Αλογα, θώρακες, μνήμες και γραφές, η, γνώριμη εικαστική «γλώσσα» της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη, μοιάζουν να παρατάσσονται σε μια πομπή που κινείται στον δημόσιο χώρο ενός σχολείου.
Τριανταπέντε έργα, γλυπτά και επιτοίχια της σημαντικής γλύπτριας παρουσιάζονται στο προαύλιο και στο φουαγιέ του Θεάτρου, καθώς επίσης και στους εσωτερικούς χώρους της Βιβλιοθήκης και του Μπενακείου Διδακτηρίου, του Κολλεγίου Αθηνών, campus Ψυχικού, απ′ όπου περνούν καθημερινά
εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες.
Για την παιδαγωγική αξία της παρουσίας έργων τέχνης στο σχολείο - με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων λειτουργίας του - έργα τα οποία εκτός από την αισθητική απόλαυση που προσφέρουν, γεννούν ερωτήματα, εξάπτουν τη φαντασία και απευθύνονται στο συναίσθημα, μίλησε στην HuffPost ο επιμελητής της έκθεσης, Θεόφιλος Τραμπούλης.
- Από ήρθε η έμπνευση να τιτλοφορήσετε τη νέα σας έκθεση έργων «Πομπή προς την πόλη»; Τι θέλατε να υπαινιχθείτε μέσα από αυτόν τον τίτλο;
Η έκθεση της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη αναπτύσσεται σε ένα σχολείο και το βασικό μας μέλημα ήταν να υπηρετήσουμε με κάθε τρόπο τη σχολική ζωή και τις αξίες του σχολείου. Το Κολλέγιο Αθηνών από την ίδρυσή του ήταν ένα σχολείο ταγμένο στην πολιτική αγωγή των μαθητών του, στην καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης. Μάλιστα, με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 100 έτη του σχολείου, προστέθηκε στον θυρεό το έμβλημα «πολίτας τρέφον» που είναι κατά κάποιον τρόπο παραλλαγή και επικαιροποίηση του ιστορικού εμβλήματος «άνδρας τρέφον» από την εποχή που το Κολλέγιο Αθηνών ήταν σχολείο αρρένων. Θελήσαμε λοιπόν να συμβάλλουμε με τα έργα και την έκθεση σε αυτήν την αντίληψη του σχολείου ως θεσμού πολιτικής αγωγής. Η «πόλη» λοιπόν προς την οποία κινείται η πομπή, δεν είναι το αστικό συγκρότημα, δεν είναι ο χώρος, είναι η ιδέα της πολιτικής οργάνωσης, της συνύπαρξης, του συστήματος κανόνων της κοινής ζωής. Σε μια εποχή ιδιαίτερης αστάθειας όπως η δική μας είναι πολύ κρίσιμη η καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης και των αρχών της ισονομίας στους μαθητές και η τέχνη έχει το προνόμιο να είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα και απολαυστικότερα παιδαγωγικά εργαλεία. Φυσικά τα έργα της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη προσφέρονται: Η στιβαρότητά τους, το πλαστικό και υπαρξιακό τους βάρος τους επιτρέπει να ενταχθούν σε αυτήν ακριβώς την διδακτική για τους μαθητές πομπή.
- Βάσει ποιου σκεπτικού «διασπείρατε» το έργο της Αλεξάνδρας στους χώρους του Κολλεγίου Αθηνών;
Καταρχάς, όπως σας είπα, φροντίσαμε ιδιαίτερα να μην είμαστε παρεμβατικοί στη σχολική ζωή. Δεν θέλαμε τα έργα να είναι εμπόδιο στη ροή των μαθητών, ιδίως κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, τόσο για λόγους ασφάλειας όσο και γιατί το ζητούμενο δεν είναι να δουν τα παιδιά τα έργα τέχνης ανταγωνιστικά προς την ζωή τους.
