«Μια αποτυχημένη Ουκρανία θα αποδυνάμωνε την Ευρώπη, αλλά θα αποδυνάμωνε και τις Ηνωμένες Πολιτείες» δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την ομιλία της στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου αναφερόμενη στην πρωτοβουλία Τραμπ να επικοινωνήσει με τον Ρώσο ομόλογό του για να προχωρήσουν στις ειρηνευτικές διαδικασίες για την Ουκρανία ερήμην της ΕΕ.
Η φον ντερ Λάιεν κράτησε χαμηλούς τόνους και φάνηκε να συμφωνεί με τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας ο οποίος μεταξύ άλλων ζήτησε αύξηση των αμυντικών δαπανών από μέρους της Ευρώπης, ανακοινώνοντας ότι η Επιτροπή θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.
«Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ θέλουν να σταματήσει η αιματοχυσία στην Ουκρανία» είπε και υπογράμμισε ότι και οι δύο «θέλουμε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, μια ειρήνη που οδηγεί σε μια κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία, στην οποία θα πρέπει να δοθούν σταθερές εγγυήσεις ασφαλείας».
Υπογράμμισε ότι η ΕΕ θα είναι σίγουρα μέρος των όποιων διαπραγματεύσεων και είπε ότι θα επιταγχυνθούν οι διαδικασίες ένταξης της Ουκρανίας στην Ένωση.
Κατά την ομιλία της, η Πρόεδρος της Επιτροπής, υπογράμμισε τα «ιστορικά ποσά» με τα οποία οι Ευρωπαίοι έχουν στηρίξει την Ουκρανία. «Οικονομικά και στρατιωτικά η συνολική στήριξη ανέρχεται σε 134 δισ. ευρώ. Αυτό είναι περισσότερο από ό,τι έχει συνεισφέρει οποιοσδήποτε άλλος», τόνισε και σημείωσε ότι το ποσό αυτό περιλαμβάνει 52 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια - ίση με αυτή των ΗΠΑ. Παράλληλα, υπενθύμισε τις «σκληρές κυρώσεις» που έχει θέση η Δύση κατά της οικονομίας της Ρωσίας, καθώς και τη σταδιακή απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Συνεχίζοντας, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκτίμησε ότι ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Β. Ζελένσκι είναι έτοιμος να εργαστεί «για μια ειρήνη που τιμά τη θυσία της χώρας του και των πεσόντων συμπατριωτών του» και υπογράμμισε ότι η Ουκρανία θέλει μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη» περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Από την άλλη πλευρά, είπε, ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν λέει ότι είναι πρόθυμος να συναντηθεί, αλλά δε γνωρίζουμε με ποιους όρους. «Είναι στο χέρι του να αποδείξει ότι το συμφέρον του δεν είναι να παρατείνει αυτόν τον πόλεμο. Είναι στο χέρι του να δείξει ότι έχει εγκαταλείψει τη φιλοδοξία του να καταστρέψει την Ουκρανία», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.
«Εργαζόμαστε με την Ουκρανία για την ένταξή της στην ΕΕ, γιατί η Ουκρανία είναι μέρος της ευρωπαϊκής μας οικογένειας και εδώ βρίσκεται το μέλλον της», ανέφερε στη συνέχεια η Πρόεδρος της Επιτροπής. Υπογράμμισε ότι η Επιτροπή θα εντείνει το έργο της για να επιταχυνθεί η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. «Έχουμε ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο, αλλά τώρα είναι και πάλι η ώρα να μετακινήσουμε βουνά», είπε η φον ντερ Λάιεν.
Όσον αφορά την ευρωπαϊκή ασφάλεια, η Πρόεδρος της Επιτροπής τόνισε ότι «η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα» και για να το πετύχει αυτό χρειάζεται να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες που επί του παρόντος στην ΕΕ είναι λίγο κάτω από το 2% του ΑΕΠ πάνω από το 3% του ΑΕΠ και αυτό σημαίνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια περισσότερες επενδύσεις κάθε χρόνο. Για το λόγο αυτό, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές επενδύσεις. «Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες», είπε, σημειώνοντας ότι αυτό θα γίνει «ελεγχόμενα και υπό όρους».
Επιπλέον, είπε ότι η Επιτροπή θα προτείνει ένα ευρύτερο πακέτο εξατομικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση της ειδικής κατάστασης κάθε κράτους μέλους. Τόνισε, ακόμη, ότι «για ένα τεράστιο πακέτο ’Αμυνας χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση στον καθορισμό των επενδυτικών μας προτεραιοτήτων» και αυτό θα επιτρέψει επενδύσεις σε αμυντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που είναι απαραίτητα.
Η φον ντερ Λάιεν ήταν η πρώτη φορά που μίλησε έπειτα από τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας ο οποίος κάλεσε το Κίεβο να εγκαταλείψει τις ελπίδες για επιστροφή στα σύνορά πριν από το 2014, αλλά και την ειρηνευτική πρωτοβουλία του Τραμπ που άφησε εκτός την ΕΕ.
Ωστόσο οι κατευναστικοί τόνοι της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν φάνηκαν να έχουν αντίκτυπο στην Αμερικάνικη ηγεσία καθώς αμέσως μετά την ομιλία της στο βήμα ανέβηκε το αντιπρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος κατακεραύνωσε την ΕΕ επικρίνοντάς της για έλλειμμα δημοκρατίας.
Νωρίτερα ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα και η φον ντερ Λάιεν σε συνάντηση που είχαν με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι στο περιθώριο της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, εξέφρασαν τη βούληση της ΕΕ να θέσει την Ουκρανία σε θέση ισχύος πριν από οποιεσδήποτε μελλοντικές διαπραγματεύσεις και να της παράσχει «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας».
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής και του Συμβουλίου, η Φον ντερ Λάιεν και ο Αντόνιο Κόστα διαβεβαίωσαν για τη σταθερή υποστήριξη της ΕΕ στην Ουκρανία μέχρι να επιτευχθεί μια δίκαιη, συνολική και διαρκής ειρήνη που θα οδηγήσει σε μια κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία και θα εγγυηθεί την ασφάλεια της ίδιας και της Ευρώπης. Τόνισαν, επίσης, την ανάγκη οι Ευρωπαίοι να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, να ενισχύσουν τις αμυντικές τους ικανότητες και να βοηθήσουν στην ενίσχυση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Τόσο ο Αντόνιο Κόστα όσο και η Φον ντερ Λάιεν εξέφρασαν τη βούλησή τους να εντείνουν τις εργασίες για την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.