ως υπενθύμιση για να εκτιμήσουμε τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες μας όσο ακόμα μπορούμε και να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με ταπεινότητα. Συνολικά, το Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα είναι μια οδυνηρή απεικόνιση των προκλήσεων της γήρανσης και της σημασίας του να συμβιβαστούμε με τις πραγματικότητές της.
Ο Χρήστος Αδριανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 2014, όπου σπούδασε κινηματογράφο στο SUNY Purchase. Η πτυχιακή του ταινία, “The Big Tomato”, προβλήθηκε σε διάφορα ελληνικά φεστιβάλ. Η τελευταία του ταινία και πρώτη μεγάλου μήκους ταινία, ” Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα ”, έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα για Πρωτοεμφανιζόμενες Ταινίες στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Αργυρός Αλέξανδρος, το Βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και το Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής Νέων.
Kix των Dávid Mikulán, Bálint Révész, Ουγγαρία, 2024, 90′ Ελληνική Πρεμιέρα
Το Kix ακολουθεί έναν δραστήριο 8χρονο, τον Sanyi, καθώς περιπλανιέται στους δρόμους της Βουδαπέστης, μένοντας όσο το δυνατόν πιο μακριά από το στενόχωρο διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου της οικογένειάς του. Στους δρόμους, ο κόσμος είναι η παιδική του χαρά, όπου κάνει παρέα με μια χούφτα φίλους και τους κινηματογραφιστές David και Balint - μόλις μια δεκαετία μεγαλύτερούς του, αλλά σαν υποκατάστατα αδέλφια γι′ αυτόν. Το Kix ξετυλίγει αμέτρητες μέρες της παιδικής ηλικίας του Sanyi σαν πυρετώδες όνειρο. Λίγες μέρες μετά τα 16α γενέθλιά του, ο Sanyi και οι φίλοι του βάζουν φωτιά σε ένα στρώμα, η φωτιά εξαπλώνεται και σκοτώνει έναν πατέρα τεσσάρων παιδιών. Η τραγική είδηση φτάνει στα εθνικά μέσα ενημέρωσης και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, επισκέπτεται τον τόπο του εγκλήματος. Ο Sanyi και οι φίλοι του κηρύσσονται εχθροί του κράτους. Μέχρι το τέλος της ταινίας, ο Sanyi αποτελεί ταυτόχρονα σύμβολο της αδίστακτης εγκληματικότητας και θύμα της βαθιάς κρατικής αδιαφορίας.
Ο Dávid MIKULÁN είναι ένας καλλιτέχνης ενδιάμεσων μέσων που αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης. Εκτός από πολυάριθμες ομαδικές και ατομικές εκθέσεις, έχει συνεργαστεί με την Conceptual Soundproductions Budapest, το θέατρο Kolibri και την Κρατική Όπερα της Ουγγαρίας. Τα διεπιστημονικά έργα του αντανακλούν τον αντίκτυπο των δημόσιων χώρων στις κοινωνικές δομές.
Ο Bálint Révész είναι ένας νέος σκηνοθέτης/παραγωγός που εργάζεται στα όρια μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Μπράιτον το 2012. Το πρώτο του ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους ως σκηνοθέτης, το Granny Project, το οποίο ετοιμάστηκε για 7 χρόνια, κέρδισε το βραβείο MDR στο Dok Leipzig, το βραβείο Next Generation Award στο IDFF της Ταϊβάν, μια υποψηφιότητα για το Doc Alliance και προβλήθηκε στα Hot Docs, CPH:Dox και σε άλλα σημαντικά φεστιβάλ. Είναι ιδρυτής της κολεκτίβας Gallivant Film με έδρα το Λονδίνο και παραγωγός του ντοκιμαντέρ Another News Story.
Koka του Aliaksandr Tsymbaliuk, Πολωνία, 2024, 47′ Ελληνική Πρεμιέρα
Μια οικεία ιστορία της σχέσης μεταξύ πατέρα και γιου, που ζουν στην άκρη του κόσμου κοντά στη Βερίγγειο Θάλασσα, εμποτισμένη με τη σκληρότητα της τοπικής πραγματικότητας και την απλότητα της παιδικής ηλικίας, την αυστηρότητα της πατρικής αγωγής και την αγάπη που βρίσκει πάντα μια θέση σε κάθε μέρος του πλανήτη και σε κάθε καρδιά, ακόμη και σε εκείνη που μοιάζει πιο σκληρή από την πέτρα.
