Ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,2 Ρίχτερ έπληξε τη νοτιοδυτική Αϊτή το Σάββατο, σκοτώνοντας τουλάχιστον 724 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 2.800. Ο πρωθυπουργός Άριελ Χένρι σε δήλωσή του έκανε γνωστό ότι έσπευσε να βοηθήσει σε περιοχές όπου πολλά σπίτια έχουν καταστραφεί ολοσχερώς και τα νοσοκομεία είναι γεμάτα από εισαγόμενους ασθενείς.
Το επίκεντρο του σεισμού ήταν περίπου 125 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας του Πορτ-ο-Πρενς, σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο και οι μεγαλύτερες ζημιές εντοπίζονται στις φτωχότερες περιοχές, καθώς καταστράφηκε επίσης μια τροπική καταιγίδα.
Οι διασώστες κατάφεραν να ανασύρουν πολλούς ανθρώπους από τα ερείπια. Η υπηρεσία αναφέρει, επίσης, ότι τραυματίες εξακολουθούν να μεταφέρονται σε νοσοκομεία.
Ο Χένρι κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ένα μήνα σε ολόκληρη τη χώρα και είπε ότι δεν θα ζητήσει διεθνή βοήθεια μέχρι να γίνει γνωστή η έκταση των ζημιών. Δήλωσε ότι ορισμένες πόλεις καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς.
«Το πιο σημαντικό είναι να ανακτήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους επιζώντες κάτω από τα ερείπια», λέει ο Χένρι. «Ξέρουμε ότι τα τοπικά νοσοκομεία, ιδίως του Les Cayes, είναι γεμάτα από τραυματίες».
Είπε ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός και τα νοσοκομεία σε περιοχές που δεν έχουν πληγεί βοηθούν στη φροντίδα των τραυματιών και έκανε έκκληση στους Αϊτινούς για ενότητα, αυτές τις δύσκολες ώρες.
«Οι ανάγκες είναι τεράστιες. Πρέπει να φροντίσουμε τους τραυματίες, αλλά επίσης να παρέχουμε τροφή, βοήθεια, προσωρινό καταφύγιο και ψυχολογική υποστήριξη», λέει.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απάντησε άμεσα και όρισε τη διαχειρίστρια του USAID, Σαμάνθα Πάουερ, ως την ανώτερη αξιωματούχο για τον συντονισμό της προσπάθειας των ΗΠΑ για βοήθεια στην Αϊτή. Σκοπός είναι η βοήθεια στην εκτίμηση των ζημιών και στην ανοικοδόμηση, δήλωσε ο Μπάιντεν, ο οποίος αποκάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες «στενό και διαρκή φίλο για τον λαό της Αϊτής».
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών προσέφερε βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής και της Χιλής, οι οποίες δήλωσαν ότι ετοιμάζονται να στείλουν ανθρωπιστική βοήθεια. «Για άλλη μια φορά, η Αϊτή έχει πληγεί από αντιξοότητες», δήλωσε ο πρόεδρος της Χιλής, Σεμπάστιαν Πινέρα.
Μεταξύ των νεκρών στον σεισμό ήταν και ο Γκαμπριέλ Φορτούνε, παλιός βουλευτής και πρώην δήμαρχος του Les Cayes. Πέθανε μαζί με αρκετούς άλλους όταν το ξενοδοχείο όπου έμενε, κατέρρευσε, ανέφερε η εφημερίδα Le Nouvelliste.
Ο Φιλίπ Μπουτάν, ο οποίος είναι 37 ετών και ζει στο Πουέρτο Ρίκο, αλλά επισκέπτεται την οικογένειά του κάθε χρόνο στο Les Cayes, είπε ότι η μητέρα του έκανε την πρωινή της προσευχή όταν άρχισε ο σεισμός, αλλά μπόρεσε να φύγει από το κτίριο.
Ο σεισμός, είπε, συνέπεσε με τις γιορτές για τον εορτασμό του προστάτη της πόλης, προσθέτοντας ότι το ξενοδοχείο πιθανότατα ήταν γεμάτο και η μικρή πόλη είχε περισσότερους ανθρώπους από ό, τι συνήθως.
«Ακόμα δεν γνωρίζουμε πόσοι άνθρωποι βρίσκονται κάτω από τα ερείπια», λέει.
Στο μικροσκοπικό νησί Ile-a-Vache, περίπου 10,5 χιλιόμετρα από το Les Cayes, ο σεισμός προκάλεσε ζημιές σε ένα παραθαλάσσιο δημοφιλές θέρετρο. Ο Φερνάντ Σαζούς, ιδιοκτήτης του Abaka Bay Resort, είπε σε τηλεφωνική επικοινωνία ότι εννέα από τα 30 δωμάτια του ξενοδοχείου κατέρρευσαν, αλλά ότι ήταν κενά τη στιγμή του σεισμού και κανείς δεν τραυματίστηκε.
«Εξαφανίστηκαν σε μια στιγμή», είπε ο Σαζούς.
Οι άνθρωποι στο Les Cayes προσπάθησαν να ανασύρουν τους επισκέπτες από τα ερείπια ενός ξενοδοχείου που κατέρρευσε. Όταν ο ήλιος έπεσε, είχαν καταφέρει να ανασύρουν το σώμα ενός 7χρονου κοριτσιού του οποίου το σπίτι ήταν πίσω από την εγκατάσταση.
