Βαθιά ανησυχία για τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες της Τουρκίας η οποία εξερευνά τον φυσικό πλούτο σε περιοχές όπου η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο, εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πομπέο, προσθέτοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους περιλαμβανομένου και του δικαιώματος για τους υδρογονάνθρακες που βρέθηκαν στην υπό την κυριαρχία της θάλασσα και στην ΑΟΖ της.
«Παραμένουμε ανήσυχοι για τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες της Τουρκίας, η οποία εξερευνά τον φυσικό πλούτο σε περιοχές όπου η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους περιλαμβανομένου και του δικαιώματος για τους υδρογονάνθρακες που βρέθηκαν στην υπό την κυριαρχία της θάλασσα και στην ΑΟΖ της, προς όφελος τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων», επiσήμανε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της aμερικανικής διπλωματίας από το Προεδρικό Μέγαρο Κύπρου.
Ο κ. Πομπέο βρέθηκε στην Κύπρο όπου πραγματοποίησε επαφές με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ποτέ δεν ήταν καλύτερες, κάτι για το οποίο εξέφρασε υπερηφάνεια.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας ανάμεσα στις δύο χώρες αυξάνεται.
Ο κ. Πομπέο τόνισε ότι με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη συζήτησαν τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.
Επισήμανε ακόμα ότι οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να επιλύσουν διαφορές, περιλαμβανομένων αυτών σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας, κατά τρόπο διπλωματικό και ειρηνικό, τονίζοντας πως οι αυξανόμενες στρατιωτικές εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν παρά μόνο τους αντίπαλους που θέλουν να δουν διαίρεση στη διατλαντική ενότητα και σημείωσε ότι η περιφερειακή συνεργασία είναι απολύτως αναγκαία για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια, τη δημιουργία νέων αγορών και την οικονομική ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Προσέθεσε ότι οι φυσικοί πόροι της Κύπρου θα πρέπει να κατανεμηθούν κατά τρόπο δίκαιο ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους και τόνισε ότι «οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν μια συνολική διευθέτηση για επανένωση της νήσου σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία».
«H επίσκεψη του κ. Πομπέο στην Κύπρο έρχεται σε καιρό κρίσιμων εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο λόγω των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας και δείχνει την πραγματική ανησυχία και το ειλικρινές ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή μας. Αυτές οι παράνομες δραστηριότητες θα πρέπει να τερματιστούν άμεσα», δήλωσε ο Νίκος Αναστασιάδης, σημειώνοντας τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς την ’Αγκυρα να απόσχει από προκλητικές ενέργειες.
Ο κ. Αναστασιάδης υπογράμμισε την πλήρη στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στη θέση των ΗΠΑ ότι οποιεσδήποτε διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και όχι υπό την τακτική κανονιοφόρων.
«Ενημέρωσα τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για την ετοιμότητα μας σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας βόρεια και δυτικά της Κύπρου με την Τουρκία, είτε μέσω διμερών διαπραγματεύσεων είτε μέσω προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο», είπε ο Πρόεδρος, προσθέτοντας ότι ενημέρωσε τον κ. Πομπέο για τις εξελίξεις επί του Κυπριακού και επανέλαβε την προσήλωση του στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί όπου είχαν μείνει στο Κραν Μοντανά.
«Όπως είναι κατανοητό, για να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις στη βάση καλής θέλησης επιβάλλεται η Τουρκία να τερματίσει την επιθετικότητα και τις προκλητικές της ενέργειες, όχι μόνο στην ΑΟΖ μας αλλά και σε σχέση με τα Βαρώσια. Προς τον σκοπό αυτό, έκανα έκκληση προς τον Υπουργό Εξωτερικών να υιοθετήσει μια προληπτική στάση και να προβεί σε κάθε προσπάθεια να σταματήσει την Τουρκία από το να εφαρμόσει οποιαδήποτε παράνομη ενέργεια ή σχέδια σε σχέση με την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ», είπε ο πρόεδρος.
Τέλος, ανέφερε ότι με τον κ. Πομπέο συζήτησαν θέματα που άπτονται των διμερών σχέσεων και της σημαντικής τους ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια στη βάση μιας θετικής ατζέντας που χαρακτηρίζεται από κοινή δέσμευση και στενή συνεργασία, μεταξύ άλλων, στους τομείς της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της καταπολέμησης εμπορίας προσώπων και ναρκωτικών, και της αντιμετώπισης των κοινών προκλήσεων και προβλημάτων, ιδιαίτερα στην περιοχή.
Ως παραδείγματα της σχέσης αυτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έφερε την απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο μη φονικών όπλων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς επίσης και της υπογραφής, του Μνημονίου Συναντίληψης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Ο κ. Πομπέο και ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Νίκος Χριστοδουλίδης, υπέγραψαν μνημόνιο Συναντίληψης για την εγκαθίδρυση Κέντρου Εκπαίδευσης σε θέματα Ασφάλειας.
Συγκεκριμένα, το Μνημόνιο Συναντίληψης υπεγράφη στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας Κυπριακής Δημοκρατίας-ΗΠΑ στους τομείς ασφάλειας και άμυνας, και περιλαμβάνει την εγκαθίδρυση εκπαιδευτικού κέντρου για θέματα ασφάλειας, με την ονομασία CYCLOPS (Cyprus Center for Land, Open Seas and Port Security), το οποίο θα είναι κυπριακής ιδιοκτησίας, ενώ έχει ήδη εξασφαλιστεί δέσμευση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για αρχική χρηματοδότηση της ανέγερσης και λειτουργίας του Κέντρου.
Η εν λόγω πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο της Δήλωσης Προθέσεων που υπεγράφη μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ΗΠΑ στις 6.11.2018.
Το Κέντρο CYCLOPS αποτελεί πρόγραμμα συνεργασίας, με τις ΗΠΑ να παρέχουν τεχνογνωσία και τεχνικό υλικό, ενώ θα εμπλακούν και σε προγράμματα εκπαίδευσης Κυπρίων εκπαιδευτών, με απώτερο στόχο την απόκτηση από αυτούς τεχνογνωσίας και ικανοτήτων, για να εκπαιδεύουν οι ίδιοι αντίστοιχους λειτουργούς άλλων κρατών, κυρίως ομονοούντων γειτονικών (Train the Trainers concept). Τομείς εκπαίδευσης που θα προσφέρει το Κέντρο αφορούν, μεταξύ άλλων, τις εξής ενότητες: συνοριακό έλεγχο και ασφάλεια, ασφάλεια λιμένων, τελωνειακούς ελέγχους στην ξηρά και στη θάλασσα, διαχείριση ΧΒΡΠ-Ε (Χημικά, Βιολογικά, Ραδιολογικά και Πυρηνικά) σε ειδικό εργαστήριο, και κυβερνοασφάλεια.
Η Κυπριακή Δημοκρατία θα προσφέρει τον χώρο, όπου θα ανεγερθεί, και τις υποδομές.
Σε συνεργασία με τον δήμο Λάρνακας, το υπουργείο Εξωτερικών επέλεξε χώρο ανέγερσης του Κέντρου κοντά στον Αερολιμένα Λάρνακας (περιοχή Μακένζη). Οι προδιαγραφές του χώρου είναι φιλικές προς το περιβάλλον και στόχος είναι η χρήση, στο μέγιστο δυνατόν, «πράσινης» τεχνολογίας, για περιβαλλοντικούς και οικονομικούς λόγους.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)