Ο Aliaksandr Tsymbaliuk, 34 ετών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Pinsk, Λευκορωσία. Σε ηλικία 24 ετών, μετά από μια μακρά περίοδο εσωτερικής περιπλάνησης (τότε κατάφερε να τελειώσει τη Σχολή Μηχανικών Ήχου), ένιωσε έντονη την ανάγκη να αφοσιωθεί στον κινηματογράφο και γράφτηκε στο τμήμα κινηματογράφου της Σχολής Κινηματογράφου του Λοτζ, απ′ όπου αποφοίτησε με επιτυχία. Κατά τη διάρκεια και μετά τις σπουδές του έλαβε μέρος σε διάφορα έργα, τόσο μυθοπλαστικά όσο και ντοκιμαντέρ (μεταξύ των οποίων το “The Whaler Boy” dir. Philipp Yuryev 2020, “Draw for Change!” dir. Anna Moiseenko 2020, “Sunburned” dir. Carolina Hellsgård 2019), αλλά όπως αποδείχθηκε, η εσωτερική του προτίμηση ήταν στα ντοκιμαντέρ και αποφάσισε να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη του εαυτού του ως κινηματογραφιστή και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ. Το τελευταίο του μεγάλο έργο ως κινηματογραφιστής ήταν το “Queendom” dir. Agnia Galdanova, το οποίο έκανε πρεμιέρα στο SXSW 2023 και κέρδισε το βραβείο NEXT:WAVE στο φεστιβάλ CPHDOX.
Λώξη των Δημήτρη Ζάχου, Θανάση Καφετζή, Ελλάδα, 2024, 87′
Η Λωξάνδρα, μια νέα γυναίκα με σύνδρομο Down, γίνεται το πρώτο ανάπηρο άτομο που υπογράφει συμβόλαιο ηθοποιού με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας. Αφήνει την πόλη και τη γνώριμη καθημερινότητά της και ταξιδεύει στην Αθήνα για να γίνει μέλος του επαγγελματικού θιάσου του Εθνικού. Για τους επόμενους 6 μήνες η Λώξη κάνει πρόβες και φίλους, ερωτεύεται, διασκεδάζει, απογοητεύεται και συνεχίζει ξανά και ξανά να διεκδικεί προσβασιμότητα στην πράξη, ανατρέποντας ένα στερεότυπο τη φορά.
Δημήτρης Ζάχος – Σκηνοθέτης: Σπούδασε Κινηματογράφο στο ΑΠΘ, με την πτυχιακή του ταινία “Πιγκουίνοι” να διακρίνεται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ το 2020 η ταινία του με τίτλο “Βούτα” βραβεύτηκε στο 43ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας. Η ταινία ”Λώξη” είναι το πρώτο του μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ, σε συν-σκηνοθεσία με τον Θ. Καφετζή. Έχει σχεδιάσει βιντεοπροβολές για θεατρικές παραστάσεις, έχει διδάξει σκηνοθεσία στο Τμ. Κινηματογράφου ΑΠΘ και υποκριτική σε δραματικές σχολές.
Θανάσης Καφετζής – Σκηνοθέτης: Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και είναι απόφοιτος του Τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται ως κινηματογραφιστής στη Αθήνα. Εργάστηκε ως κινηματογραφιστής και βοηθός σκηνοθέτη στο ντοκιμαντέρ “Next stop: Utopia”, το οποίο έκανε πρεμιέρα ως επίσημη επιλογή στο IDFA και κέρδισε πολλά βραβεία σε όλο τον κόσμο. Η ”Λώξη” είναι το δεύτερο ντοκιμαντέρ του μεγάλου μήκους.
