Όσοι δηλώνουμε ντροπαλοί, τείνουμε να έχουμε υπερβολικά χαμηλή αυτοεκτίμηση και στις διάφορες κοινωνικές περιστάσεις, να αισθανόμαστε ανίκανοι να ανταποκριθούμε με καλή διάθεση.
Αν και κατά κάποιον τρόπο σχετίζονται μεταξύ τους, είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε την κοινωνική συστολή από το κοινωνικό άγχος. Ενώ η συστολή χαρακτηρίζεται από δυσφορία που είναι βραχύβια, το κοινωνικό άγχος συνδέεται με πιο εξουθενωτικά συμπτώματα και τελικά οδηγεί σε φόβο και αποφυγή του «έξω κόσμου».
Oι ντροπαλoί είμαστε συνήθως λιγότερο ανήσυχοι στα επίσημα κοινωνικά γεγονότα, όπως για παράδειγμα μια δημόσια ομιλία με κεντρικό πρόσωπο εμάς τους ίδιους. Ωστόσο, εξακολουθούμε να αναφέρουμε παρόμοια επίπεδα στρες με άτομα που έχουν διαγνωστεί με κοινωνικό άγχος.
Παρόλα αυτά, τα ντροπαλά άτομα, ακόμα και σε στρεσογόνες κοινωνικές εκδηλώσεις, λειτουργούμε σχετικά ομαλά, σε σύγκριση με όσους υποφέρουν από κοινωνικό άγχος.
Το πράγμα όμως θέλει προσοχή καθώς και η συστολή, ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος να μετατραπεί σε κοινωνικό άγχος εάν ένα άτομο αισθάνεται όλο και πιο ανασφαλές για τη συμπεριφορά του ή εάν υιοθετήσει συμπεριφορές όπως η κοινωνική αποφυγή και η απομόνωση.
Πώς θα δαμάσουμε την κοινωνική συστολή
Ας δούμε επιτέλους τον εαυτό μας με πιο θετική ματιά
Αν σκεφτόμαστε αρνητικά πράγματα για τον εαυτό μας, πώς θα πείσουμε τους άλλους ότι αξίζει τον κόπο να συνάψουν μια σχέση μαζί μας, είτε επαγγελματική είτε διαπροσωπική;
Ενώ αν παρουσιάζουμε τον εαυτό μας με ασφάλεια στον έξω κόσμο, οι άλλοι θα αισθανθούν τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη που απαιτείται ώστε να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μαζί μας.
Επομένως, αντί να εστιάζουμε στις αδυναμίες μας, είναι βέβαιο πως όπως όλοι οι άνθρωποι θα έχουμε και θετικά στοιχεία να μοιραστούμε με τους γύρω. Ας ποντάρουμε σε αυτά και ας πούμε αντίο στις ανασφάλειές μας.
Εξασκούμε την αυτοπεποίθησή μας μέσω της θεραπείας της έκθεσης
Η αυτοπεποίθηση είναι μια κοινωνική δεξιότητα, όπως κάθε άλλη. Όσο περισσότερο εξασκούμαστε σε αυτήν, τόσο πιο πολύ ενισχύεται. Και ο μόνος τρόπος εξάσκησης είναι να εκθέτουμε συστηματικά τον εαυτό μας σε καταστάσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα.
Η «θεραπεία της έκθεσης» είναι μια αποτελεσματική μορφή γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας για άτομα με κοινωνικό άγχος. Η εν λόγω πρακτική λειτουργεί με την επανειλημμένη έκθεση ενός ατόμου στα σενάρια που το τρομάζουν. Το άτομο σταδιακά θα προσαρμοστεί στη συνθήκη και αυτό θα περιορίσει το άγχος του, καθώς θα συνηθίζει τα σενάρια που άλλοτε του φαινόνταν εφιαλτικά.
Ένα από τα πρώτα βήματα της θεραπείας της έκθεσης είναι το να ιεραρχήσουμε τους φόβους μας. Να βάλουμε σε προτεραιότητα τις καταστάσεις που μας προκαλούν τον λιγότερο φόβο και στη συνέχεια να φτάσουμε σε εκείνες που μας τρομάζουν σε έναν μεγαλύτερο βαθμό.
Χρησιμοποιώντας την μέθοδο της ιεράρχησης του φόβου, θα χτίσουμε σταδιακά την ικανότητα ανοχής σε διαφορετικά επίπεδα έκθεσης, μέχρι που πια, δεν θα φοβόμαστε τις διάφορες συνθήκες που κάποτε μας φαίνονταν βουνό.
Ωστόσο, το να εξασκήσουμε την αυτοπεποίθησή μας δεν σημαίνει απαραίτητα να πετάξουμε τον εαυτό μας στα βαθιά. Μπορούμε απλώς να φερόμαστε ευγενικά στους ανθρώπους που μας εξυπηρετούν στην καφετέρια ή στο σούπερ-μάρκετ. Να πιάνουμε μικρές φιλικές κουβέντες ή να γραφτούμε σε ένα μικρό τμήμα γυμναστικής, μια χορωδία ή μια λέσχη βιβλίου. Έτσι θα έρθουμε κοντά με ανθρώπους, θα αναπτύξουμε δεσμούς οικειότητας και θα καταλάβουμε ότι οι γύρω είναι πολύ λιγότερο εχθρικοί απ′ όσο νομίζαμε.
Ας δοκιμάσουμε την ύπνωση
Εισερχόμενοι σε μια υπνωτική κατάσταση εσωτερικής εστίασης, οι άνθρωποι γινόμαστε πιο επιρρεπείς σε προτάσεις που γίνονται είτε από τον εαυτό μας είτε από τον περίγυρο. Για όσους προσπαθούμε να αποβάλουμε την κοινωνική συστολή, οι υπνωτικές τεχνικές υπόσχονται να μας προσφέρουν τη δυνατότητα να ασκήσουμε μεγαλύτερο έλεγχο επάνω σε καταστάσεις που υπό κανονικές συνθήκες, θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν τρομερή αγωνία.
Μέσω της ύπνωσης μπορούμε για παράδειγμα να οπτικοποιήσουμε το πώς θα ήταν να πηγαίνουμε σε μια επαγγελματική συνάντηση με σιγουριά. Με άλλα λόγια η ύπνωση, μας προσφέρει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε μια αίσθηση ρεαλισμού, κάνοντας εικόνα με τη βοήθεια ενός ειδικού το πώς θα θέλαμε να υπάρξουμε μέσα στις κοινωνικές μας αλληλεπιδράσεις.
Όταν πετυχαίνουμε έναν στόχο, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει μόνο στο μυαλό μας, φυτρώνει μέσα μας η βεβαιότητα ότι μπορούμε να το πετύχουμε και στην πραγματική ζωή.
Επιπλέον, η ύπνωση θα μας βοηθήσει να παραμείνουμε ήρεμοι, γεγονός που θα μειώσει το άγχος που προκύπτει από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
(Με πληροφορίες από psychologytoday).