Η ΕΡΤ έχει ένα συναρπαστικό σήριαλ στα αρχεία της και το έχει ξεχάσει. Τις «ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ» από το γνωστό (μυθ)ιστόρημα του Τσίρκα. «Συναρπαστικό» δεν το λέω εγώ, το λέει η Φρανσουάζ Σαγκάν, στη στήλη της στο περιοδικό “To Γεγονός της Εβδομάδας». Και προσθέτει: “Σήμερα ξαναμεταδίδουν τις Ακυβέρνητες Πολιτείες (Cités à la Dérive). Είναι ό,τι καλύτερο έχω δει στην τηλεόραση τα τελευταία χρόνια”” . Στη Γαλλία έχει μεταδοθεί...50 φορές! Με πήρε μια μέρα κάποιος στο τηλέφωνο και μου λέει: Όταν ήμουν 8 χρονών έπεσα απάνω σ’ ένα επεισόδιο των «Ακυβέρνητων Πολιτειών». Τώρα που είμαι 20 πού μπορώ να το δω;
Και στην Ελλάδα πολλοί έχουν γεννηθεί μετά την μετάδοσή του από την ΕΡΤ. Η ΕΡΤ βέβαια είναι σήριαλ από μόνη της. Εγώ που έχω παραστεί στη γέννησή της, σαν υπεύθυνος του Προγράμματος έχω αφηγηθεί πολλά στα εγγόνια μου για την ΕΡΤ. Μόνο από αυτά που έζησα από κοντά ισοδυναμούν με δέκα «Ακυβέρνητες Πολιτείες». Τα έζησα επί Καραμανλή 15 μήνες μόνο την πρώτη φορά, γιατί η ατμόσφαιρα χάλασε ενώ η Γαλλική Τηλεόραση μου ζήτησε να επιστρέψω για να γυρίσω μια καινούρια και ενδιαφέρουσα σειρά. Τρεις φορές την δεύτερη φορά γιατί έκλεινε το κανάλι από εσωτερικές διαμάχες και η Κυβέρνηση Παπανδρέου μού ζήτησε να ετοιμάσω ένα καινούριο οργανόγραμμα για να μην κλείσει (και δεν έκλεισε), την τρίτη φορά για να βοηθήσω στην μετατροπή της ΥΕΝΕΔ σε ΕΡΤ-2. Ξαφνικά μου προτείνει η ΕΡΤ-1 να γυρίσω ένα σήριαλ για τις Ακυβέρνητες Πολιτείες. Σήριαλ δεν γυρίζω, αλλά με παρακάλεσε η Κυρία Τσίρκα. Έχω αγαπήσει και το βιβλίο και δέχτηκα. Μάλιστα ρώτησα και τον Ντασέν γιατί ήξερα ότι ήθελε να το γυρίσει με την Μελίνα. Αλλά η Μελίνα ήταν ήδη Υπουργός και μου είπε «προχώρα».
Είναι περίεργο πώς η ΕΡΤ μου ζήτησε να γυρίσω ένα σήριαλ τόσο ακριβό. Κάποιοι καλοθελητές μου ομολόγησαν ότι υπήρχαν και άλλοι λόγοι (απομάκρυνσής μου από την Διοίκηση της ΕΡΤ κλπ...) για τους οποίους μιλάω στο βιβλίο μου «Ο Κόσμος κατ΄Εμέ». Πάντως γυρίστηκε, στην Ιερουσαλήμ «εν καιρώ πολέμου», σε συμπαραγωγή με την Γαλλική Τηλεόραση το σήριαλ, το οποίο χρωστάει πολλά στο συνεργείο μου και ιδιαίτερα στην Ντένη Βαχλιώτη για τα σκηνικά και τα κοστούμια. Άλλο τόσο το χρωστάει στους ηθοποιούς. Θα αναφέρω μόνο αυτούς που είναι γνωστοί στην Ελλάδα, τον Γιώργο Χωραφά έναν νέο ηθοποιό που εκτός από το ταλέντο του ήταν ωραίος για ανθυπολοχαγός, μιλούσε αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά. Και την Μαρίνα Βλαντύ ως ταγματάρχης των Ελεύθερων Γάλλων της Παλαιστίνης. (Εγώ έπαιξα τον ρόλο ενός Μουεζίνη!).
Σημειωτέον, ότι σ’ αυτό το φιλμ, όλοι οι ηθοποιοί ήταν της εθνικότητας του ρόλου τους. Όπως και στη Μέση Ανατολή, εκείνη την εποχή (1942) οι ηθοποιοί μας ήταν βέροι Τσέχοι, Πολωνοί, Ίταλοί, Γερμανοί, Άγγλοι, Αμερικανοί, Σέρβοι, Άραβες, Εβραίοι και φυσικά Έλληνες. Κα μιλούσαν τρεις ή τέσσερις γλώσσες ο καθένας. Στο πρώτο βιβλίο, στη «Λέσχη», δεσπόζει η Πανσιόν της Φράου Άννας με την εκπληκτική μεγάλη τραγωδό Eléonore Hirt στο ρόλο αυτόν. Αλλά αλλού ήταν η σκέψη μου που με έφρε στην ιστορία του σήριαλ: ήταν στον FRANCIS NOEL BAKER.
