«Τι μπορείς να κάνεις; Δώσε αίμα. Δώσε τώρα. Δίνε συχνά». Αυτό έχει θέσει, ως κεντρικό μήνυμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) για την Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη, που εορτάζεται στις 14 Ιουνίου και τη διοργάνωσή της έχει αναλάβει φέτος η Ελλάδα.
«Η ανάληψη αυτής της διοργάνωσης είναι μια μεγάλη ευκαιρία να αναδειχθεί σε διεθνές επίπεδο ότι η εθελοντική αιμοδοσία είναι κομμάτι της κουλτούρας μας και ότι απέναντι σε μία περίοδο οικονομικής κρίσης απαντάμε με αλληλεγγύη και προσφορά στον συνάνθρωπο. Άλλωστε, η χώρα μας, παρά την οικονομική κρίση που βιώνει, έχει σταθερή αύξηση του αριθμού εθελοντών αιμοδοτών και είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, η πρώτη χώρα διεθνώς σε αριθμό αιμοδοτών ανά πληθυσμό» αναφέρει το υπουργείο Υγείας.
Η παγκόσμια κοινότητα αναγνωρίζοντας την επιστημονική προσφορά του Γερμανού γιατρού Καrl Landsteiner, που ανακάλυψε τις ομάδες αίματος, επέλεξε τη 14η Ιουνίου, ημέρα γέννησής του, ως Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. O εορτασμός της ημέρας στοχεύει, στην εξάλειψη κάθε προκατάληψης, φόβου και άγνοιας σχετικά με την εθελοντική αιμοδοσία και στην αναγνώριση των «σιωπηλών» εθελοντών αιμοδοτών που αθόρυβα και ανιδιοτελώς προσφέρουν το αίμα τους σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, το χρονικό διάστημα 2008 - 2013 παρατηρήθηκε αύξηση των αιμοδοσιών από μη αμειβόμενους εθελοντές αιμοδότες κατά 10,7 εκατομμύρια. Συνολικά, σε 74 χώρες, περισσότερο από 90% της προσφοράς αίματος αντιστοιχεί σε εθελοντές μη αμειβόμενους αιμοδότες, ωστόσο σε 72 χώρες περισσότερο από το 50% της προσφοράς αίματος αντιστοιχεί σε δότες συγγενικού περιβάλλοντος/αντικατάστασης ή αμειβόμενους δότες.
Ως γνωστό, τα περιστατικά έκτακτης ανάγκης (π.χ. φυσικές καταστροφές, τροχαία ατυχήματα, ένοπλες συγκρούσεις) αυξάνουν τη ζήτηση για μετάγγιση αίματος και η διαθεσιμότητά του για μετάγγιση προϋποθέτει τη δέσμευση του πληθυσμού των αιμοδοτών για εθελοντική αιμοδοσία όλο τον χρόνο. Για τον σκοπό αυτόν, στόχος όλων των σύγχρονων συστημάτων υγείας πρέπει να είναι η ανάπτυξη συντονισμένων δράσεων προς την κατεύθυνση της αύξησης της συχνότητας της εθελοντικής αιμοδοσίας.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό παρεμβάσεων για την αύξηση και διατήρηση εθελοντών αιμοδοτών είναι η σωστή ανίχνευση των παραγόντων που κινητοποιούν ή αποθαρρύνουν τον αιμοδότη από το να δίνει αίμα σε τακτική βάση. Οι ειδικοί αναφέρουν ως πετυχημένη παρέμβαση προσέλκυσης αιμοδοτών εκείνη που έχει λάβει υπόψη της το τρίπτυχο κινήτρων αλτρουισμός, γνώση για την αιμοδοσία, ικανοποίηση.
Το υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο «Εθνικού Πιλοτικού Προγράμματος για την Ανάπτυξη του θεσμού της Εθελοντικής Αιμοδοσίας», υλοποιεί δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στον μαθητικό πληθυσμό. Η παρέμβαση αναπτύχθηκε για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2017-2018 και θα επαναλαμβάνεται κάθε σχολικό έτος. Στην πρώτη περίοδο υλοποίησής του συμμετείχαν 121 Δημόσιες Μονάδες Υγείας της ΠΦΥ-ΕΣΥ, με 100 ιατρούς και 208 επαγγελματίες υγείας.
Επίσης, με την ανάληψη της διοργάνωσης Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη 2018, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας ξεκίνησε καμπάνια την 1η Μαρτίου (Ημέρα Μηδενικών Διακρίσεων του ΟΗΕ) και θα κορυφωθεί στις 14 Ιουνίου, με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από τα κέντρα αίματος όλου του κόσμου. Η καμπάνια εμπεριέχει ποικίλες δράσεις σε διάφορα σημεία της Αθήνας και όλης της Ελλάδας.
Προς την κατεύθυνση της αύξησης των συνειδητοποιημένων εθελοντών αιμοδοτών, που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για το σύστημα αιμοδοσίας της χώρας, προτείνεται η ανάπτυξη, οργάνωση και υλοποίηση δράσης ευαισθητοποίησης - ενημέρωσης της κοινής γνώμης από τους επαγγελματίες υγείας των υπηρεσιών αιμοδοσίας, με σκοπό τη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας της προσφοράς αίματος, καθώς και της ηθικής ικανοποίησης που αυτή προσφέρει.
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)