Ο Αμαζόνιος φλέγεται.
Η διαστημική υπηρεσία της Βραζιλίας ανέφερε αυτή την εβδομάδα ότι πάνω από 72.000 φωτιές είχαν ξεσπάσει στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου από την αρχή του έτους, θέτοντας σε κίνδυνο ένα από τα τελευταία καταφύγια βιοποικιλότητας του πλανήτη και δημιουργώντας ανησυχία για τις δυνατότητες της περιοχής ως προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, εν μέσω της ανάκλησης μιας σειράς μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος από τον ακροδεξιό ηγέτη της χώρας.
Αυτά είναι που πρέπει να γνωρίζετε για τις καταστροφικές φωτιές και το πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον υπόλοιπο πλανήτη.
Υπάρχουν πολύ περισσότερες φωτιές από ό,τι συνήθως
Η υπηρεσία διαστημικών ερευνών της Βραζιλίας, γνωστή ως ΙΝΡΕ, ανέφερε αυτόν τον μήνα πως, ως την Τετάρτη, η βραζιλιάνικη περιοχή του Αμαζονίου είχε δει 75.336 φωτιές από τον Ιανουάριο. Αυτοί οι αριθμοί ξεπερνούν κατά πολύ τον αριθμό των περσινών πυρκαγιών και συνιστούν αύξηση άνω του 85% σε σχέση με το 2017.
Επίσης, είναι πολύ πάνω σε σχέση με το 2016, που είχαν λάβει χώρα 67.790 φωτιές μέχρι αυτό το σημείο. Το 2016 είχε να κάνει μια ένα ισχυρό φαινόμενο Ελ Νίνιο που είχε ως αποτέλεσμα η περιοχή να βιώσει συνθήκες ακραίας ξηρασίας, σύμφωνα με τη Washington Post.
Ο Αμαζόνιος συχνά χαρακτηρίζεται ως «τα πνευμόνια του πλανήτη»
Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι μια από τις πλουσιότερες περιοχές του πλανήτη από άποψης βιοποικιλότητας και καλύπτει περίπου 2,12 εκατ. τετραγωνικά μίλια (5,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Συχνά αναφέρεται ως ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές οξυγόνου στον πλανήτη, καθώς και ένας μηχανισμός- κλειδί για την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα- και ως εκ τούτου για την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής. Τα δάση του πλανήτη απορροφούν 2,4 δισ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, με τον Αμαζόνιο από μόνο του να απορροφά το 1/4 εξ αυτών.
Ωστόσο η δυνατότητα του τροπικού δάσους να το κάνει αυτό μειώνεται, σύμφωνα με μελέτη του 2015. Επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει όταν ακόμη και χωρίς φωτιές και αποδάσωση ο Αμαζόνιος δεν θα είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στην εκτίναξη των επιπέδων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που απελευθερώνονται κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα.
Οι φωτιές δεν είναι ατυχήματα
Ο Αλμπέρτο Σέτζερ, ερευνητής του ΙΝΡΕ, είπε στο Reuters πως, αν και οι φωτιές μπορούν να είναι πιο κοινές κατά τα πιο ξηρά έτη, κυρίως ευθύνονται οι άνθρωποι για τα υψηλά επίπεδα των τελευταίων μηνών. Αγρότες, έχοντας ενθαρρυνθεί από τον ακροδεξιό ηγέτη της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρου, βάζουν παράνομα φωτιές για να καθαρίσουν εκτάσεις για κτηνοτροφία και καλλιέργειες. Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος έχει περιορίσει τις προσπάθειες της κυβέρνησής του να ελέγξει την καταστροφή, υποσχόμενος αντ’αυτού να «ανοίξει» προστατευόμενες εκτάσεις για αξιοποίηση προκειμένου να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη.
«Δεν υπάρχει τίποτα αφύσικο με το κλίμα φέτος, ή τις βροχοπτώσεις στον Αμαζόνιο, που είναι λίγο πάνω από τον μέσο όρο» είπε ο Σέτζερ στο Reuters. «Η ξηρή περίοδος δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για τη χρήση και την εξάπλωση της φωτιάς, αλλά το άναμμα της φωτιάς είναι έργο ανθρώπων, είτε κατά λάθος είτε σκόπιμα».