My Place Ozerna της Karina Będkowska, Πολωνία, 2022, 59′ Ελληνική Πρεμιέρα
″Ούτε εγώ θέλω να ζήσω”, εξομολογείται η Karina στη θεία της Slava, πυροδοτώντας μια βαθιά αναζήτηση νοήματος μεταξύ δύο μακρινών συγγενών. Για την Karina, το ταξίδι από το Λονδίνο στην Ozerna, ένα μικρό χωριό στην Ουκρανία, γίνεται απροσδόκητα η αρχή ενός ταξιδιού για να ανακτήσει τη ζωτικότητά της: στην Ozerna συναντά την 84χρονη θεία της Slava, η οποία είναι χήρα εδώ και πολλά χρόνια. Και οι δύο γυναίκες έχουν χάσει τη θέλησή τους για ζωή, αλλά ένας αμοιβαίος δεσμός αγάπης επαναφέρει το νόημα στη ζωή τους. Όμορφα γυρισμένο, αυτό το τρυφερό ντοκιμαντέρ είναι μια απόδειξη της σημασίας της σύνδεσης μεταξύ των γενεών και της κοινής ανακάλυψης της ζωτικότητας και του σκοπού.
Αποφοίτησε με άριστα στην παραγωγή ντοκιμαντέρ από το Πανεπιστήμιο Goldsmith του Λονδίνου και στη φωτογραφία από την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πόζναν. Συμμετείχε στα διεθνή κινηματογραφικά εργαστήρια Film Spring Open στην Κρακοβία και INTERDOC στη Σερβία, καθώς και στα Doc Development και DOC LAB στην Πολωνία, ενώ η ταινία μικρού μήκους Tutka προβλήθηκε στα διεθνή φεστιβάλ Benicia FF στην Καλιφόρνια και Short to the Point στη Ρουμανία το 2017. Το ντεμπούτο ντοκιμαντέρ της My Place Ozerna έκανε πρεμιέρα στο 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κρακοβίας και στο καναδικό Hot Docs Film Festival. Έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις φωτογραφίας στην Αγγλία, τη Δανία και την Πολωνία. Η ατομική της έκθεση φωτογραφίας πραγματοποιήθηκε στα εγκαίνια του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κρακοβίας. Ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής στο 8ο Ukraina Film Festival στη Βαρσοβία.
Reset του Min Bae, Καναδάς, 2023, 89′ Ελληνική Πρεμιέρα
Στις 16 Απριλίου 2014, το οχηματαγωγό Sewol βυθίστηκε στη Νότια Κορέα, παίρνοντας μαζί του 304 ανθρώπους, κυρίως μαθητές λυκείου, στους οποίους είχε ζητηθεί να παραμείνουν στις καμπίνες τους. Η καταστροφή τραυμάτισε βαθύτατα το έθνος και συνέτριψε το πνεύμα του. Τρία χρόνια αργότερα, παθιασμένες διαμαρτυρίες και πολιτικές αλλαγές οδήγησαν στην ανέλκυση του Sewol από τη Δυτική Θάλασσα. Το “Reset” θέτει το ερώτημα γιατί αμέλησαν τη διάσωση αυτών των παιδιών και των άλλων εκείνη την τραγική ημέρα.
Ο Min Bae είναι διακεκριμένος καθηγητής κινηματογραφικής παραγωγής στο Πανεπιστήμιο του Windsor και ο οραματιστής ιδρυτής της Cactus Pictures®. Με πάνω από τρεις δεκαετίες εμπειρίας, έχει συμβάλει σημαντικά στην κινηματογράφηση και την παραγωγή ταινιών από το 1990. Η τεχνογνωσία του Min Bae στην παραγωγή ταινιών, την κινηματογράφηση και τις εικαστικές τέχνες βασίζεται στην εκτεταμένη εκπαίδευσή του στο Μόντρεαλ, τη Γαλλία και την Κορέα. Οι ποικίλες δεξιότητές του και η παγκόσμια προοπτική του εμπλουτίζουν κάθε έργο που αναλαμβάνει.
Samuel and the light του Vinícius Girnys, Brazil, 2023, 71′ Ελληνική Πρεμιέρα
Ο Samuel ζει στην Ponta Negra, ένα μικρό χωριό στην ακτή Paraty της Βραζιλίας. Αρχικά, η ειδυλλιακή καθημερινότητα που ακολουθεί το ρυθμό της φύσης και η ανάπτυξη της ταυτότητας του αγοριού δίνουν τον τόνο της ταινίας. Συνοδεύουμε το αγόρι και την οικογένειά του για έξι χρόνια. Σταδιακά, αναδύεται μια πιο σύνθετη πραγματικότητα, με τις αντιφάσεις της ανάμεσα στη νεωτερικότητα και την παράδοση, τη φύση και την τεχνολογία. Η άφιξη του ηλεκτρισμού και του τουρισμού στο χωριό αποκρυσταλλώνει την αποδόμηση ενός εξιδανικευμένου παραδείσου και σκιαγραφεί ένα πορτρέτο της σύγχρονης Βραζιλίας.
