Ο Β′ Παγκόσμιος Πόλεμος, και ειδικότερα η σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και αυτοκρατορικής Ιαπωνίας στον Ειρηνικό, σήμανε το τέλος του θωρηκτού ως «βασιλιά των θαλασσών». Ογδόντα χρόνια αργότερα, το αεροπλανοφόρο εξακολουθεί να κυριαρχεί (τουλάχιστον, μέχρι αποδείξεως του εναντίου), καθώς, ως πλωτό αεροδρόμιο, αποτελεί μια κινούμενη πλατφόρμα αεροπορικής ισχύος, ικανή να αναβαθμίζει την ισχύ της ενσωματώνοντας όλες τις νέες τεχνολογίες στο πέρασμα του χρόνου, απλά και μόνο αποκτώντας νέα αεροσκάφη.
Καθώς εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων, όλο και περισσότερες χώρες επιδιώκουν να αποκτήσουν τέτοια σκάφη: Μεγάλες ναυτικές δυνάμεις της ιστορίας όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία έχουν επανεκκινήσει την παραγωγή τους, ενώ άλλες χώρες όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Τουρκία αποκτούν τα πρώτα τους.
Το Popular Mechanics συνέταξε μια λίστα με σκάφη από 13 διαφορετικές χώρες. Το 80% εξ αυτών είναι σε υπηρεσία, και τα υπόλοιπα υπό ανάπτυξη ή ναυπήγηση. «Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Αν θες να λαμβάνεσαι σοβαρά υπόψιν ως ναυτική δύναμη, χρειάζεσαι αεροπλανοφόρο» σημειώνεται σχετικά.
Βραζιλία: Διαθέτει το Atlantico. Πρόκειται για το πρώην βρετανικό HMS Ocean, το οποίο είχε ναυπηγηθεί ως ελικοπτεροφόρο για τους Βασιλικούς Πεζοναύτες. Είναι ένα σκάφος 21.500 τόνων και μήκους 200 μέτρων. Αποσύρθηκε από το Βασιλικό Ναυτικό το 2018 και αποκτήθηκε από τη Βραζιλία, που το μετονόμασε Atlantico και το όρισε ως αεροπλανοφόρο πολλαπλών ρόλων. Προς το παρόν, ελλείψει επανδρωμένων αεροσκαφών για αεροπλανοφόρα, χρησιμοποιεί ελικόπτερα, με το βραζιλιάνικο ναυτικό να προσανατολίζεται προς τον εξοπλισμό του με drones.
Kίνα: Liaoning, Shandong. Το πρώτο είναι το πρώην σοβιετικό Varyag, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς κατέρρευσε η ΕΣΣΔ. Πωλήθηκε στην Κίνα, ολοκληρώθηκε, εκσυγχρονίστηκε, τέθηκε σε υπηρεσία ως Liaoning το 2012. Έχει εκτόπισμα 67.000 τόνους με πλήρες φόρτο, μήκος 300 μέτρα και φέρει 12 ελικόπτερα και 26 μαχητικά Shenyang J-15, με δυνατότητα μεταφοράς 38-40 αεροσκαφών συνολικά. Προοριζόταν να αποτελέσει τη βάση για την εκπαίδευση της πρώτης γενιάς ναυτικών αεροπόρων της Κίνας και να θέσει τα θεμέλια για τη δύναμη αεροπλανοφόρων της χώρας. Το Shandong, που τέθηκε σε υπηρεσία το 2019, είναι σχεδόν ίδιο, μα χτίστηκε πλήρως στην Κίνα. Επίσης η Κίνα ετοιμάζει και ένα τρίτο, το Type 003, που θα είναι περίπου ίδιου μεγέθους, μα πιο εξελιγμένο και αναμένεται να τεθεί σε υπηρεσία το 2024. Εκτιμάται πως η Κίνα θα επιδιώξει να κατασκευάσει μέχρι και 6 αεροπλανοφόρα. Ακόμη, κατασκευάζεται και το Type 076, μια παραλλαγή του πλοίου αμφίβιας επίθεσης Type 075, που προορίζεται να χρησιμοποιεί drones.
Γαλλία: Charles de Gaulle. Είναι το πρώτο πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο της Γαλλίας και τέθηκε πλήρως σε υπηρεσία το 2001. Έχει εκτόπισμα 45.000 τόνους και μήκος 260 μέτρα, ενώ είναι εξοπλισμένο με 40 αεροσκάφη - μαχητικά πολλαπλών ρόλων Rafale-M, ιπτάμενα ραντάρ E-2 Hawkeye και ελικόπτερα. Προορίζεται να αντικατασταθεί τη δεκαετία του 2030 από ένα νέο, υπερσύγχρονο αεροπλανοφόρο 75.000 τόνων, που θα χρησιμοποιεί τόσο επανδρωμένα αεροσκάφη όσο και drones.
