Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά την μνήμη του σπουδαίου ηθοποιού Μπρούνο Γκανζ, που έφυγε από τη ζωή στις 16 Φεβρουαρίου, σε ηλικία 77 ετών, χτυπημένος από τον καρκίνο.
Το αφιέρωμα, που ξεκινά στις 28 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει έως την Τρίτη 5 Μαρτίου, περιλαμβάνει την εμβληματική, βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου Μια αιωνιότητα και μια μέρα (1998), στην οποία συνεργάστηκαν οι δύο θρυλικές αυτές μορφές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
Ο Ελβετός Μπρούνο Γκανζ, ο έκπτωτος, για χάρη του έρωτα, άγγελος στο διχοτομημένο Βερολίνο στην ταινία του Βιμ Βέντερς «Τα φτερά του έρωτα», ο ηθοποιός με το ζεστό χαμόγελο και το εκφραστικό βλέμμα, που κατάφερε με τις λεπτές αποχρώσεις της ερμηνείας του να κάνει «τρισδιάστατο» και ανθρώπινο ακόμα και αυτόν τον Αδόλφο Χίτλερ στην Πτώση (2004), είχε γεννηθεί στις 22 Μαρτίου του 1941.
Από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κινηματογράφου, αλλά και του θεάτρου, δούλεψε σε μια τεράστια γκάμα ρόλων με μερικούς από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες της εποχής του, όπως οι Βιμ Βέντερς, Φράνσις Φορντ Κόπολα, Ερίκ Ρομέρ, Βέρνερ Χέρτζογκ αλλά και ο δικός μας Θόδωρος Αγγελόπουλος με τον οποίο συνεργάστηκε και στη Σκόνη του χρόνου (2008).
Στη θεατρική σκηνή είχε διακριθεί σε ένα εξίσου ευρύ και σπουδαίο ρεπερτόριο, παίζοντας Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε, Σον Ο’Κέισι, Ευρυπίδη (ενσάρκωσε τον Πενθέα στις «Βάκχες»), ενώ ο ίδιος είχε ιδρύσει με τον Πέτερ Στάιν τη βερολινέζικη «Σάουμπινε».
Ο Γκανζ συνέχιζε να εργάζεται ακατάπαυστα τα τελευταία χρόνια - οι πιο πρόσφατες κινηματογραφικές του εμφανίσεις περιλαμβάνουν το «Σπίτι που Εχτισε ο Τζακ» του Λαρς φον Τρίερ και τη «Fortuna» ( Germinal Roaux, Eλβετία-Βέλγιο), που η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, παρουσίασαν πριν λίγο καιρό, σε πρεμιέρα.
Συνειδητά αντι-σταρ, ο μεγάλος καλλιτέχνης, που θεωρείτο ο σημαντικότερος εν ζωή γερμανόφωνος ηθοποιός, ταυτίστηκε ιδιαίτερα με ρόλους ανθρώπων που αντιμετωπίζουν βαθιές κρίσεις και διλήμματα. Όμως, όπως είπε κάποτε στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit «οι ρόλοι στους οποίους πεθαίνεις, δυστυχώς δεν σε προετοιμάζoυν για τον δικό σου θάνατο».
Στο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης θα προβληθούν οι εξής ταινίες:
Ένας Αμερικάνος φίλος (1977), Βιμ Βέντερς
Όταν ο Αμερικάνος τυχοδιώκτης Τομ Ρίπλεϊ (Ντένις Χόπερ) μαθαίνει ότι ο κορνιζοποιός Τζόναθαν Ζίμερμαν (Μπρούνο Γκανζ) πάσχει από ανίατη ασθένεια πείθει τον Μάινοτ, έναν άνθρωπο του υποκόσμου να τον προσλάβει σαν πληρωμένο δολοφόνο. Μια τέτοια συμφωνία θα αποφέρει ικανοποιητικά κέρδη στον Τζόναθαν, ώστε να αφήσει κάτι στη γυναίκα του και το παιδί τους. Τι έχει να χάσει αφού πρόκειται να πεθάνει ούτως ή άλλως; Oι δυο άντρες θα αναπτύξουν μια βαθιά ανθρώπινη φιλία κάτω από ακραίες καταστάσεις και συμπεριφορές.
Το γκανγκστερικό αυτό θρίλερ του Βιμ Βέντερς το οποίο έκανε πρεμιέρα στο 30ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, αποτελεί διασκευή του βιβλίου «Το παιχνίδι του κυρίου Ρίπλεϊ» της Πατρίσια Χάισμιθ. Η ιστορία, μια σπουδή στην ανθρώπινη ύπαρξη, διαδραματίζεται μεταξύ Νέας Υόρκης, Παρισιού, Αμβούργου και Μονάχου. Στην ταινία εμφανίζονται εφτά διαφορετικοί σκηνοθέτες (ανάμεσά τους ο Σαμ Φούλερ και ο Νίκολας Ρέι) σε ρόλους ηθοποιού -φόρος τιμής του Βέντερς στους αγαπημένους του καλλιτέχνες.
