Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) «άδειασε» τις κυπριακές Αρχές, σχετικά με την διερεύνηση μιας υπόθεσης ομαδικού βιασμού Βρετανίδας τουρίστριας, από Ισραηλινούς, στην Αγία Νάπα της Κύπρου, το 2019. Γίνεται λόγος για ελλείψεις στη διερεύνηση, έμφυλα στερεότυπα και συμπεριφορές που αποδίδουν ευθύνη στο θύμα. Οφείλει να καταβάλει αποζημίωση η Κυπριακή Δημοκρατία.
Το ιστορικό
Ήταν Ιούλιος 2019, όταν η Βρετανή Χ, κατά τη διάρκεια της διαμονής της στην Κύπρο υποστήριξε ότι υπέπεσε θύμα ομαδικού βιασμού. Οι ανακρίσεις της κοπέλας διήρκησαν 10 μέρες, με τις συνομιλίες να λαμβάνουν χώρα μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Οι συνθήκες αυτές, οδήγησαν την καταγγέλλουσα να ανακαλέσει τα όσα είχε δηλώσει.
Αμέσως της ασκήθηκε δίωξη για «διατάραξη δημόσιας τάξης» και κρίθηκε ένοχη σε πρώτο βαθμό, αλλά εν συνεχεία, κατόπιν εφέσεως, αθωώθηκε. Όπως είχε γίνει γνωστό, το κυπριακό Ανώτατο Δικαστήριο υπέπεσε σε παραλείψεις, καθ′ όλη τη διάρκεια διερεύνησης του ισχυρισμού της Χ.
Οι ενστάσεις του ΕΔΔΑ
Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ αναγνώρισε στην κυπριακή αστυνομία την ταχύτητα της έρευνας: εξέτασε τους ισχυρισμούς της γυναίκας, χωρίς χρονοτριβή, εντόπισε τους υπόπτους γρήγορα, εξασφάλισε εντάλματα, συνέλλεξε δείγματα DNA και λοιπά αποδεικτικά στοιχεία και προχώρησε σε ανάκριση των μαρτύρων.
Οι ενστάσεις του Δικαστηρίου έγκεινται στις ελλείψεις των ανακριτικών και εισαγγελικών αρχών και του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Συγκεκριμένα, κρίθηκε υπερβολικά βιαστικός ο τερματισμός της έρευνας, ύστερα από την ανάκληση των αρχικών δηλώσεων της Χ και την κίνηση ποινικής διαδικασίας εις βάρος της, χωρίς χρονοτριβή.
Οι ενστάσεις όμως δεν σταματούν εκεί. Παρατήρησε ελλείψεις, όπως η λήψη ανεπαρκών ιατροδικαστικών και μαρτυρικών στοιχείων και η εξέταση ύπαρξης συναίνεσης. Οι Αρχές της Κύπρου φαίνεται να μην δίνουν την πρέπουσα - για την υπόθεση - σημασία, στο γεγονός ότι, ύστερα από εξετάσεις, φάνηκε ότι η Χ είχε πιεί αλκοόλ και είχε κάνει χρήση κοκαΐνης. Στοιχεία που στέκονται ικανά να επηρεάσουν τη συναίνεση της Χ.
Ακόμη, δεν φαίνεται να γίνεται αναφορά στη ρητή διαφωνία της γυναίκας αφενός σε πρόταση να κάνει σεξ με κάποιους από τους υπόπτους και αφετέρου στο γεγονός ότι οι ύποπτοι δεν σεβάστηκαν την επιθυμία της Χ για ιδιωτικότητα και αντ′ αυτού εισήλθαν στο δωμάτιο. Ταυτόχρονα όμως, γίνεται αναφορά στην μαρτυρία κάποιων από του υπόπτους, ότι ήλπιζαν και ανέμεναν να συνευρεθούν με την κοπέλα, απλώς υποθέτοντας ότι μπορούσαν να κάνουν.
Επιπρόσθετα, έγινε ορατό το γεγονός πως η απροθυμία των αρχών για συνέχεια των ερευνών, εν μέρει βασίζεται στη σεξουαλική συμπεριφορά της Χ. Όπως γράφει το Δικαστήριο, η αξιοπιστία της αξιολογήθηκε με βάση έμφυλων στερεοτύπων, τα οποία αποδίδουν την ευθύνη στο θύμα.
Επεξηγηματικά, λόγω φερόμενης συμμετοχής της Χ σε ομαδικές σεξουαλικές δραστηριότητες παλαιότερα, φάνηκε πως θεωρήθηκε αυτονόητο πως θα ήταν θετική μπροστά στο ενδεχόμενο να πράξει το ίδιο και εκείνο το βράδυ.
Δεν έγινε σαφές, εάν η Χ μπόρεσε - πρόλαβε να ξεκουραστεί μεταξύ του φερόμενου βιασμού και της πρώτης και δεύτερης κατάθεσης της, γεγονός που επηρεάζει τη ψυχολογία και την κατάσταση (σ.σ. αλκοόλ, ναρκωτικά) της καταγγέλλουσας.
Στις 27 Ιουλίου 2019, μετά από 6ωρη ανάκριση, η Χ ανακάλεσε τη καταγγελία της, λίγο μετά τη 1 τα ξημερώματα, πιστώνοντας την απόφαση της στις πολύωρες και επαναλαμβανόμενες συνεντεύξεις. Αυτό συνέβαλε και στη διαπίστωση, από την πλευρά του ΕΔΔΑ ότι οι Αρχές ουδέποτε υιοθέτησαν μια πιο ευαίσθητη -για το θύμα- προσέγγιση.
Πόρισμα του ΕΔΔΑ
Δίχως να εκφράζεται ως προς την ενοχή των υπόπτων, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι ανακριτικές και εισαγγελικές Αρχές δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και δεν ανταποκρίθηκαν στο καθήκον τους (παράβαση άρθρων 3 και 8 της Σύμβασης).
Έτσι, ανάγκασε την Κυπριακή Δημοκρατία να καταβάλει το χρηματικό ποσό των 20.000 ευρώ στην προσφεύγουσα, για ηθική βλάβη και 5.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα. Αμφότερες οι πλευρές έχουν 3 μήνες προθεσμία εντός της οποίας μπορούν να ζητήσουν την παραπομπή της υπόθεσης στο Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης του Δικαστηρίου για οριστική απόφαση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Οτσαλάν για επίλυση Κουρδικού: Καλεί το ΡΚΚ να καταθέσει τα όπλα
Αυστρία: Συμφωνία για κυβέρνηση συνεργασίας πέντε μήνες μετά τις εκλογές χωρίς το ακροδεξιό FPO
Ινδία: Η μεγάλη έξοδος της ΕΕ
Πηγή: ΑΠΕ