Όταν κορυφαία στελέχη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων ανακοίνωναν στην τηλεόραση την υποχώρηση από τη Χερσώνα στη νότια Ουκρανία, κάποιος έλειπε: Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν.
Καθώς ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και ο στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, επικεφαλής των επιχειρήσεων στην Ουκρανία, παρουσίαζαν τους λόγους της υποχώρησης μπροστά στις κάμερες στις 9 Νοεμβρίου, ο Πούτιν επισκεπτόταν νευρολογικό νοσοκομείο στη Μόσχα, παρατηρώντας έναν γιατρό να πραγματοποιεί εγχείρηση εγκεφάλου.
Αργότερα εκείνη την ημέρα ο Πούτιν μίλησε σε άλλη εκδήλωση, μα δεν αναφέρθηκε στην απόσυρση από τη Χερσώνα- την πιο ταπεινωτική υποχώρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τις ημέρες που ακολούθησαν, δεν έχει προβεί σε δημόσια σχόλια για το θέμα.
Η σιωπή του Πούτιν σημειώνεται καθώς η Ρωσία αντιμετωπίζει όλο και μεγαλύτερες δυσκολίες μετά από περίπου εννιά μήνες μαχών. Ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να έχει αναθέσει την ανακοίνωση των κακών νέων σε άλλους- μια τακτική που είχε χρησιμοποιήσει και κατά την πανδημία.
Η Χερσώνα ήταν η μόνη πρωτεύουσα περιφέρειας που είχε καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία, πέφτοντας στα χέρια τους τις πρώτες ημέρες της εισβολής. Η Ρωσία κατέλαβε την πόλη και τη γύρω περιοχή, που αποτελεί σημαντική οδό προς την Κριμαία, και την κατείχε για μήνες. Επίσης, την προσάρτησε παράνομα, μαζί με άλλες τρεις ουκρανικές περιφέρειες, νωρίτερα μέσα στο έτος, με τον Πούτιν να εμφανίζεται ο ίδιος σε μια πομπώδη τελετή του Κρεμλίνου που επισημοποιούσε τις προσαρτήσεις τον Σεπτέμβριο και να κηρύσσει πως «οι άνθρωποι που ζουν στο Λουχάνσκι και στο Ντονέτσκ, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, γίνονται πολίτες μας για πάντα».
Ωστόσο ένα μήνα μετά οι ρωσικές σημαίες εξαφανίζονταν από τα κυβερνητικά κτίρια στη Χερσώνα και στη θέση τους έμπαιναν ουκρανικές. Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν την ολοκλήρωση της απόσυρσης από τη Χερσώνα και τις γύρω περιοχές στην ανατολική όχθη του Δνείπερου στις 11 Νοεμβρίου. Από τότε ο Πούτιν δεν έχει αναφερθεί στην υποχώρηση σε καμία από τις δημόσιες εμφανίσεις του.
Ο Πούτιν «συνεχίζει να ζει στην παλιά λογική: Δεν είναι πόλεμος, είναι μια ειδική επιχείρηση, οι κύριες αποφάσεις λαμβάνονται από έναν μικρό κύκλο “επαγγελματιών”, ενώ ο πρόεδρος κρατά απόσταση» έγραψε η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια σε πρόσφατο σχόλιό της.
Ο Πούτιν, που κάποτε υπήρχαν φήμες ότι επέβλεπε προσωπικά την εκστρατεία στην Ουκρανία και έδινε ο ίδιος εντολές σε στρατηγούς, φάνηκε αυτή την εβδομάδα να εστιάζει στα πάντα εκτός από τον πόλεμο. Συζήτησε διαδικασίες πτώχευσης και προβλήματα της αυτοκινητοβιομηχανίας με κυβερνητικούς αξιωματούχους, μίλησε με κυβερνήτη στη Σιβηρία για επενδύσεις στην περιοχή, είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με διάφορους ηγέτες και συναντήθηκε με τον νέο πρόεδρο της Αναδημίας Επιστημών της Ρωσίας. Την Τρίτη προήδρευσε σε μια τηλεδιάσκεψη για μνημεία για τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ημέρα εκείνη αναμενόταν να μιλήσει στη σύνοδο της G20 στην Ινδονησία, μα όχι μόνο αποφάσισε να μην παραστεί, αλλά δεν συμμετείχε καν μέσω τηλεδιάσκεψης, ούτε έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα.
