Στην διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου επίλυσης του Μακεδονικού καταγίνονται σήμερα στο Σούνιο οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Ντιμιτρόφ. Η συνάντηση του Σουνίου εκτός από ουσιαστικά βήματα διαπραγμάτευσης μπορεί να προετοιμάσει την συνάντηση Τσίπρα – Ζάεφ στη Σόφια, στις 17 Μαΐου.
Σημειώνεται ότι μία συνάντηση των δύο πρωθυπουργών σηματοδοτεί ότι «πηγαίνουμε για λύση», σύμφωνα με την έκφραση ανώτερου κυβερνητικού παράγοντα στην Αθήνα.
Οι συνομιλίες συνεχίζονται υπό την διακριτική επίβλεψη του αμερικανικού παράγοντα – και όσο περνά ο καιρός με την ολοένα και πιο μακρινή παρουσία του διαπραγματευτή Μάθιου Νίμιτς.
Τα Σκόπια πιέζονται για λύση, ενώ πιέζονται και από τον αμερικανικό παράγοντα που θέλει να ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση Ζάεφ τον στρατηγικό της προσανατολισμό.
Η πίεση ωθεί την κυβέρνηση Ζάεφ να ετοιμάζεται για υποχωρήσεις, οι οποίες όμως αν δεν ενταχθούν σε μία συνολική συμφωνία, δεν σηματοδοτούν την τελική λύση. Ωστόσο στην Αθήνα εκτιμούν ότι σε αυτές τις συνθήκες μπορεί να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο. Ίσως γι’ αυτό ανώτερος κυβερνητικός παράγοντας εκτιμούσε προ ημερών ότι «πηγαίνουμε για λύση».
Η φόρμουλα της λύσης
Σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει πέσει η ιδέα για μία φόρμουλα που θα περιλαμβάνει βήματα και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα σε βάθος διετίας.
Το πακέτο είναι «συμφωνούμε τώρα και υλοποιούμε σε βάθος χρόνου». Και ο υπουργός Εξωτερικός Νίκος Κοτζιάς έχει την μπαγκέτα των συζητήσεων θέτοντας και την ατζέντα της διαπραγμάτευσης.
Το θέμα της αλλαγής του Συντάγματος για τα Σκόπια είναι κομβικό – όχι τόσο γιατί το απαιτεί η Αθήνα όσο γιατί εξασφαλίζει το όνομα erga omnes (για όλες τις χρήσεις). Ο Ζόραν Ζάεφ ξεκίνησε αδιάλλακτος αλλά προ εβδομάδων έριξε την ιδέα για αλλαγή αν η ΠΓΔΜ ενταχθεί στην Ε.Ε., δηλαδή μετά από 5 – 10 χρόνια.
Στο ζήτημα του ονόματος έχουν γίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις με την Αθήνα να δέχεται προσδιορισμό στο όνομα (π.χ. Gorna Makedonjia, Nova Makedonjia).
Τα Σκόπια ήθελαν το όνομα που θα συμφωνηθεί να είναι για διμερή (ή έστω για διεθνή) χρήση και στο εσωτερικό να είναι το Macedonia. Όμως μετά την σθεναρή άρνηση του Ν. Κοτζιά φαίνεται να κάνουν βήματα πίσω συζητώντας την χρήση του συνταγματικού ονόματος και στο εσωτερικό.
Με την ίδια μέθοδο του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος θα αντιμετωπιστούν και άλλα ζητήματα της συμφωνίας (π.χ. αλλαγή διαβατηρίων, ταυτοτήτων, δημοσίων εγγράφων κ.λπ.).
Τηλέφωνο Πάιατ σε Μητσοτάκη
Υπογραμμίζεται ότι ο αμερικανικός παράγων παρακολουθεί και τις εσωτερικές διεργασίες στις δύο χώρες. Δεν είναι τυχαίο ότι χθες – δηλαδή την παραμονή της συνάντησης του Σουνίου – ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ συνάντησε για τέταρτη φορά τον πρόεδρο της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο πως, σύμφωνα με πληροφορίες, λίγες ώρες μετά την συνάντηση ο πρέσβης των ΗΠΑ τηλεφώνησε στον πρόεδρο της ΝΔ όταν πληροφορήθηκε ότι ο τομεάρχης Άμυνας του κόμματος Βασίλης Κικίλιας επικαλούμενος διαδικαστικά θέματα ετοιμάζεται να μπλοκάρει στη Βουλή την συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16.
Υπενθυμίζεται ότι η βασική θέση του Κ. Μητσοτάκη είναι να βρεθεί λύση όχι τώρα αλλά «σε άλλη συγκυρία» – κάτι που δεν είναι αποδεκτό από τις ΗΠΑ. επίσης η πλειοψηφία των στελεχών της ΝΔ είχε συμμετάσχει στα συλλαλητήρια.