Ο Vinícius Girnys είναι ένας 34χρονος σκηνοθέτης. Οι ταινίες μικρού μήκους του έχουν κερδίσει βραβεία σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ. Το “Samuel and the Light” είναι η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, η οποία ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2023. Έκανε πρεμιέρα τον Απρίλιο στο Visions du Réel (Νιόν), τον Μάιο στο Hot Docs (Τορόντο) και τον Ιούνιο στο FICG (Γουαδαλαχάρα), όλα στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα. Στο FICG, το ” Samuel and the Light ” έλαβε το βραβείο FEISAL για την καλύτερη ταινία και το βραβείο για το καλύτερο ιβηροαμερικανικό ντοκιμαντέρ, βραβείο που προκρίνεται για τα Όσκαρ 2024. Τον Οκτώβριο του 2023, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σάο Πάολο, το “Samuel and the Light” έλαβε το βραβείο της κριτικής επιτροπής για το καλύτερο ντοκιμαντέρ.
Searching for Rodakis του Saim Kerem Soyyilmaz, Τουρκία, 2023, 57′
Η Χρυσούλα, που πέθανε το 1887 σε ηλικία 17 ετών, θάφτηκε κάτω από το πάτωμα του σπιτιού της οικογένειάς της σε ένα μικρό χωριό 100 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη. Τριάντα επτά χρόνια αργότερα, λόγω μιας ανταλλαγής πληθυσμών, η οικογένεια της Χρυσούλας αναγκάστηκε να την αφήσει θαμμένη κάτω από το πάτωμα όταν εκτοπίστηκαν στη βόρεια Ελλάδα. Εκατό χρόνια αργότερα, κατά την ανακαίνιση αυτού του παλιού σπιτιού, η οικογένεια ενός κινηματογραφιστή που ζούσε εκεί ανακάλυψε την ταφόπλακα της Χρυσούλας. Αυτή η ταινία, σε σκηνοθεσία του Kerem Soyyılmaz, είναι μια ιστορία για την ανακάλυψη της ταφόπλακας το 2016, την έρευνα για την οικογένεια που της ανήκε και την αναζήτηση που κατέληξε στη Θεσσαλονίκη το 2022, εξιστορημένη μέσα από τις εμπειρίες του σκηνοθέτη και της οικογένειάς του.
Ο Kerem Soyyilmaz (1984) γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης. Με προϋπηρεσία σε εμπορικές ταινίες, το Searching for Rodakis είναι το πρώτο του ντοκιμαντέρ. Το Searching for Rodakis κέρδισε 4 βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου καλύτερης ταινίας στο 30ο Adana Golden Boll Film Festival. Σήμερα ζει στην Κοπεγχάγη και εργάζεται σε κινηματογραφικά και διαπολιτισμικά έργα μεταξύ Δανίας και Τουρκίας.
Η χώρα των λησμονημένων τραγουδιών του Βλαδίμηρου Νικολούζου, Ελλάδα, 2023, 93′
Το ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε μέσω μιας συλλογικής δημιουργικής συνεργασίας μεταξύ του Deep Forest Foundation και των ιθαγενών κοινοτήτων του δάσους του Αμαζονίου. Καταγράφει σημαντικές στιγμές από τη ζωή των Kaxinawa Huni Kuin, Awa, Kayapo, Matis, Enawene Nawe και Shipibo, οι οποίοι ζουν δίπλα σε πλατιά ποτάμια και τεράστια δέντρα. Με επαναλαμβανόμενο μοτίβο έναν αρχαίο μύθο, βυθιζόμαστε στον πολιτισμό τους, στο κοσμολογικό τους όραμα και στην καθημερινή τους ζωή, ενώ συνδέουμε το παρελθόν και το παρόν τους μέσα από σπάνιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό του 20ού αιώνα.
