Στην πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα της qed είναι εμφανές ότι οι Ελληνίδες και οι Έλληνες «βρίσκουν τα πατήματα τους». Παραδοσιακότητα και μετανεωτερικότητα δεν συγκρούονται αλλά «συνυπάρχουν και με μια έννοια αλληλοσυμπληρώνονται» .
Η συνειδητοποίηση της κρίσης και η κατ’ επέκταση ανάγκη υιοθέτησης διαφορετικής φιλοσοφίας ζωής είναι οι δύο κύριοι λόγοι διαμόρφωσης της νέας κοινωνικής πραγματικότητας.
Παρότι η κοινωνία είναι σε ηθικά αδύναμη και οικονομικά ζοφερή θέση, εντούτοις όλοι μπορούμε να βλέπουμε από μια νέα οπτική γωνία την επόμενη ημέρα.
Υπάρχει ωστόσο ένας αδύναμος κρίκος. Το πολιτικό σύστημα. Η εμμονή της πολιτικής επιβίωσης και η άνευ όρων διατήρηση της βασικής έννοιας παλαιότερων δεκαετιών ως προς την επικράτηση στο δρόμο προς την εξουσία, έχει κάνει τη συντριπτική πλειοψηφία των φωνών-εκφραστών των κομμάτων αποκρουστικά παρελθοντολογική.
Εκεί είναι και το κρίσιμο στοίχημα της επόμενης ημέρας για τα κόμματα στην Ελλάδα. Η επικράτηση ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με τη φυσιολογική κόπωση πολιτών που αντιμετώπισαν πολυετή πρωτόγνωρη κρίση, έφερε μια κοινωνική νηνεμία. Ταυτόχρονα η Νέα Δημοκρατία έδειξε μια αξιομνημόνευτη αντοχή, αφού είναι από τα ελάχιστα ευρωπαϊκά κόμματα που διαχειρίστηκαν κρίση και κράτησαν υψηλά ποσοστά. Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να περάσει ιστορικά απαρατήρητο.
Κοινό σημείο, όμως, όλων των κομμάτων σε σχέση με τους πολίτες είναι η μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην κομματική αντίληψη και την πραγματικότητα των πολιτών. Οι τελευταίοι με σύμμαχο την μακρόχρονη ιστορία αγάπης για τη συμμετοχή στα πολιτειακά κοινά βρίσκουν λύσεις εκτός αυστηρώς κομματικών -πολιτικών επιλογών. Αλλά η συμμετοχή ως αντίληψη παραμένει. Η συμμετοχή ως επιθυμία αλλαγής των συνθηκών και διαμόρφωσης της καθημερινότητας υπάρχει κι είναι σημαντική.
Τα κόμματα οφείλουν να προβληματιστούν σφόδρα αφενός στην έρευνα κι αφετέρου στην κατανόηση του γιατί απομακρύνεται ο κόσμος απ’ αυτά. Το αντισυστημικό ως θεωρία βρήκε πολλούς εκφραστές, αλλά στην Ελλάδα της δημοκρατικής παράδοσης αιώνων ακόμα και σε μη εκπαιδευμένο κοινό δεν έχει δυνατότητα μακροημέρευσης. Η λογική της ανάλυσης με βάση τα ιστορικά δεδομένα είναι απαραίτητη, αλλά δεν μπορεί να είναι το μοναδικό σημείο αναφοράς όταν οι αλλαγές είναι κοσμογονικές.
Το ελληνικό στοιχείο ή η ιδιαιτερότητα ενός λαού δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να αντιμετωπίζεται με όρους επικοινωνιακής προσέγγισης. Πέρα από εφήμερη προσέγγιση είναι και παιδαριώδης προσέγγιση. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες επιθυμούν μια σταθερότητα και μια επιστροφή στην κανονικότητα όμως πρέπει να διαμορφωθεί τι σημαίνει αυτή η κανονικότητα.
Οι λύσεις θα έρθουν όχι μόνο μέσα από την οικονομία ή τη διαμόρφωση συνθηκών οικονομικής ανέλκυσης. Η κρίση μας έχει κάνει κι έχουμε αλλάξει προτεραιότητες. Το πολιτικό κόμμα που θα μιλήσει για όλα τα θέματα με υπερβατική και πρωτοποριακή διάσταση θα ακουμπήσει την καρδιά των πολιτών.
Η διαφορετικά, το νέο στη σκέψη και στην αντίληψη, δεν είναι θεωρητικές προσεγγίσεις. Είναι απαραίτητες μεταβλητές ώστε να αλλάξουν οι προτεραιότητες και να υπάρξει ενδιαφέρον.
Εάν όλοι δεχθούμε ότι οι νέοι 18-28 έχουν πλήρως προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια και οι σημερινοί 40αρηδες μπορεί να συνδυάζουν πλούσια εμπειρία, εξειδικευμένη γνώση κι ίσως την πλέον μορφωμένη γενιά της μεταπολίτευσης, τότε μπορούμε να δούμε ποιοι μπορούν να είναι η ατμομηχανή της επόμενης μέρας. Με τη μεγάλη διαφορά ότι ο χρόνος σήμερα δεν μπορεί να αποδεχθεί 55χρονους συνταξιούχους, διότι παντού στο δυτικό κόσμο ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της δημιουργίας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι 70χρονοι ελεύθεροι επαγγελματίες (από επιχειρηματίες ή μικροιδιοκτήτες) παγκοσμίως ξεκινούν μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα τότε υπό το πρίσμα της ενασχόλησης των τελευταίων δέκα ετών.
Σ’ αυτόν τον κόσμο που διαμορφώνεται η χώρα μοιάζει, παρότι ζει τον τεχνολογικό πυρετό και παρότι στην πράξη οι κάτοικοί της έχουν πάρει «μετάλλια καθημερινής επιβίωσης», να αποξενώνεται λόγω της αδυναμίας του πολιτικού συστήματος να αποδεχθεί τη νέα κατάσταση και το γεγονός ότι οι πολίτες είναι μπροστά από τα κόμματα. Όποιο κόμμα το συνειδητοποιήσει και το εφαρμόσει θα επικρατήσει στη νέα εποχή της Ελλάδας.