Αλάτι: Ο ύπουλος τρόπος με τον οποίο μας καθιστά ευάλωτους σε ένα σωρό παθήσεις

Όλα ξεκινάνε και τελειώνουν από την επίδρασή του στο μικροβίωμα του εντέρου μας.
fcafotodigital via Getty Images

Η αξία του αλατιού ως συντηρητικό τροφίμων, οφείλεται στο γεγονός ότι κρατά μακριά τα ανεπιθύμητα μικρόβια, ενώ παράλληλα επιτρέπει την ανάπτυξη των «καλών» βακτηρίων. Πέρα όμως από αυτόν τον θετικό του ρόλο, σήμερα, το αλάτι έχει γίνει πανταχού παρόν σε ολοένα και περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα, γεγονός που βλάπτει την ανθρώπινη υγεία.

Το αλάτι, μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση και να συμβάλει σε φαινόμενα όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό. Το αλάτι συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου και του παχέος εντέρου, της οστεοπόρωσης και της παχυσαρκίας.

Ο αρνητική επίδραση του αλατιού στα επίπεδα της αρτηριακής μας πίεσης και τις καρδιακές παθήσεις οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη ρύθμιση της ποσότητας του νερού μέσα στα αιμοφόρα αγγεία μας. Με απλά λόγια, όσο περισσότερο νάτριο κυκλοφορεί στο αίμα μας, τόσο περισσότερο νερό τραβάει στα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό οδηγεί σε υψηλότερη αρτηριακή πίεση και στη συνέχεια, στον αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.

Μερικοί μπορεί να είμαστε περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητοι στις επιπτώσεις που έχει το αλάτι στην αρτηριακή πίεση.

Πρόσφατη έρευνα προτείνει έναν επιπλέον τρόπο με τον οποίο το αλάτι μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση: Αλλάζοντας το μικροβίωμα του εντέρου μας. Συγκεκριμένα, το αλάτι οδηγεί σε μείωση των καλών μικροβίων και των βασικών μεταβολιτών που μειώνουν τη φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία, συμβάλλοντας στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Και όταν το έντερό μας δεν λειτουργεί σωστά, αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Πιο αναλυτικά, τα υψηλά επίπεδα πρόσληψης αλατιού μπορούν να δηλητηριάσουν σχεδόν οποιοδήποτε μικρόβιο. Ακόμα και αυτά που το σώμα μας επιθυμεί να κρατήσει ζωντανά. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που χρησιμοποιούμε αλάτι για τη συντήρηση τροφίμων που πρέπει να παραμείνουν αναλλοίωτα για μεγάλο χρονικό διάστημα: Για να κρατήσουμε μακριά τα ανεπιθύμητα βακτήρια.

Σε αντίθεση όμως με τη διαδικασία συντήρησης τροφίμων, όπου το αλάτι βοηθά, στη διατροφή μας, το υπερβολικό αλάτι μόνο κακό προξενεί. Για αυτό, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατανάλωση του για τον μέσο ενήλικα θα πρέπει να περιορίζεται σε λιγότερα από 0.002 γραμμάρια την ημέρα.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί ότι το αλάτι, πέρα από την αύξηση της αρτηριακής πίεσης και την αλλοίωση του μικροβιώματος του εντέρου, συνδέεται επίσης με μεταβολικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου σακχάρου στο αίμα, της λιπώδους νόσου του ήπατος και της αύξησης του βάρους μας. Μάλιστα, μελέτη υπολόγισε ότι κάθε ένα γραμμάριο αλατιού που καταναλώνουμε την ημέρα, συνδέεται με 15% αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας.

Γιατί το υπερβολικό αλάτι μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση βάρους

Παρά το γεγονός ότι δεν έχει θερμίδες, το νάτριο είναι εθιστικό και αυξάνει την επιθυμία μας για λιχουδιές και κραιπάλες. Ιδίως όταν συνδυάζεται με σάκχαρα και ανθυγιεινά λιπαρά, στις λεγόμενες υπεργευστικές τροφές, που μας τραβάνε σαν μαγνήτης.

Επιπλέον, η φθορά που επιφέρει το αλάτι στο μικροβίωμα του εντέρου, εμποδίζει το ζωτικό αυτό όργανο να ελέγχει την όρεξή μας, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και το αν το σώμα μας θα μετουσιώσει τις θερμίδες σε ενέργεια ή θα τις αποθηκεύσει ως λίπος.

Και ενώ πολλές χώρες εφαρμόζουν εθνικές πρωτοβουλίες για τη μείωση του αλατιού στη διατροφή, η κατανάλωση νατρίου στα περισσότερα μέρη του κόσμου εξακολουθεί να σημειώνει άνοδο.

Πώς θα περιορίσουμε την κατανάλωση αλατιού

1. Περιορίζουμε τα αλμυρά επεξεργασμένα κρέατα και τα σνακ του σούπερ μάρκετ

Το πρόχειρο φαγητό απ′ έξω, τα αλλαντικά, οι αλμυρές λιχουδιές, όπως τα κράκερ και τα πατατάκια, καθώς και τα έτοιμα αρτοσκευάσματα μας ανοίγουν την όρεξη για ακόμα περισσότερο ανθυγιεινό φαγητό και ανεβάζουν το ζάχαρο και την πίεσή μας στα ύψη.

2. Αντίθετα, εστιάζουμε σε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες

Οι τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και ζάχαρη και υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και φυτικές ίνες, όπως τα φασόλια, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα και τα λαχανικά μας χορταίνουν, συμβάλλουν στην ισορροπία του μικροβιώματος του εντέρου και μπορούν να μας υποσχεθούν μακροζωία και ποιότητα ζωής. Γιατί η υγεία μας εξαρτάται σε έναν μεγάλο βαθμό από την κατάσταση του εντέρου μας.

(Με πληροφορίες από theconversation).