Ινδία: Vikramaditya, Vikrant. Αυτή τη στιγμή είναι σε υπηρεσία μόνο το πρώτο, που είναι ένα ριζικά ανακατασκευασμένο/ εκσυγχρονισμένο σοβιετικό σκάφος. Με εκτόπισμα 45.000 τόνους, χρησιμοποιεί 28 μαχητικά MiG-29K και ελικόπτερα Kamov, φτάνοντας συολικά τα 40 αεροσκάφη. Το Vikrant αναμένεται να τεθεί σε υπηρεσία το 2022. Είναι το πρώτο εγχώριας παραγωγής ινδικό αεροπλανοφόρο και ίδιου περίπου μεγέθους με το Vikramaditya.
Ιταλία: Giuseppe Garibaldi, Cavour. Το ιταλικό ναυτικό έχει δύο αεροπλανοφόρα: Το πρώτο, Giuseppe Garibaldi, είναι ένα σκάφος 13.930 τόνων και 179 μέτρων με μέχρι και 18 μαχητικά AV-8B II+ Harrier. Είχε τεθεί σε υπηρεσία το 1985 και αναμένεται να αντικατασταθεί το 2022 από το νέο σκάφος αμφίβιας επίθεσης Trieste, που έχει ως πρότυπο την αμερικανική κλάση Wasp, για χρήση από δυνάμεις πεζοναυτών και με δυνατότητα χρήσης του μαχητικού F-35.
Το δεύτερο αεροπλανοφόρο της Ιταλίας είναι το Cavour, η ναυαρχίδα του ιταλικού στόλου. Είχε τεθεί σε υπηρεσία το 2009 και έγινε το 2021 το πρώτο ιταλικό πολεμικό που χρησιμοποίησε F-35. Μπορεί να φέρει μέχρι 12 αεροσκάφη του τύπου και 12 ελικόπτερα ταυτόχρονα.
Ιαπωνία: Izumo, Kaga. Κάποτε ήταν ένας από τους μεγαλύτερους χρήστες αεροπλανοφόρων στον κόσμο. Μεταπολεμικά απαγόρευσε τα αεροπλανοφόρα ως μέσα επιθετικού πολέμου, ωστόσο πριν λίγα χρόνια άλλαξε πορεία: Λόγω ανησυχιών για την αύξηση της ισχύος του κινεζικού ναυτικού, ανακοίνωσε τη μετατροπή των ελικοπτεροφόρων Izumo και Kaga σε πλοία ικανά να χρησιμοποιούν F-35 (με το κάθε πλοίο να μπορεί να φέρει 16 αεροσκάφη του τύπου).
Ρωσία: Ναύαρχος Κουζνετσόφ. Είναι το μεγαλύτερο συμβατικό αεροπλανοφόρο στον κόσμο και το μοναδικό αεροπλανοφόρο της Ρωσίας. Έχει εκτόπισμα 58.000 τόνους και μήκος 304 μέτρα. Είχε ναυπηγθεί στη Ουκρανία επί Ψυχρού Πολέμου, και μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ είδε λίγη χρήση- ωστόσο ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν το χρησιμοποιεί ως σύμβολο της επιστροφής της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης στο διεθνές προσκήνιο (το σκάφος απεστάλη και στη Συρία για πολεμικές επιχειρήσεις). Μπορεί να φέρει μέχρι και 24 μαχητικά Su-33 Flanker-D και MiG-29K και έξι ελικόπτερα, αλλά είναι ένα πολύ «γερασμένο» σκάφος, που μαστίζεται και από κακή τύχη, καθώς, πέρα από βλάβες και ατυχήματα, έχασε και την πλωτή δεξαμενή του, PD-50, η οποία βυθίστηκε. Παρόλα αυτά, υποτίθεται πως πλησιάζει στο τέλος ενός προγράμματος αναβάθμισής του διαρκείας ετών, με σκοπό επιστροφή του στον ρωσικό στόλο στα τέλη του 2023.
Νότια Κορέα: CVX. Θα είναι το πρώτο της και θα πρόκειται για ένα συμβατικό σκάφος με μαχητικά F-35 και ελικόπτερα.
Ισπανία: Juan Carlos I. Είναι ένα ελαφρύ αεροπλανοφόρο/ σκάφος αμφίβιας επίθεσης, εκτοπίσματος 26.000 τόνων και μήκους 230 μέτρων. Είναι το μόνο της κλάσης του και φέρει μαχητικά Harrier.
