Δημιουργικότητα. Μία παρεξηγημένη λέξη. Εάν κάποιος που δεν γνωρίζετε, σας συστηθεί μέσα από το LinkedIn ως δημιουργικός, ίσως να έχετε ήδη μια ιδέα για αυτόν/αυτήν. Στην καλή περίπτωση, ας πούμε, ίσως να φαντάζεστε ένα άτομο με μαύρο ζιβάγκο, αλά Steve Jobs, και έναν αέρα σνομπισμού με μια εκνευριστική αύρα.
Στην κακή, ας μην σας βάζω ιδέες.
Ένα από τα μεγάλα (να ήταν το μόνο…) παραπτώματα της εποχής μας είναι ότι ταυτίζει τη δημιουργικότητα με τον δημιουργό, και όχι με το περιεχόμενο. Όμως δεν είναι έτσι. Δημιουργικότητα σημαίνει να αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο με νέους τρόπους, να βρίσκεις κρυφά μοτίβα, να δημιουργείς συνδέσεις μεταξύ φαινομενικά άσχετων πραγμάτων, και να προτείνεις λύσεις. Και όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία σχέση με την εξωτερική εμφάνιση του δημιουργού.
Δείτε περισσότερα για τη δημιουργικότητα, που πρέπει να αποτελεί πάντα προϋπόθεση της επιχειρηματικής σας στρατηγικής, στο άρθρο μου που ακολουθεί.
Η δημιουργικότητα στην καθημερινότητα
Σκεφθείτε κάτι: πόσο δημιουργικοί είστε στην καθημερινότητά σας, εκτός επιχείρησης; Πώς αυτή η σαλάτα που φτιάξατε με τα χέρια σας με κάπαρη, τομάτες, ρόκα και μυρωδικά, μπορεί ίσως να μην περνά το τεστ του Jamie Oliver, αλλά είναι κάτι πρωτότυπο, νόστιμο και υγιεινό; Πώς οι τριανταφυλλιές που κλαδέψατε, αναρριχώνται στον κήπο σας, σαν ένα όμορφο, κατακόκκινο “κύμα”; Η δημιουργικότητα είναι η ευκαιρία του καθενός μας για αυτοπραγμάτωση.
Η καθημερινότητα λοιπόν είναι γεμάτη δημιουργικότητα, που δεν πρέπει ποτέ να σταματά στην πόρτα του γραφείου, όχι μόνο για εσάς, αλλά και για τους συνεργάτες σας και τους ανθρώπους σας. Ενθαρρύνετε τη δημιουργικότητα στην καθημερινή ζωή της επιχείρησης, τόσο στα μικρά, πχ τα χριστουγεννιάτικα σκετσάκια των γιορτών, όσο και στα σημαντικά, πχ το επόμενο, νέο σας προϊόν. Η εταιρεία σας χρειάζεται τη δική της αυτοπραγμάτωση, στον βαθμό που τη χρειάζεστε και εσείς. Και μόνο μέσα από τη δημιουργικότητα θα την πετύχει.
Η δημιουργικότητα στην κουλτούρα
Υπάρχει μία λανθασμένη αντίληψη σε πολλούς entrepreneurs που συνοψίζεται σε γενικές γραμμές στη φράση “εμείς είμαστε μία σοβαρή εταιρεία”. Στις “σοβαρές” εταιρείες, η δημιουργικότητα συνήθως δεν αντιμετωπίζεται με καλό μάτι, αλλά με συνοφρυωμένο βλέμμα. Μην πέφτετε σε αυτή την παγίδα.
Ακόμη και αν έχετε την πιο σοβαρή δικηγορική εταιρεία της πόλης, η δημιουργικότητα δεν πρέπει να σας ανησυχεί. Δεν χρειάζεται να φοβάστε ότι οι ασκούμενοι δικηγόροι σας θα έρθουν μία μέρα στο γραφείο με τζιν, σανδάλια, τατουάζ και κιθάρες και θα τραγουδούν ομαδικά το “Give peace a chance” στη διαδρομή μέχρι το πρωτοδικείο.
Δημιουργικότητα στην κουλτούρα της εταιρείας, σημαίνει αποδοχή όλων όσων κάνουν την εταιρεία να δουλεύει καλά, αλλά και αμφισβήτησή τους. Δημιουργικότητα σημαίνει να ψάχνεις διαρκώς τον τρίτο δρόμο, χωρίς όμως να βάζεις εκρηκτικά στους πρώτους δύο. Ίσως εντέλει εκείνη η δικηγορική υπόθεση που δεν πήγε όπως έπρεπε, να είχε πάει καλύτερα με μία λίγο πιο δημιουργική προσέγγιση.
