Τα τελευταία χρόνια, μια σημαντική πρωτοβουλία για την υπεράσπιση του φυσικού και θαλάσσιου περιβάλλοντος λαμβάνει χώρα στο νησί της Αμοργού. Ο επαγγελματικός σύλλογος αλιέων Αμοργού, ο οποίος αποτελείται από περίπου σαράντα επαγγελματίες ψαράδες, με ένα σχέδιο τεσσάρων αξόνων, έχει θέσει ως στόχο την οργάνωση της αλιείας, καθώς και όσων ασχολούνται με τον αλιευτικό κλάδο, με τρόπο βιώσιμο για τη θαλάσσια ζωή.
Το «Αμοργόραμα» όπως ονομάζεται, έχει μάλιστα ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας, καθώς ως πρακτική, αναγνωρίζεται πλέον διεθνώς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι η όγδοη μέρα του Ιουλίου, έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα των Ωκεανών, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση από τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών.
Αναφορικά με το σχέδιο, οι δυο πρώτοι άξονες περιλαμβάνουν την παύση της αλιείας, κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, διάστημα κατά το οποίο αναπαράγονται τα ψάρια, με τους επαγγελματίες της Αμοργού να προβαίνουν με τη χρήση των παραδοσιακών τους καϊκιών στον καθαρισμό απρόσιτων από την ξηρά παραλιών.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του επαγγελματικού αλιευτικού συλλόγου Αμοργού, Μιχάλης Κρόσμαν «οι δύο αυτοί μήνες είναι οι σημαντικότεροι όσο αφορά την αναπαραγωγή των ψαριών και την αύξηση των ιχθυαποθεμάτων, διάστημα κατά το οποίο το 50% του αλιευτικού στόλου θα στραφεί στη συλλογή σκουπιδιών από τις βορεινές παραλίες της Αμοργού».
Η υπεραλίευση και η θαλάσσια ρύπανση είναι δύο από τους σημαντικότερους λόγους που έχουν προκαλέσει σημαντική μείωση των ιχθυαποθεμάτων στο Αιγαίο. «Με αφετηρία το 2014, κάναμε πάρα πολλές προτάσεις στο αρμόδιο υπουργείο προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μείωση των αποθεμάτων λόγω της υπεραλίευσης και της θαλάσσιας ρύπανσης» δήλωσε ο κ. Κρόσμαν, τονίζοντας ότι «ποτέ δεν πήραμε κάποια ανταπόκριση. Έτσι το 2019 αποφασίσαμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας».
«Το 2021-2022 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 38 δράσεις, δηλαδή 38 λιγότερα μεροκάματα ψαρέματος» πρόσθεσε ο πρόεδρος του Συλλόγου, ενώ συμπλήρωσε ότι: «Μαζεύτηκαν συνολικά πάνω από 1.200 μεγάλες σακούλες σκουπιδιών μαζί με μεγάλα αντικείμενα (ψυγεία, πλυντήρια, ντεπόζιτα, ένα φουσκωτό, ξαπλώστρες κτλ.). Δηλαδή περίπου 15 τόνοι απορριμμάτων, οι οποίοι στάλθηκαν στην Αττική σε πιστοποιημένη μονάδα ανακύκλωσης σε συνεργασία με την Εναλεία. Παράλληλα, στείλαμε στην ενδοχώρα πάνω από 3 τόνους χρησιμοποιημένου αλιευτικού εξοπλισμού (δίχτυ, σχοινιά κτλ.) πάλι σε συνεργασία με την Εναλεία, για να ενταχθούν στην κυκλική οικονομία (δημιουργία προϊόντων όπως κάλτσες, μαγιό κτλ.)».
Ο Ιωάννης Ψάκης, γραμματέας του Συλλόγου επισήμανε ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε καθώς«τα αλιεύματα στη θάλασσα είχαν επέλθει σε μεγάλη ύφεση και ψάχναμε να βρούμε την αιτία» υπογραμμίζοντας ότι «η υπεραλίευση και η θαλάσσια ρύπανση παίζουν μεγάλο ρόλο σε αυτό, όμως δεν είναι μόνο αυτές οι αιτίες».
Αναφερόμενος στη συλλογή σκουπιδιών από τις παραλίες ανέφερε ότι «ξεκινήσαμε τόσο για τον κόσμο, που τις επισκέπτεται όσο και για τα ψάρια, γιατί τα πλαστικά από τις παραλίες τελικά καταλήγουν στη θάλασσα».
Τις δράσεις έχει αγκαλιάσει η τοπική κοινωνία, καθώς πολλοί άνθρωποι στηρίζουν μέσω συμμετοχικής χρηματοδότησης και ακόμα περισσότεροι έχουν περπατήσει χιλιόμετρα, για να στηρίξουν εθελοντικά στη συλλογή των απορριμμάτων στις απομακρυσμένες ακτές του νησιού.
Βοήθεια έχει υπάρξει και από τον Δήμο Αμοργού, ο οποίος έχει υποστηρίξει την πρωτοβουλία με οικονομική χορηγία μέσω του λιμενικού ταμείου, ενώ παρέχονται τακτικά οχήματα για τη μεταφορά των συλλεχθέντων απορριμμάτων εντός του νησιού.
Οι άλλοι δύο άξονες αφορούν την αντικατάσταση των αλιευτικών εργαλείων με πιο βιώσιμα, αλλά και τη δημιουργία τριών Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών σε κοντινές θαλάσσιες περιοχές, όπου εκεί θα γίνεται προστατευμένα η αναπαραγωγή των ιχθυαποθεμάτων.
Σχετικά με τις ζώνες υποπροστασίας, τις λεγόμενες MPAs (Marine Protected Areas), στις οποίες θα απαγορεύεται αυστηρά η αλιεία, θα βρισκονται σε τρία διαφορετικά σημεία. Συγκεκριμένα στην περιοχή της Νικουριάς, στο νησί της Γραμβούσας και στον όρμο καταπόλων, κοντά στο κεντρικό λιμάνι του νησιού.
Όπως επισήμανε ο πρόεδρος του Επαγγελματικός Σύλλογος Αλιέων της Αμοργού προς το τέλος του καλοκαιριού, θα ξεκινήσει μια «αλιευτική μελέτη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με χρηματοδότηση από το Blue Marine Foundation και το CPF (Cyclades Preservation Fund) με στόχο την τεκμηρίωση της ανάγκης προστασίας των τριών περιοχών και την ανάγκη προστασίας των ιχθυοαποθεμάτων όλου του νησιού τους κρίσιμους μήνες αναπαραγωγής».
Τέλος, το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου αναμένεται να υπογραφεί το μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Επαγγελματικό Σύλλογο Αλιέων αλλά και τον Δήμο της Αμοργού, το Blue Marine Foundation και το Cyclades Preservation Fund για τη πραγματοποίηση της εν λόγω μελέτης.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