Στα χέρια της ακροδεξιάς περνά η εντολή για το σχηματισμό κυβέρνησης στην Αυστρία, για πρώτη φορά από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης τους τελευταίους 3 μήνες του Λαικού κόμματος και των Σοσιαλιστών, χωρίς το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας που κέρδισε την πρωτιά στις βουλευτικές εκλογές, κατέρρευσαν οδηγώντας σε πολιτικό αδιέξοδο τη χώρα.
Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, το ακροδεξιό κόμμα κέρδισε το 28,8% των ψήφων και αύξησε κατά σχεδόν 13 μονάδες τη δύναμή του μέσα στα τελευταία 4 χρόνια.
Κατάφερε να αφήσει πίσω του το κυβερνών συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, που έλαβε 26,3% των ψήφων και τρίτους τους Σοσιαλδημοκράτες με 21,1%.
Αν και οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι μια συνήθης τακτική στην Αυστρία, αυτή τη φορά η κατάσταση ήταν πιο πολύπλοκη καθώς κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας δεν ήθελε να συνεργαστεί με την ακροδεξιά και περισσότερο με τον ηγέτης της, Χέρμπερτ Κικλ.
Μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που θεωρείται εριστικός και αγενής και δεν απολαμβάνει καλή φήμη έξω από το κόμμα του, ο οποίος κορόιδευε πέρυσι δημόσια τον 80χρονο Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον οποίο αποκαλούσε «μούμια» και «γέροντα».
Η αδυναμία συνεργασίας ωστόσ των άλλων κομμάτων -κυρίως για την οικονομία και τον προϋπολογισμό- οδήγησε τον πρόεδρο της χώρας, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν να αναθέσει στον Κικλ, τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης.
Ενα ναζιστικό κόμμα στην εξουσία;
Το Κόμμα της Ελευθερίας, ιδρύθηκε το 1956 από πρώην Ναζί και κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, έχει μετεξελιχθεί σε μια σημαντική πολιτική δύναμη στην Αυστρία.
Έχει καταφέρει να εκλέξει κυβερνήσεις σε κάποιες από τις επαρχίες της χώρας ενώ συμμμετείχε ως μικρότερος εταίρος σε κυβερνητικούς σχηματισμούς, αλλά ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε σχηματίσει δική του κυβέρνηση.
Η δημιουργία της πρώτης ακροδεξιάς κυβέρνησης στην Αυστρία, μετά το 1945 προκαλεί ανησυχία στις Βρυξέλλες καθώς ενδέχεται να μετατοπίσει τις ισορροπίες, με τον Κικλ να υποστηρίξει τον τερματισμό των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και την υιοθέτηση μιας πολύ σκληρής αντιμεταναστευτικής πολιτικής.
Το Κόμμα της Ελευθερίας, επανέρχεται δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας μετά την τελευταία του θητεία στην κυβέρνηση που έληξε με ένα ηχηρό σκάνδαλο το 2019, εκφράζοντας την οργή των ψηφοφόρων για τη μετανάστευση και τον πληθωρισμό.
Ποιος είναι ο Χέρμπερτ Κικλ
Ο 56χρονος ακροδεξιός πολιτικός έχει χτίσει τη φήμη του πάνω στις ακραίες και εριστικές δηλώσεις του που ξεπερνούν τα αποδεκτά όρια, προκαλώντας ένταση με το πολιτικό κατεστημένο της χώρας.
Πρώην αρθρογράφος του εκλιπόντος ισχυρού ηγέτη της ακροδεξιάς Jörg Haider και επί χρόνια εμπνευστής των προεκλογικών πιασάρικων και προκλητικών συνθημάτων κατά της μετανάστευσης, ο Κικλ διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών από το 2017 έως το 2019, όταν το Κόμμα της Ελευθερίας ήταν ο μικρότερος εταίρος στην κυβέρνηση του συντηρητικού Καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς.
Έγινε ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας τον Ιούνιο του 2021 και κατά τη διάρκεια της πανδημίας υιοθέτησε ανατρεπτικές και αμφισβητούμενες θεωρίες για την θεραπεία του covid που είχαν εξοργίσει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Μια από αυτές, ήταν η χρήση της ιβερμεκτίνης, μιας ουσίας που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία παρασιτικών σκουληκιών σε ζώα, σε ανθρώπους.
Υπό την ηγεσία του, το Κόμμα της Ελευθερίας έχει προσελκύσει άτομα από το νεοναζιστικό περιθώριο αν και δημόσια ο Κικλ έχει αποστασιοποιηθεί από την αντισημιτική ρητορική.
Το 2015, όταν ένας βουλευτής του κόμματος του έκανε ένα αντισημιτικό σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Κικλ, γ.γ του κόμματος εκείνη την εποχή, τον κατηγόρησε ότι «πέρασε την κόκκινη γραμμή».
Ανησυχία στην ΕΕ
Το γεγονός ότι η Αυστρία, είναι από τις χώρες που διατηρεί μια μακροχρόνια πολιτική στρατιωτικής ουδετερότητας απέναντι στην Ουκρανία, δημιουργεί ερωτηματικά για τη στάση που θα τηρήσει τους επόμενους κρίσιμους μήνες.
Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διατηρεί στενές σχέσεις με ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, όπως τον Ούγγρο Βίκτορ Ορμπαν και την Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, αναμένεται να θέσει σε κίνδυνο τις εύθραστες ισορροπίες στην ΕΕ αναφορικά με την Ουκρανία, τη Ρωσία αλλά και το Ισραήλ.
Ο Alon Ischay της Αυστριακής Ένωσης Εβραίων Φοιτητών δήλωσε ότι το ύφος της ακροδεξιάς κυβέρνησης φάνηκε από τις δηλώσεις του Κικλ ο οποίος αποκάλεσε τον ευατό του «Volkskanzler» - Καγκελάριο του λαού - μια έκφραση που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί για να περιγράψουν τον Αδόλφο Χίτλερ τη δεκαετία του 1930.
«Το ότι αυτό το άτομο μπορεί να πάρει την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση είναι απαράδεκτο για εμάς» είπε ο Ischay, ο οποίος ήταν μεταξύ των εκατοντάδων διαδηλωτών έξω από το προεδρικό μέγαρο τη Δευτέρα.
Επίσης, το Κόμμα της Ελευθερίας είναι φιλορωσικό και αρκετά ευρωσκεπτικιστικό και αποτελεί μέλος μιας δεξιάς λαϊκιστικής συμμαχίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τους γνωστούς Patriots for Europe.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος θεωρείται από πολλούς ως ο πιο φιλορώσος ηγέτης στην ΕΕ, χαιρέτισε «την ιστορική νίκη» του Κόμματος της Ελευθερίας μετά τις εκλογές στην Αυστρία τον Σεπτέμβριο.
Ανάλογη ήταν η χαρά που έδειξε και ο ηγέτης της ολλανδικής ακροδεξιάς Geert Wilders που δήλωσε ότι η ακροδεξιά «κερδίζει» στην Ευρώπη.