Τα φτερά του έρωτα (1987), Βιμ Βέντερς
Φύλακες- άγγελοι, αόρατοι στα μάτια των ανθρώπων, πλην των παιδιών, περιπλανιούνται στο Βερολίνο, ακούν τις σκέψεις των θνητών και προσπαθούν να τους παρηγορήσουν. Ένας από αυτούς, ο Ντάμιελ (Μπρούνο Γκανζ), ερωτεύεται μια όμορφη ακροβάτισσα και αποφασίζει να γίνει θνητός, για να ζήσουν μαζί. Η αφήγηση της ταινίας είναι από την οπτική των αγγέλων, οι οποίοι βλέπουν τον κόσμο ασπρόμαυρα. Όταν πια ο Ντάμιελ γίνεται άνθρωπος αποκαλύπτεται στα μάτια του, και στα μάτια των θεατών, ο έγχρωμος κόσμος.
Πρόκειται για την πρώτη γερμανική ταινία του Βιμ Βέντερς μετά από οκτώ χρόνια στην Αμερική –και θεωρείται η ποιητικότερη και πλέον συναισθηματική στιγμή του. Μία ιστορία για τον έρωτα, την επιθυμία και την αθωότητα, για τη ζωή που ονειρευόμαστε και τη ζωή που ζούμε.
Το φιλμ, που απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών (1987), είναι επηρεασμένο από την ποίηση του Ράινερ Μαρία Ρίλκε και όπως σημειώνεται στους τίτλους τέλους, είναι «αφιερωμένο σε όλους τους πρώην αγγέλους, αλλά κυρίως στους Γιασουζίρο (Όζου), Φρανσουά (Τρυφώ) και Αντρέι (Ταρκόφσκι)».
Μια αιωνιότητα και μια μέρα (1998), Θόδωρος Αγγελόπουλος
O Αλέξανδρος (Μπρούνο Γκανζ), είναι ένας συγγραφέας, που ασχολείται με το ημιτελές έργο του Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Από το ποίημα λείπουν λέξεις κι ο Αλέξανδρος αποπειράται να τις συγκεντρώσει, να τις αγοράσει, όπως ακριβώς έκανε για τις δικές του λέξεις κι ο Σολωμός. Όμως οι δυνάμεις του έχουν εξαντληθεί κι ο ίδιος βαδίζει προς τον θάνατο. O χρόνος που του απομένει, ανήκει στις αναμνήσεις, στον απολογισμό μιας ζωής γεμάτης χαμένες ευκαιρίες και λάθος κινήσεις. Μια τυχαία συνάντηση μ’ ένα άστεγο αγόρι, παιδί των φαναριών, θα του δώσει νέα ώθηση. Αναβάλλει την «αναχώρηση» του και παρατείνει την αιωνιότητα κατά μία μέρα, για να μεταφέρει στον μικρό του φίλο κάτι από τη γνώση του.
Η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών το 1998, ενώ παράλληλα τιμήθηκε με τα Βραβεία: Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Β’ Γυναικείου Ρόλου (Ελένη Γερασιμίδου), Σκηνογραφίας, Μουσικής και Ενδυματολογίας, στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης.
Το Σάββατο 2 Μαρτίου, ο θεωρητικός, κριτικός κινηματογράφου και σκηνοθέτης Νίκος Σαββάτης θα προλογίσει την ταινία «Ένας Αμερικάνος φίλος» (19.00), ενώ στην αμέσως επόμενη προβολή η Μαρία Κομνηνού, καθηγήτρια ΕΚΠΑ και πρόεδρος ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, θα προλογίσει την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Μία αιωνιότητα και μία μέρα» ( 21.30).
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ
Πέμπτη 28/2
19:00 Ένας Αμερικάνος Φίλος
21:30 Τα Φτερά του Έρωτα
Παρασκεύη 1/3
19:00 Τα Φτερά του Έρωτα
21:30 Ένας Αμερικάνος Φίλος
Σάββατο 2/3
19:00 Ένας Αμερικάνος Φίλος
21:30 Μία Αιωνιότητα και μία Μέρα
Κυριακή 3/3
21:30 Μία Αιωνιότητα και μία Μέρα
Δευτέρα 4/3
19:00 Τα Φτερά του Έρωτα
21:30 Ένας Αμερικάνος Φίλος
Τρίτη 5/3
19:00 Μία Αιωνιότητα και μια Μέρα
21:30 Τα Φτερά του Έρωτα
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, (Μετρό Κεραμεικός) 104 35 Αθήνα, Τ. (210) 36 09 695, 36 12 046