«Έχω οκτώ παιδιά και έψαχνα για το τελευταίο», είπε ο Ζαν-Κλοντ Ντάνιελ με δάκρυα. «Δεν θα την ξαναδώ ζωντανή. Ο σεισμός κατέστρεψε τη ζωή μου. Μου πήρε ένα παιδί μακριά μου».
Οι αναφορές για την τραγική κατάσταση στα νοσοκομεία γίνονται γνωστές τη στιγμή που η Αϊτή αγωνίζεται να αντιμετωπίσει την πανδημία και την έλλειψη πόρων. Μόλις τον περασμένο μήνα, η χώρα των 11 εκατομμυρίων ανθρώπων έλαβε την πρώτη της παρτίδα εμβολίων για τον κορονοϊό δωρεά από τις ΗΠΑ, μέσω προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Ο Ρίτσαρντ Χερβέ Φουρκάντ, πρώην γερουσιαστής της Αϊτής, νοίκιασε ιδιωτικό αεροπλάνο για να μεταφέρει τραυματίες από το Les Cayes στο Πορτ-ο-Πρενς για ιατρική βοήθεια.
Ο σεισμός σημειώθηκε επίσης λίγο περισσότερο από ένα μήνα μετά τον θάνατο του προέδρου Τζοβενέλ Μουέζ, που οδήγησε τη χώρα σε πολιτικό χάος.
Ο αρχηγός της υπηρεσίας πολιτικής προστασίας της χώρας, Τζέρι Τσάντλερ, είπε στους δημοσιογράφους ότι ο απολογισμός περιλαμβάνει τουλάχιστον 860 κατεστραμμένα σπίτια και περισσότερα από 700 με φθορές. Νοσοκομεία, σχολεία, γραφεία και εκκλησίες έχουν επίσης επηρεαστεί.
Το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων έχει προβλέψει ότι η τροπική καταιγίδα Grace θα φτάσει στην Αϊτή αργά τη Δευτέρα ή νωρίς την Τρίτη.
«Αυτό είναι πιθανό να κάνει τα πράγματα χειρότερα, καθώς η χώρα δεν είναι έτοιμη να υποστεί τις συνέπειες δύο καταστροφών, ενός σεισμού 7 Ρίχτερ και μιας επικείμενης καταιγίδας», δήλωσε ο Τσάντλερ.
Εθελοντές και εργαζόμενοι από ανθρωπιστικές οργανώσεις είπαν ότι η δραστηριότητα συμμοριών στην παραθαλάσσια περιοχή Μαρτισσάντ, δυτικά της πρωτεύουσας της Αϊτής, περιπλέκει επίσης τις προσπάθειες βοήθειας.
«Κανείς δεν μπορεί να ταξιδέψει μέσα από την περιοχή», είπε τηλεφωνικά ο Νιάγκα Σεκ, εκπρόσωπος της UNICEF στο Πορτ-ο-Πρενς. «Μπορούμε μόνο να πετάξουμε από πάνω ή να πάρουμε άλλη διαδρομή»..
Οι άνθρωποι στο Πορτ-ο-Πρενς ένιωσαν τον τρόμο και πολλοί βγήκαν στους δρόμους φοβισμένοι, αν και δεν φαίνεται να υπάρχουν ζημιές εκεί.
Η Ναόμι Βερνέους, 34χρονη κάτοικος του Πορτ-ο-Πρενς, είπε ότι ξύπνησε από τον σεισμό και ότι το κρεβάτι της έτρεμε.
«Ξύπνησα και δεν πρόλαβα να βάλω τα παπούτσια μου. Ζήσαμε τον σεισμό του 2010 και το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να τρέξω. Αργότερα θυμήθηκα ότι τα δύο παιδιά μου και η μητέρα μου ήταν ακόμα μέσα στο σπίτι. Ο γείτονάς μου μπήκε και τους είπε να φύγουν. Τρέξαμε στο δρόμο», είπε η Βερνέους.
Ο Πολ Καρούσο, γεωφυσικός στο USGS, δήλωσε ότι οι μετασεισμοί πιθανότατα θα συνεχιστούν για εβδομάδες ή μήνες, με τον μεγαλύτερο μέχρι στιγμής να έχει μέγεθος 5,2 Ρίχτερ.
Η εξαθλιωμένη χώρα, όπου πολλοί ζουν σε δύσκολες συνθήκες, είναι ευάλωτη σε σεισμούς και τυφώνες. Χτυπήθηκε από σεισμό 5,9 Ρίχτερ το 2018 που σκότωσε περισσότερους από δώδεκα ανθρώπους και έναν πολύ μεγαλύτερο σεισμό 7,1 Ρίχτερ που προκάλεσε ζημιές σε μεγάλο μέρος της πρωτεύουσας το 2010 και σκότωσε περίπου 300.000 ανθρώπους.
Μέχρι το βράδυ του Σαββάτου, το νησί είχε υποστεί τέσσερις μετασεισμούς ισχυρότερους από 5,0 και εννέα πάνω από 4,0.
Ο Κλοντέ Πρεπετίτ, ένας πολιτικός μηχανικός και γεωλόγος από την Αϊτή, προειδοποίησε για πιθανούς κίνδυνο από τα ετοιμόρροπα κτίρια.
«Αναμένονται περισσότεροι και λιγότερο εντατικοί μετασεισμοί για ένα μήνα», είπε, προειδοποιώντας ότι ορισμένα κτίρια, «μπορεί να καταρρεύσουν κατά τη διάρκεια μετασεισμών».