Ο Φράνσις ήταν Άγγλος βουλευτής, γιος μιας οικογένειας, που είχε ένα μεγάλο κτήμα στην Εύβοια από την τουρκική Κατοχή. Και οι Ευβοιώτες προσπαθούσαν να τους διώξουν. Ο Φράνσις για να δείξει τα φιλελληνικά του αισθήματα είχε ιδρύσει μα Επιτροπή στην Αγγλία που ζητούσε να επιστραφούν στην Ελλάδα τα μάρμαρα του Παρθενώνα! Στο Λονδίνο είχα κάνει την τεχνική επεξεργασία της ταινίας μας Η Ακρόπολις των Αθηνών και τήν έδειξα στον Σεφέρη, Πρέσβη τότε και στον Φράνσις, που την πρόβαλε στην Κινηματογραφική Λέσχη της Βουλής των Κοινοτήτων. (Ας τα ακούει η Ελληνική Βουλή).
‘Έχω πει για τις απανωτές συμπτώσεις που έχει η ζωή μου. Ιδού μία από αυτές. Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες ετοιμάζονταν σ’ένα ημιυπόγειο πίσω από το Χίλτον, πριν φύγουμε για τα Ιεροσόλυμα. Στο διπλανό γραφείο τύπωναν τα σενάρια για τα 12 επεισόδια, τα οποία μάλιστα ήταν σε 4 γλώσσες: ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά. Σύνολο 48 σενάρια, που θα κουβαλάγαμε μαζί μας σε κάθε γύρισμα! Εγώ επεξεργάζομαι το σενάρια προσπαθώντας να δώσω ονόματα σε μερικούς Άγγλους στρατιωτικούς όταν ο βοηθός μου – ο αξιαγάπητος Άρης Εμμανουήλ – μου δίνει έναν βαρύ φάκελο που μας έφερε ο θυρωρός. Με αποστολέα τον Πρέσβη του Ισραήλ. Το θεωρήσαμε φυσικό γιατί είχαμε ζητήσει βίζες για το γύρισμα στα Ιεροσόλυμα. Ανοίγω βιαστικά τον Φάκελλο και ανακαλύπτω ότι ο φάκελος δεν ήταν για μένα. Ήταν για τον Φράνσις Νοελ Μπαίηκερ! Ο οποίος είχε ένα απόρρητο διαμέρισμα στον στον 2ο όροφο. Ίσως απόρρητο γιατί ο Φράνσις ήταν και φίλος της Χούντας! (Αχ, αυτές οι συμπτώσεις!).
Με τρώει η περιέργεια. Για να δούμε λοιπόν τι περιέχει ο φάκελος αυτός. Περιέχει την την Αυτοβιογραφία του! Ως «ισραηλινόφιλος» είχε ζητήσει από το Ισραήλ να χρηματοδοτήσει την έκδοση της αυτοβιογραφίας του! Και ο Πρέσβης τον πληροφορεί ότι το Ισραήλ αρνείται. Όπως καταλαβαίνετε, δεν αντέχω στον πειρασμό να διαβάσω τις βρομοδουλειές του Φράνσις στη Μέση Ανατολή τις οποίες περιγράφει. Ξαφνικά βλέπω να αναφέρεται στα γεγονότα αυτά ακριβώς που συνθέτουν τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Τσίρκα! Βέπω τις απασχολήσεις του πράκτορα της Κατασκοπείας ΜΙ6 ονόνατι Fancis Noel-Baker ο οποίος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου στην Μέση Ανατολή ανακατεβόμενος με τους Έλληνες αξιωματικούς στις στρατιωτικές καντίνες για να ακούει τι λέγεται από τους μεν και τους δε, δεδομένου ότι μιλούσε άψογα ελληνικά και ήταν ντυμένος με ελληνική στολή (όπως λέει ο ίδιος)! Το σημαντικότερο πάντως υλικό αυτού το κεφαλαίου ήταν τα ονόματα των μυστικών οργανώσεων και των αρχηγών τους. Η «Λέσχη» στο βιβλίο του Τσίρκα είναι η ομάδα των αξιωματικών πληροφοριών και κατασκοπείας που συναντιόνταν καθημερινά για να συζητήσουν θέματα μυστικών επιχειρήσεων και προβλημάτων στις διάφορες μονάδες Ελεύθερων Ευρωπαίων που πολεμούσαν υπό Βρετανική Διοίκηση. Κράτησα τα ονόματα που μ’ ενδιέφεραν, έκλεισα το χειρόγραφο στον φάκελο και είπα να τον πάνε στον Φράνσις.
Κάποιος μου είπε να το φωτοκοπιάρουμε πρώτα. Αρνήθηκα. Δεν είχαμε αυτό το δικαίωμα. Δεν ήμασταν σε πόλεμο, αλλά σε μονομαχία. Αιχμαλώτους δεν παίρνεις. Αφήνεις τον πληγωμένο να φύγει μαζί με το πιστόλι του.