Ταϊλάνδη: Chakri Naruebet. Είναι το μόνο αεροπλανοφόρο της νοτιοανατολικής Ασίας. Πρόκειται για τη ναυαρχίδα του ναυτικού της Ταϊλάνδης, είχε ναυπηγηθεί στην Ισπανία και είναι το μικρότερο στον κόσμο, με εκτόπισμα 11.000 τόνους και μήκος 182 μέτρα. Όταν ολοκληρώθηκε, το 1997, έφερε 8 μαχητικά Harrier και 6 ελικόπτερα Seahawk, ενώ επίσης έχει ειδικές εγκαταστάσεις για τον βασιλιά της Ταϊλάνδης. Το σκάφος έχει παραμεληθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και σπάνια φεύγει από το λιμάνι, ενώ τα μαχητικά του έχουν αποσυρθεί λόγω έλλειψης ανταλλακτικών.
Τουρκία: Anadolu, Trakya. Η Τουρκία ολοκληρώνει το πρώτο της ελαφρύ αεροπλανοφόρο/ σκάφος αμφίβιας επίθεσης, Anadolu, που είναι «αδελφό» του ισπανικού Juanl Carlos I. Ωστόσο ερωτηματικό αποτελεί το με τι ακριβώς αεροσκάφη θα εξοπλιστεί, δεδομένου ότι ήταν να πάρει F-35, μα η Τουρκία εκδιώχθηκε από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς των ρωσικών πυραύλων S-400. Αντ’αυτών, σχεδιάζεται πλέον να εξοπλιστεί με εγχώριας κατασκευής drones Bayraktar TB3. Η Τουρκία σχεδιάζει να αποκτήσει και δεύτερο αεροπλανοφόρο, το Trakya, υποστηρίζοντας πως θα είναι μεγαλύτερο από το πρώτο.
Ηνωμένο Βασίλειο: Queen Elizabeth, Prince of Wales. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000 το Ηνωμένο Βασίλειο «έβαλε πλώρη» για την αναβάθμιση της δύναμης αεροπλανοφόρων του, αντικαθιστώντας τα παλαιά Invincible με μεγαλύτερα και ισχυρότερα σκάφη. Αυτό που ακολούθησε ήταν η κλάση Queen Elizabeth, που αποτελείται από τα HMS Queen Elizabeth και HMS Prince of Wales. Είναι τα δύο μεγαλύτερα πολεμικά στην ιστορία του Βασιλικού Ναυτικού. Το εκτόπισμα της κλάσης είναι περίπου 72.000 τόνοι, με μήκος 280 μέτρα. Είναι συμβατικά, με ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Τη σχεδίαση διπλής νησίδας (υπερκατασκευής), που μοιράζεται και το κορεατικό CVX. Η αεροπορική δύναμη αποτελείται από 20-24 F-35, με μέριμνα για μεταφορά μέχρι και 36.
ΗΠΑ: Κλάσεις Nimitz, Ford, Wasp και America. Οι ΗΠΑ έχουν τα περισσότερα και μεγαλύτερα αεροπλανοφόρα στον κόσμο. Το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ έχει δύο κλάσεις «supercarriers», τις Nimitz και Ford. Η κλάση Nimitz, που αποτελείται από 10 πλοία, έχει εκτόπισμα 105.000 τόνους και μήκος 332 μέτρα. Η κλάση Ford, που προς το παρόν αποτελείται μόνο από το USS Gerald R. Ford, είναι περίπου ίδιου μεγέθους και εκτοπίσματος, μα διαθέτει πολύ προηγμένη τεχνολογία, που περιλαμβάνει ηλεκτρομαγνητικό σύστημα απονήωσης αεροσκαφών κ.α. Οι δύο αυτές κλάσεις κανονικά φέρουν μέχρι και 75 αεροσκάφη, περιλαμβανομένων μαχητικών F/A-18 E/F Super Hornet και F-35. Το USN σκοπεύει να ναυπηγήσει τουλάχιστον πέντε αεροπλανοφόρα κλάσης Ford και ενδεχομένως να φτάσει τα 11, αντικαθιστώντας πλήρως τα Nimitz ως το 2050.
Πέραν των «supercarriers», το USN έχει επίσης και έναν στόλο εννιά σκαφών αμφίβιας επίθεσης Wasp και America. Το καθένα έχει εκτόπισμα 45.000 τόνους με πλήρη φόρτο και μήκος 257 μέτρα. Τα σκάφη αυτά, σχεδιασμένα για επιχειρήσεις του Σώματος Πεζοναυτών, φέρουν κανονικά 10 F-35 και ελικόπτερα, μα μπορούν να φέρουν μέχρι και 20 F-35B.
