Στην Αφρική η παρουσία των κινεζικών κεφαλαίων έχει γίνει αισθητή τα τελευταία χρόνια σε χώρες, όπως η Γκάνα, η Νιγηρία και η Αιθιοπία, ενώ διατηρεί την πρώτη στρατιωτική της βάση εκτός συνόρων της στο Τζιμπουτί. (με την ευκαιρία υπενθυμίζω ότι, στην διπλανή Σομαλία έχει στρατιωτική βάση η Τουρκία)..Την κινεζική διείσδυση διαπιστώσαμε και κατά την διάρκεια πρόσφατου ταξιδιού μας στην Μαδαγασκάρη.
Η Αιθιοπία επί παραδείγματι, έχει αποτελέσει πόλο έλξης των κινεζικών κεφαλαίων για έργα υποδομής και όχι μόνο. Υπολογίζεται ότι 4 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν επενδυθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο, με αποτέλεσμα οι υποδομές της Αιθιοπίας σε γη, αέρα και θάλασσα να χρηματοδοτούνται πλέον σχεδόν αποκλειστικά από κινεζικά κεφάλαια. Η πρόοδος της χώρας έχει σημειώσει γεωμετρική πρόοδο, με τους ρυθμούς ανάπτυξης να αγγίζουν επίπεδα 10% ετησίως παρά την πανδημία και παρά τον εμφύλιο πόλεμο στο Τιγκράϊ. Αυτονόητα, αυτό ”μεταφράζεται” σε ανάπτυξη- πέραν των οικονομικών- των αντίστοιχων σχέσεων σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι σχέσεις μεταξύ της Κίνας και της αφρικανικής ηπείρου έχουν σταδιακά ενισχυθεί. Βοηθάει αποφασιστικά ότι δεν έχει υπάρξει η ίδια ”αποικιακή δύναμη”- καθώς και το γεγονός ότι έχουν αποσυρθεί από πολλές περιοχές της Ηπείρου οι παλαιές ευρωπαϊκές αποικιακές χώρες. Παράλληλα με το διαρκώς αυξανόμενο διμερές εμπόριο, τις άφθονες και σημαντικές κινεζικές επενδύσεις σε πολλές αφρικανικές χώρες και το αναπόφευκτο γεωπολιτικό ενδιαφέρον του Πεκίνου σε περιοχές πλούσιες σε στρατηγικούς πόρους (και όχι μόνο), πρέπει να επισημάνουμε ένα κοινωνικό φαινόμενο που πολύ συχνά παραβλέπεται.
Μιλάμε για την κίνηση ανθρώπων που έχει επηρεάσει τους δύο εν λόγω παίκτες: τον Κινέζικο ”Δράκο” και βεβαίως, την Αφρική. Οι αριθμοί είναι κάπως ”ομιχλώδεις”, αλλά υπολογίζεται ότι υπάρχουν 50.000 Αφρικανοί στην Κίνα και μεταξύ ενός και δύο εκατομμυρίων Κινέζων διασκορπισμένοι σε 54 αφρικανικά κράτη. Η μεγάλη κινεζική παρουσία στην Αφρική, ειδικότερα, είναι μια τάση που συνεχίζει να εδραιώνεται. Και όχι μόνο λόγω του αυξανόμενου αριθμού κινεζικών εταιρειών που είναι έτοιμες να εγκαινιάσουν νέα έργα κατασκευής, ενέργειας ή υποδομής σε αυτήν ή εκείνη την εγκαταλειμμένη χώρα.
Μέχρι πρόσφατα, για τους περισσότερους Κινέζους, το να αφήσουν την Κίνα να μπει σε περίπλοκες επιχειρηματικές περιπέτειες στην Αφρική, σε ένα καθυστερημένο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο γεμάτο κινδύνους - από την τρομοκρατία μέχρι την πολιτική αστάθεια των τοπικών αρχών - ήταν μια προοπτική όχι ακριβώς δελεαστική. Σήμερα, αντίθετα, σε μια αγορά εργασίας που για τρία χρόνια έχει υποστεί τις αναπόφευκτες συνέπειες της Πολιτικής του ”μηδενικού” ( zero) Covid, και από την ανεργία των νέων που έφτασε το 19,9% τον περασμένο Ιούλιο - το υψηλότερο ποσοστό από τότε που άρχισε να δημοσιεύει το Πεκίνο ο δείκτης τον Ιανουάριο του 2018 - υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι Κινέζοι που επιλέγουν να μετακομίσουν στη Μαύρη Ήπειρο, αναζητώντας ευκαιρίες για να αδράξουν εν κινήσει ή ακόμα και απλώς μια δουλειά.
Από την Κίνα στην Αφρική
Η τάση που εδραιώνεται στην Κίνα με την ανεργία των νέων σε άνοδο, είναι ότι εκατομμύρια απόφοιτοι πανεπιστημίου αγωνίζονται να βρουν αξιοπρεπή εργασία και είναι έτοιμοι να πάνε όλο και πιο μακριά από το σπίτι τους με τίμημα την επιτυχία. Ακόμα και στην Αφρική.
Γενικά, η εργασία σε μια κινεζική εταιρεία στην Αφρική έχει μειονεκτήματα, κυρίως σοβαρά προβλήματα ασφάλειας. Στην πραγματικότητα, σε πολλές αφρικανικές χώρες, οι Κινέζοι εργαζόμενοι περνούν σχεδόν όλο τον χρόνο τους περιορισμένοι στα συγκροτήματα των αντίστοιχων εργοδοτών τους. Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα δεν λείπουν, ξεκινώντας από υψηλούς μισθούς, γενναιόδωρες διακοπές και λιγότερο φρενήρεις ρυθμούς. Όλα τα δελεαστικά οφέλη, ειδικά για την κινεζική γενιά που έχει ενηλικιωθεί εν μέσω της πανδημίας Covid-19. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αναρτήσεις με συμβουλές για το πώς να μετακομίσετε στην Αφρική έχουν πολλαπλασιαστεί στα κινεζικά κοινωνικά δίκτυα. Αλλά το προφίλ όσων σκέφτονται να μετακομίσουν στη Μαύρη Ήπειρο είναι συνήθως αυτό ενός μεταπτυχιακού φοιτητή σε ένα από τα πολλά κινεζικά πανεπιστήμια.
Επιπτώσεις της Κινέζικης παρουσίας όσον αφορά την αφρικανική μετανάστευση
Ενώ οι κινεζικές επενδύσεις συχνά συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών στις αφρικανικές χώρες, από την άλλη πλευρά μπορούν να δημιουργήσουν τις πιθανές συνθήκες για να καταπνίξουν το ταλέντο των νέων αφρικανών επαγγελματιών. Με έναν αυξανόμενο αριθμό σκληραγωγημένων Κινέζων αποφοίτων έτοιμοι να παίξουν τα χαρτιά τους στην Αφρική, ο αγώνας για τους ντόπιους αποφοίτους της περιοχής είναι σκληρός. Είναι αλήθεια ότι το πλαίσιο διαφέρει από έθνος σε έθνος, αλλά, όπου η φτώχεια είναι ιδιαίτερα υψηλή, η κινεζική παρουσία θα μπορούσε να ωθήσει τους τοπικούς πληθυσμούς να αναζητήσουν την τύχη τους αλλού. Με μετανάστευση σε άλλη αφρικανική χώρα ή στην Ευρώπη. Ας μην το αγνοήσουμε: στην Αφρική οι Κινέζοι απόφοιτοι είναι πλούσιοι.