Η δημιουργικότητα στη συνεργασία
Κανείς δεν μπορεί να κάνει τα πάντα μόνος του. Εάν έχετε μία μικρομεσαία επιχείρηση που μεγαλώνει, θα έρθει η στιγμή που θα κάνετε το πρώτο σας site, το πρώτο σας e-shop, το πρώτο σας εταιρικό video ή το πρώτο σας περίπτερο στην κλαδική έκθεση στο εξωτερικό, όπου μέχρι τώρα πηγαίνατε ως απλός επισκέπτης.
Who you gonna call? Ghostbusters? Υπάρχει καλύτερη λύση.
Όλοι οι πιθανοί σας συνεργάτες για τα παραπάνω, και σε πολλές ακόμη περιπτώσεις όπου απαιτείται δημιουργικότητα, θα σας καταθέσουν φάκελο με portfolio και τιμές. Σας ζητώ να μην πηγαίνετε κατευθείαν στην τελευταία σελίδα με τις τιμές, αλλά να περνάτε πάντα από το portfolio. Ένας εξωτερικός συνεργάτης με μέτρια ή μηδενική δημιουργικότητα θα συμφωνεί με όσα λέτε, αλλά δεν θα μπορέσει ποτέ να σας πάει στο επόμενο επίπεδο.
Η δημιουργικότητα στην παραγωγή
Mην ξεχνάτε ότι η δημιουργικότητα περιλαμβάνει δύο διαδικασίες: τη σκέψη και μετά την παραγωγή.
Αν έχετε ιδέες αλλά δεν τις υλοποιείτε, είστε ευφάνταστοι αλλά όχι δημιουργικοί. Εάν λοιπόν κάνετε τα πάντα σωστά στην επιχείρησή σας, προωθείτε το ευγενικό brainstorming και την άμιλλα ιδεών, έχετε ενδιαφέρουσες έως εκπληκτικές δημιουργικές ιδέες από τους ανθρώπους σας, αλλά δεν υλοποιείτε ποτέ καμία, τότε, συγνώμη που θα σας το πω, αλλά κάνετε μία τρύπα στο νερό.
Από την εποχή του Όμηρου ακόμα, εάν η δημιουργικότητα δεν υλοποιείτο, δεν θα υπήρχε Ιλιάδα και Οδύσσεια. Αν λοιπόν, για οποιουσδήποτε λόγους, δεν υλοποιείτε τις δημιουργικές ιδέες, είτε επειδή φοβάστε (κακώς), είτε επειδή ζηλεύετε (ασχολίαστο), τότε πολύ σύντομα θα πάψετε να τις έχετε. Και το χειρότερο για εσάς είναι ότι οι ανταγωνιστές σας, θα συνεχίσουν να τις έχουν.
Η δημιουργικότητα στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης
Άφησα για το τέλος μία σημαντική ερώτηση, που ακούω από πολλούς πελάτες μου. Τι νόημα έχει πλέον η δημιουργικότητα στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης; Γιατί να το “ψάχνεις” με ένα φυλλάδιο, όταν το ChatGTP μπορεί κυριολεκτικά να σου γράψει ένα κείμενο, χωρίς κανένα ορθογραφικό και συντακτικό λάθος, μέσα σε 30 δευτερόλεπτα;
Η απάντησή μου είναι ότι τώρα, η δημιουργικότητα έχει περισσότερο νόημα από ποτέ. Αν και η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι αναμφισβήτητα ένα ισχυρό εργαλείο, δεν μπορεί να αντιγράψει την ανθρώπινη προοπτική και τη διαίσθηση που προέρχονται από την εμπειρία, την εξειδίκευση και την ενσυναίσθηση.
Επιπλέον, δεν μπορεί να αναπτύξει τις “ήπιες δεξιότητες” (soft skills) που είναι απαραίτητες για την επίλυση προβλημάτων, όπως η κριτική σκέψη, η επικοινωνία και η προσαρμοστικότητα. Η αίσθησή μου είναι ότι στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης και της “τυποποιημένης δημιουργικότητας” η πραγματική δημιουργικότητα θα ξεχωρίζει πάντοτε σαν λαμπρός φάρος μέσα στη νύχτα.
***
Θέμης Σαρανταένας
Σύμβουλος μάρκετινγκ