Εκτός όμως από αυτά τα ζητήματα που αφορούν την ομαλή ένταξη της έκθεσης στη σχολική ζωή, η ανάπτυξη των έργων στο χώρο προσπαθήσαμε να είναι συνεπής με το εννοιολογικό σκεπτικό μας. Τα περισσότερα έργα βρίσκονται στον υπαίθριο χώρο, στην οιωνεί πλατεία της «πολιτείας» του σχολείου και η πλατεία, όπως ξέρουμε ήταν και είναι πάντα ο κατεξοχήν χώρος της συνάντησης των πολιτών και της πολιτικής δράσης. Η πομπή κατά κάποιον τρόπο ξεκινά από το Μπενάκειο -που είναι το ιστορικό, κεντρικό διδακτήριο του Σχολείου και τιμά το όνομα του Εμμανουήλ Μπενάκη, ιδρυτή του Κολλεγίου Αθηνών- και καταλήγει στο Θέατρο του Σχολείου, με έναν τρόπο δηλαδή ξεκινά από την καθημερινότητα των μαθητών που είναι επίσης το σχολείο ως προπαρασκευαστικό στάδιο της πολιτικής ζωής και καταλήγει στο θέατρο που είναι, όπως ξέρουμε, στις ρίζες του η κορύφωση της δημοκρατικής πράξης, είναι η δημοκρατία ως υπερβατικό αγαθό. Επίσης έχουμε έργα στους εσωτερικούς χώρους για να υπάρξει συνέχεια ανάμεσα στην στεγασμένη και την υπαίθρια ζωή του σχολείου, όπως επίσης έχουμε και μερικά αγαπημένα έργα στην Βιβλιοθήκη του σχολείου, το πολύτιμο αποθετήριο γνώσης κάθε κοινωνίας.
- «Σε διαρκή διάλογο με την κλασική ελληνορωμαϊκή κληρονομιά, όπως την υποδέχθηκε και την επεξεργάσθηκε ο Μοντερνισμός, το έργο της διακρίνεται για το υπαρξιακό του βάθος και μια υπαινικτική παιγνιώδη διάθεση», έχετε γράψει. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε, λοιπόν, για «μάθημα» εικαστικής δημιουργίας, αλλά και ιστορίας;
Πιστεύω πολύ στην παιδαγωγική λειτουργία της τέχνης, σε αυτήν την ρωμαϊκή αντίληψη ότι η τέχνη είναι dulceetutile, όπως το διατύπωσε ο Οράτιος, είναι «γλυκιά και χρήσιμη». Όπως σας είπα, σε αυτές τις δύσκολες εποχές για την δημοκρατία θεωρώ ότι είναι χρέος μας με κάθε αφορμή να υπενθυμίζουμε τις βασικές αρχές της κοινής ζωής. Αν και συνήθως θεωρούμε πως πρέπει να αποφεύγουμε τον διδακτισμό στην τέχνη ή τα κείμενα, εδώ ίσχυε το αντίθετο: Επρεπε να είμαστε διδακτικοί γιατί βρισκόμασταν σε ένα σχολείο και οφείλαμε να συνομιλήσουμε με τις εκπαιδευτικές του διαδικασίες. Πράγματι, στα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα έργα προσπαθήσαμε, με μέτρο σαφώς, να εντάξουμε πληροφορίες για τα έργα και για την ιστορία της τέχνης, κυρίως όμως προσπαθήσαμε το κάθε έργο να είναι ένα μικρό κεφάλαιο σε ένα εικαστικό, υλικό, τρισδιάστατο και ανοιχτό στις ερμηνείες μάθημα πολιτικής αγωγής.
Λίγα λόγια για την Αλεξάνδρα Αθανασιάδη
H Aλεξάνδρα Αθανασιάδη γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου ζει και
εργάζεται. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο
Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και έργα της έχουν εκτεθεί σε
πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στο
Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, αλλά και σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και
σε διάλογο με αυτούς, όπως στους Δελφούς και στην Αρχαία Μεσσήνη. Το
1995 τιμήθηκε με το Princess Grace Foundation Award.
Info:
Αλεξάνδρα Αθανασιάδη - «Πομπή προς την πόλη»
Κολλέγιο Αθηνών, campus Ψυχικού, Στεφάνου Δέλτα 15, Ψυχικό