Η Μικαέλα Βάισε, μάνατζερ στο Global Forest Watch, μια πρωτοβουλία του World Resources Institute, είπε στους New York Times ότι οι φωτιές από φυσικά αίτια είναι σχετικά σπάνιες στον Αμαζόνιο. «Οπότε όλες, ή σχεδόν όλες οι φωτιές που βλέπουμε αρχίζουν από ανθρώπους» είπε η Βάισε στους Times.
Φαίνονται από το Διάστημα
Οι φωτιές έχουν αυξηθεί κατά πολύ μέσα στους τελευταίους δύο μήνες, κατά την άφιξη της περιόδου ξηρασίας στη Βραζιλία. Το Earth Observatory της NASA δημοσιοποίησε εικόνες καπνών από τις φωτιές που καλύπτουν τη λεκάνη του Αμαζονίου, και η μαυρίλα ήταν τόσο ισχυρή σε κάποια φάση που σκοτείνιασε τους ουρανούς πάνω από το Σάο Πάολο το μεσημέρι.
Το ξαφνικό σκοτείνιασμα προκάλεσε αντιδράσεις στα social media, με κάποιους κατοίκους να διακηρύττουν πως «ήρθε η Αποκάλυψη» ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν το hashtag #prayforamazonia.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις τις συνδέουν με τις πολιτικές του ακροδεξιού προέδρου της Βραζιλίας
Ο Μπολσονάρου είναι στην εξουσία μόλις από τον Ιανουάριο, μα ο Αμαζόνιος έχει ήδη χάσει πάνω από 1.330 τετραγωνικά μίλια (3.440 τετραγωνικά χιλιόμετρα) δάσους από τον Ιούλιο, καθώς η κυβέρνηση της Βραζιλίας περιορίζει την επιβολή των περιβαλλοντικών πολιτικών, ανέφεραν τον προηγούμενο μήνα οι Times.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις χαρακτήρισαν τις πολιτικές της κυβέρνησης Μπολσονάρου ως την κινητήρια δύναμη πίσω από την καταστροφή στον Αμαζόνιο.
«Οι άνευ προηγουμένου πυρκαγιές που καταστρέφουν τον Αμαζόνιο είναι μια διεθνής τραγωδία και μια επικίνδυνη συμβολή στο κλιματικό χάος» δήλωσε ο Κρίστιαν Πουαριέ, διευθυντής προγράμματος του Amazon Watch, περιβαλλοντικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, σε ανακοίνωσή του. «Η καταστροφή συνδέεται ευθέως με την αντιπεριβαλλοντική ρητορική του προέδρου Μπολσονάρου, ο οποίος εσφαλμένα υποδεικνύει τα μέτρα προστασίας του δάσους και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως εμπόδια στην οικονομική ανάπτυξη της Βραζιλίας. Αγρότες και ιδιοκτήτες ράντσων εκλαμβάνουν το μήνυμα του προέδρου ως άδεια να διαπράξουν εμπρησμό ατιμωρητί, προκειμένου να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στο δάσος».
Ο Μπολσονάρου έχει κατηγορήσει από πλευράς του περιβαλλοντικές οργανώσεις, ισχυριζόμενος σε μετάδοσή του στο Facebook Live, χωρίς στοιχεία, πως μη κυβερνητικές οργανώσεις βάζουν τις φωτιές. Η κυβέρνηση της Βραζιλίας πρόσφατα μείωσε τη χρηματοδότηση στις «πράσινες» οργανώσεις, ακολουθώντας την αντιπεριβαλλοντική ατζέντα του Μπολσονάρου.
«Ίσως- δεν το επιβεβαιώνω- αυτοί (των ΜΚΟ) να προβαίνουν σε κάποιες εγκληματικές ενέργειες για να προσελκύσουν προσοχή εναντίον μου, εναντίον της κυβέρνησης της Βραζιλίας» είπε ο Μπολσονάρου, σύμφωνα με μετάφραση του Associated Press. «Είναι σε εξέλιξη ένας πόλεμος στον κόσμο εναντίον της Βραζιλίας, ένας πληροφοριακός πόλεμος».