Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (γνωστά και ως UAV ή απλά drones) είχαν την τιμητική τους στη DEFEA 2023- και δεν απουσίαζαν οι ελληνικές προτάσεις για το μη επανδρωμένο οπλοστάσιο των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, η ενίσχυση του οποίου θεωρείται υψηλής προτεραιότητας, δεδομένων των μαθημάτων από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και της προόδου της Τουρκίας στον συγκεκριμένο τομέα.
Μεταξύ αυτών είναι και τα Sarisa, Aihmi, Talos ΙΙ (Σάρισσα, Αιχμή, Τάλως ΙΙ) της SAS Technology, η οποία πρόσφατα προκάλεσε αίσθηση, ανακοινώνοντας επιτυχή εναέρια βολή ρουκέτας από μη επανδρωμένο τύπου Sarisa, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο ελληνικό UCAV (unmanned combat aerial vehicle).
Η ελληνική εταιρεία φαίνεται να πηγαίνει ακόμα παραπέρα, όπως δείχνουν τα αεροσκάφη τα οποία παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης. «Το πρόγραμμα της SAS Technology για εξοπλισμένα drones άρχισε με τη Sarisa πριν δύο χρόνια. Στη DEFEA 2021 είχαμε δείξει ότι θα εξοπλίσουμε ένα ελικόπτερο αυτού του μεγέθους με εκτοξευτές ρουκετών. Μπορεί να μην ήταν πολύ πιστευτό εκείνη την εποχή ότι μπορούσε ένα τόσο μικρό ελικόπτερο να ρίξει μια τόσο ισχυρή ρουκέτα, σήμερα όμως είμαστε σε θέση να πούμε ότι έγινε και η καθυστέρηση δεν ήταν θέμα δικού μας engineering, μα το θέμα ήταν καθαρά να βρούμε τις ρουκέτες που χρειαζόμασταν για να κάνουμε τις βολές. Η συνέχεια αυτού του προγράμματος είναι η “Αιχμή” (Aihmi)- ένα όπλο για το οποίο είμαστε πάρα πολύ περήφανοι» είπε στη HuffPost Greece ο Φώτης Καμπιώτης, αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής της SAS Technology και απόστρατος ταξίαρχος της Πολεμικής Αεροπορίας.
«Αιχμή»
Όπως εξηγεί ο κ. Καμπιώτης, το «Aihmi» είναι ένα «drone αυτοκτονίας»- ειδικότερα, ένα «standoff loitering munition», λόγω ενός ιδιαίτερου χαρακτηριστικού: «Το ρίχνει είτε ο “Talos” είτε η “Sarisa”. Με τη “Sarisa” έχουμε ένα medium range όπλο, γιατί μπορεί να φτάσει περίπου στα 60 χιλιόμετρα και στην τερματική του φάση, μόλις φτάσει δηλαδή εντός παραμέτρων βολής και δει την καταύγαση από λέιζερ, μπορεί να οπλίσει και να ρίξει κατευθείαν τη ρουκέτα- είναι ένα όπλο που είναι αόρατο τελείως».
Το «Aihmi», όπως σημειώνει ο κ. Καμπιώτης, μπορεί να το φέρει ομάδα πεζικού, με ένα «Sarisa» να το σηκώνει στον αέρα από οπουδήποτε και να το εξαπολύει κατά στόχου μέχρι 60 χλμ μακριά: «Το “Sarisa” το ρίχνει και αυτό ανοίγει τα φτερά του και αρχίζει να πετάει- μπορεί να φτάσει σε απόσταση μέχρι 60 χλμ».
«Τάλως ΙΙ»
Το «Talos II» είναι ένα πιο φιλόδοξο πρόγραμμα της SAS Technology: «Έχουμε κατασκευάσει ήδη τρία πρωτότυπα και τα έχουμε πετάξει. Έχουμε καταλήξει σε μια σχεδίαση...δεν είναι ένα απλό UAV, είναι ένα concept, όπου τα φτερά αφαιρούνται, μπαίνει σε ένα κοντέινερ και μπορεί να μεταφερθεί οπουδήποτε. Βγαίνει από το κοντέινερ, συναρμολογείται μέσα σε 10 λεπτά περίπου και μπορεί να απογειωθεί από οποιοδήποτε ευθύγραμμο τμήμα δρόμου ή χωράφι. Μπορεί να έχει πάνω του τέσσερις ρουκέτες, κατευθυνόμενες ή μη, ή τέσσερις “Αιχμές”».
Ο κ. Καμπιώτης κάνει λόγο για ένα ιδιαίτερα καινοτόμο όπλο, το οποίο παρουσιάζεται ως πρόταση για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις: «Έχουμε την τεχνογνωσία, το έχουμε κάνει. Μπορεί να δώσει μια λύση αν το βάλεις, για παράδειγμα, σε νησιά ή οπουδήποτε- να απογειώνεται αεροπλάνο ξαφνικά από ένα μέρος που δεν έχει καν αεροδρόμιο. Δεν μιλάμε απλά για φορητό close air support, είναι και long range γιατί έχει μέχρι 20 ώρες αυτονομία».
Συγκριτικά με το γνωστό πλέον τουρκικό Bayraktar TB2, ο αντιπρόεδρος της SAS Technology επισημαίνει πως είναι μικρότερο από το τουρκικό drone, ωστόσο είναι αρκετά παραδοσιακό στη σχεδίαση και αυτό το κάνει πιο αποτελεσματικό, καθώς «καμιά φορά αν το παρακάνεις με τα ειδικά designs, ουσιαστικά πληρώνεις και κάποια “penalties”», συμπληρώνοντας πως στόχος είναι να διατηρείται χαμηλά το κόστος και η κατασκευή να είναι διαχειρίσιμη έτσι ώστε «να έχεις πολλά και να είναι αποτελεσματικά». Ερωτηθείς για το κόστος μονάδας, απαντά «πολύ πολύ φθηνότερο από αυτά (τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη) που αγοράζουμε αυτή τη στιγμή στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις».
Ελληνικά drones και «αβύθιστα αεροπλανοφόρα»
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στον χώρο των μη επανδρωμένων σε σχέση με τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, ο κ. Καμπιώτης έκανε λόγο για «κενό» και για μη ύπαρξη συνέχειας σε προγράμματα τέτοιου είδους, λαμβάνοντας υπόψιν εμπειρίες όπως την περίπτωση του «Πήγασος». «Πρέπει να έρθει ο ιδιωτικός τομέας να πει ότι έχει τη δύναμη να σχεδιάσει καινούρια πράγματα, να πάρει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις από τις ένοπλες δυνάμεις και να πάει πιο μπροστά- ό,τι δηλαδή κάνουν όλα τα κράτη. Δεν χρειάζεται να κοιτάμε μόνο έξω, επειδή έχουμε ένα πολύ ιδιαίτερο επιχειρησιακό περιβάλλον σαν Ελλάδα, με τα νησιά. Δεν μπορούμε να αντιγράφουμε τακτικές από κανέναν, γιατί δεν υπάρχει και κανένας άλλος που να έχει αυτό το ιδιαίτερο περιβάλλον σαν και εμάς. Εμείς δεν έχουμε ανάγκη να κοιτάξουμε ούτε αεροπλανοφόρα, ούτε σκάφη σαν το Anadolu κλπ- έχουμε νησιά, αβύθιστα αεροπλανοφόρα» από τα οποία θα μπορούσαν να επιχειρούν ευρέως ελληνικά drones, σχολιάζει ο αντιπρόεδρος της SAS Technology.