Ο Βλαδίμηρος Νικολούζος γεννήθηκε στην Ελλάδα το 1979. Είναι ποιητής, θεατρικός σκηνοθέτης και ανεξάρτητος κινηματογραφιστής. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, «Άνθη μέσα στη σιδερένια νύχτα (2015)» και «Aurora (2017)». Το 2014, τιμήθηκε με την Ειδική Μνεία FIPRESCI στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Polk. Την ίδια χρονιά, ήταν επίσης υποψήφιος για το καλύτερο ντεμπούτο ανεξάρτητου σκηνοθέτη στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Στο θέατρο, έχει συνεργαστεί ως θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης με το Εθνικό Θέατρο και το Φεστιβάλ Αθηνών, καθώς και με ανεξάρτητα θέατρα στην Αθήνα και τη Νέα Υόρκη. Η χώρα των λησμονημένων τραγουδιών (2024), που έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του και η πρώτη από μια σειρά ντοκιμαντέρ που σκοπεύει να γυρίσει σε όλον τον κόσμο.
The Parallel Currents του Pablo Chavanel, Γαλλία, 2024, 68′, Ελληνική Πρεμιέρα
Ο πολλαπλασιασμός των υδροηλεκτρικών φραγμάτων στον ποταμό Μεκόνγκ, που έχουν σχεδιαστεί για την παροχή ενέργειας στις γειτονικές μεγαλοπόλεις, αναγκάζει τον Samnang, τον ηγέτη μιας αυτόχθονης κοινότητας, να αγωνιστεί για την επιβίωσή του και την επιβίωση της φύσης. Αντιμέτωπος με τις πιέσεις των αρχών, ο Samnang είναι έτοιμος να πάρει οποιοδήποτε ρίσκο. Εν τω μεταξύ, στην πρωτεύουσα της Καμπότζης, ο Sothy, ζωγράφος και επιζών από τη γενοκτονία των Ερυθρών Χμερ, έχει δεσμευτεί σε ένα καθήκον μνήμης, αποκαλύπτοντας μέσω της τέχνης του μια βία που φαίνεται να επαναλαμβάνεται. Δημιουργείται έτσι ένας διάλογος μέσω του χώρου και του χρόνου.
Γεννημένος το 1983, ο Pablo σπούδασε αναλογική φωτογραφία, ιστορία της τέχνης και φωτορεπορτάζ στο πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια τελειοποίησε τις δεξιότητές του με ένα BTS στις οπτικοακουστικές σπουδές και ξεκίνησε την καριέρα του ως εικονολήπτης και μοντέρ βίντεο σε δημοσιογραφικά πρακτορεία στο Παρίσι. Εργάστηκε σε διάφορα τηλεοπτικά ρεπορτάζ. Γοητευμένος από τα ντοκιμαντέρ, μετακόμισε στην Καμπότζη το 2015 και γύρισε τα πρώτα του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους κατά μήκος του ποταμού Μεκόνγκ. Ως σκηνοθέτης, γύρισε αρκετά ντοκιμαντέρ μικρού και μεσαίου μήκους πριν από το The Parallel Currents, το πρώτο του ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, που γυρίστηκε σε διάστημα 7 ετών (2016-2022). Σε αυτή την ταινία, εξερευνά θέματα που βρίσκονται κοντά στην καρδιά του: κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη.
The Pickers της Elke Sasse, Γερμανία, 2024, 80′
Ο Seydou από το Μάλι μαζεύει πορτοκάλια στη νότια Ιταλία. Δεν έχει συμβόλαιο και πληρώνεται με το κιβώτιο - όπως όλοι οι άλλοι συλλέκτες. Ζει σε μια αυτοσχέδια καλύβα σε έναν οικισμό χωρίς νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα. Ένα εκατομμύριο μετανάστες μαζεύουν καθημερινά φρούτα και λαχανικά στα χωράφια της Ευρώπης. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι χωρίς χαρτιά και η εκμετάλλευση είναι μάλλον ο κανόνας παρά η εξαίρεση.