Η συνομιλία για τα μνημεία του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η μόνη τις τελευταίες ημέρες στην οποία αναφέρθηκαν κάποιες ουκρανικές πόλεις, μα όχι η Χερσώνα. Μετά τη συνάντηση, ο Πούτιν υπέγραψε διατάγματα με τα οποία δινόταν στη Μελιτόπολη και τη Μαριούπολη ο τίτλος της Πόλης Στρατιωτικής Δόξας, ενώ το Λουχάνσκ τιμήθηκε ως Πόλη Εργατικής Αξίας.
Ο ανεξάρτητος πολιτικός αναλυτής Ντμίτρι Ορέσκιν απέδωσε τη σιωπή του Πούτιν στο ότι έχει δημιουργήσει ένα πολιτικό σύστημα σαν αυτό της Σοβιετικής Ένωσης, όπου ένας αρχηγός («vozhd» στα ρωσικά, όρος που είχε χρησιμοποιηθεί για τον Στάλιν) εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να κάνει λάθη. «Ο Πούτιν και το σύστημα του Πούτιν...έχουν στηθεί με έναν τρόπο όπου όλες οι ήττες αποδίδονται σε κάποιον άλλο: Εχθρούς, προδότες, πισώπλατα μαχαιρώματα, παγκόσμια ρωσοφοβία, τα πάντα στην πραγματικότητα» είπε ο Ορέσκιν. «Οπότε αν έχασε κάπου, πρώτον είναι αναληθές, και δεύτερον, δεν ήταν αυτός».
Κάποιοι υποστηρικτές του Πούτιν θέτουν ερωτήματα για την προφανή τήρηση αποστάσεων από αυτά που ακόμα και οι φιλικοί προς το Κρεμλίνο κύκλοι εκλαμβάνουν ως κρίσιμες εξελίξεις στον πόλεμο. Άλλοι ωστόσο προσπαθούν να δώσουν θετική χροιά- πχ ο τηλεπαρουσιαστής Ντμίτρι Κισέλεφ είπε ότι η λογική πίσω από την υποχώρηση ήταν να σωθούν ζωές.
Αναλυτές λένε πως και κάποιοι απλοί Ρώσοι μπορούν να βλέπουν έτσι την υποχώρηση: «Δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού αυτών που θέλουν ειρηνευτικές συνομιλίες, ακόμα και μεταξύ των υποστηρικτών του Πούτιν, οποιοσδήποτε τέτοιος ελιγμός εκλαμβάνεται ψύχραιμα, ή ακόμα και ως ένδειξη νηφαλιότητας- εξοικονόμηση ανθρώπινου δυναμικού, πιθανότητα ειρήνης» είπε ο Αντρέι Κολέσνικοφ του Carnegie Endowment. Ταυτόχρονα, για τα «γεράκια» της Ρωσίας, που ζητούν δραστικές αλλαγές στις πολεμικές επιχειρήσεις, υπάρχουν τακτικά μπαράζ πυραυλικών πληγμάτων κατά των ουκρανικών υποδομών, είπε ο αναλυτής Ορέσκιν, προσθέτοντας πως αυτές οι επιθέσεις μπορεί να μην προκαλούν πολύ μεγάλη ζημιά στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, μα «είναι απαραίτητο να δημιουργείται η εικόνα ενός νικηφόρου “vozhd”. Είναι απαραίτητο να προβαίνεις σε κάποιου είδους πλήγματα και να φωνάζεις πολύ για αυτά».
Με πληροφορίες από Associated Press