Οι εργάτες συλλογής είναι το κινητό εργατικό δυναμικό που γεμίζει τα καλάθια των σούπερ μάρκετ μας. Μετακινούνται από το ένα χωράφι στο άλλο, χωρίς να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ο Ναβίντ από το Πακιστάν μαζεύει ελιές στην Ελλάδα παράνομα εδώ και 8 χρόνια. Ο Κώστας στην Ελλάδα αναγκάζεται να προσλάβει εργάτες χωρίς χαρτιά, και ο Νέλλο, ένας Ιταλός πορτοκαλοπαραγωγός, κάθεται στο γραφείο του με μια αριθμομηχανή - οι αγρότες τείνουν να προσπαθούν να κόψουν από τους εργάτες τους, αν δεν κερδίζουν αρκετά για την παραγωγή τους. Στο Νεπάλ, ο Avinash συζητά την τιμή μιας ”βίζας” για την Πορτογαλία, όπου η Kirti μαζεύει ήδη βατόμουρα με ένα δάνειο 14.000 ευρώ στην πλάτη της. Τουλάχιστον η Bahija ήρθε στην Ισπανία από το Μαρόκο με συμβόλαιο. Αλλά υπάρχει ακόμα ένας τρόπος να μην της πληρώσουν τον κατώτατο μισθό. Ενώ η εκμετάλλευση σε αλυσίδες εφοδιασμού, όπως η σοκολάτα ή ο καφές, ήδη συζητείται, η δίκαιη παραγωγή φρούτων και λαχανικών δεν αποτελεί ακόμη θέμα. Η εκμετάλλευση είναι κάτι ”μακρινό”. Το The Pickers είναι ένα ταξίδι στα ευρωπαϊκά χωράφια όπου συγκομίζονται τα καθημερινά μας φρούτα και λαχανικά. Αυτό που βλέπουμε προσθέτει μια πικρή γεύση σε αυτό που τρώμε καθημερινά. Δεν υπάρχει διέξοδος από αυτό το σύστημα; Υπάρχει ένας: Η Pape από τη Σενεγάλη παράγει πορτοκάλια δίκαιου εμπορίου στη νότια Ιταλία: ”Δεν θέλουμε να θεωρηθούμε επαναστάτες, θέλουμε να γίνει η νέα κανονικότητα!”.
Οι ταινίες της Elke Sasse επικεντρώνονται σε ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Έχει καταγράψει την καθημερινή ζωή καλλιεργητών σκόρδου στην Κίνα και συνταξιούχων χορευτών στο Βερολίνο. Έχει συνοδεύσει άστεγους στο ταξίδι τους στη Γερμανία, πρώην εργάτες σκλάβους από την Ανατολική Ευρώπη που περιμένουν τη δικαιοσύνη και έχει ψάξει τον κόσμο για τα απομεινάρια του Τείχους του Βερολίνου. Συχνά βρίσκει το ”μεγάλο” στο ”μικρό” - το ντοκιμαντέρ της “Babske Radio” διαδραματίζεται σε ένα παγκάκι σε ένα ουκρανικό χωριό, όπου γυναίκες συζητούν για τη ζωή τους και τη μεγάλη πολιτική. Το “Worldwide Berlin” καταγράφει μια μέρα στο Βερολίνο - ένα μέρος με το ίδιο όνομα σε επτά διαφορετικά μέρη του κόσμου. Οι ταινίες της ασχολούνται συχνά με παγκόσμια και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, όπως τα ταξίδια των προσφύγων προς την Ευρώπη (#MyEscape), η κατάσταση των προσφύγων που διχάζονται μεταξύ της αναζήτησης ασφάλειας και της κατάστασης στην πατρίδα τους (The War on my Phone), ο αντίκτυπος των διεθνών επενδύσεων στον Παγκόσμιο Νότο (Oil Promises) ή η σχέση μεταξύ εμπορικής πολιτικής και μετανάστευσης (Tomatoes and Greed). Η Elke έχει κερδίσει πολλά διεθνή βραβεία, μεταξύ των οποίων το Prix Europa το 2016 για την ταινία της #MyEscape.
The Three Fatalities of Teofilo Del Valle του Manuel De Juan Navarro, Ισπανία, 48′, Ελληνική Πρεμιέρα
Η ζωή του Teófilo del Valle διασταυρώθηκε με τη διαδήλωση των εργατών στο Elda στις 24 Φεβρουαρίου 1976. Ένας ένοπλος αστυνομικός σκότωσε τον νεαρό εργάτη Teófilo del Valle. Ήταν ο πρώτος θάνατος που προκλήθηκε από ένοπλους αστυνομικούς από τότε που ο Χουάν Κάρλος Ι έγινε αρχηγός του κράτους. Ο προεδρεύων δικαστής προσπάθησε να προσαγάγει τον δράστη στη δικαιοσύνη, παρά τις τεράστιες πιέσεις για την απόκρυψη ενοχοποιητικών στοιχείων εναντίον του κατηγορουμένου. Τα τραγικά γεγονότα εκείνης της νύχτας και οι λεπτομέρειες της δίκης που ακολούθησε παρέμειναν κρυφές για δεκαετίες. Αυτό το ντοκιμαντέρ ρίχνει φως σε ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας μας και αναδεικνύει μια εποχή που πολλοί αγωνίστηκαν για να διασφαλίσουν ότι απολαμβάνουμε τα δικαιώματα που έχουμε σήμερα.
Ο Manuel De Juan, (Elda, 1951) είναι σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Ερεύνησε τα τραγικά γεγονότα του Φεβρουαρίου του 1976 στην Elda και το Petrer. Μερικά από τα γεγονότα τα είδε από πρώτο χέρι, συμμετέχοντας στον αγώνα για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Για το ντοκιμαντέρ αυτό, πραγματοποίησε πολυάριθμες συνεντεύξεις και εντρύφησε σε δικαστικά και στρατιωτικά αρχεία, ρίχνοντας φως εκεί που υπήρχαν σκιές, απόκρυψη και σιωπή. Η ταινία απαιτεί δικαιοσύνη και αποζημιώσεις για τον Teófilo del Valle και άλλα θύματα της δικτατορίας. Ο De Juan εργάστηκε για αρκετές δεκαετίες ως τεχνικός και διευθυντής της δημόσιας διοίκησης στον τομέα της διαχείρισης και της θεσμικής επικοινωνίας.
Who, If Not Us? - The Fight for Democracy in Belarus της Juliane Tutein, Γερμανία/Λευκορωσία, 2023, 77′ Ελληνική Πρεμιέρα
Το ντοκιμαντέρ παρέχει μια μοναδική εικόνα του αγώνα για δημοκρατία στη Λευκορωσία και της ζωής τριών γυναικών μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις του 2020. Οι διαδηλώσεις αυτές ήταν οι μεγαλύτερες στην ιστορία, αλλά το καθεστώς Λουκασένκο τις κατέστειλε βίαια. Κατά τη διάρκεια ενός έτους, η ταινία παρακολουθεί αυτές τις εξαιρετικές γυναίκες από διαφορετικές γενιές, καθώς συνεχίζουν να αγωνίζονται ακούραστα για μια δημοκρατική Λευκορωσία.
Η Juliane Tutein σπούδασε ανθρωπολογία, με ειδίκευση στην Ανατολική Ευρώπη, προτού εγγραφεί στη φημισμένη Filmakademie Baden-Württemberg στη Γερμανία για να ακολουθήσει καριέρα στη σκηνοθεσία και την τηλεοπτική δημοσιογραφία. Αποφοίτησε από τη σκηνοθεσία και την τηλεοπτική δημοσιογραφία με την ταινία “Colours in the Snow”, η οποία ήταν υποψήφια για το βραβείο Roman Brodmann και το MedienLÖWIN Silber και κέρδισε το βραβείο Juliane Bartel Media Award το 2022. Το ” Who, If Not Us? - The Fight for Democracy in Belarus ” είναι το πρώτο της ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Εκτός από τη δουλειά της ως σκηνοθέτης, η Juliane έχει καθιερωθεί ως ευέλικτη ανεξάρτητη συγγραφέας και σκηνοθέτης, δουλεύοντας για διάφορες μορφές ντοκιμαντέρ. Το βαθύ πάθος της για τον πολιτισμό και τις ιστορίες την παρακίνησε να εντρυφήσει στην πλούσια ποικιλομορφία της Ουκρανίας και άλλων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού της, γεγονός που πυροδότησε το ενδιαφέρον της για την περιοχή. Σήμερα, η Ανατολική Ευρώπη είναι ένας από τους κύριους τομείς στους οποίους επικεντρώνεται.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Φεστιβάλ εδώ.