Πριν 15 χρόνια, στις ευρωεκλογές του Ιουνίου η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη, στην οποία έγινε ντιμπέιτ σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Όπως το επεσήμανε η συντονίστρια Μαρία Χούκλη στην αρχή της λογομαχίας, «...σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν γίνονται ντιμπέιτ παρά μόνο στην Ελλάδα..». Το ντιμπέιτ πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου 2009 και συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γ.γ. του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος και, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης. Κατέγραψε ιστορικά το μικρότερο ποσοστό τηλεθεατών. (2,5 εκατομμύρια). Το ωραιότερο είναι ότι γινόταν συζήτηση (τουλάχιστον από την αξιωματική αντιπολίτευση) για περισσότερα ντιμπέιτ! Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τότε(!) κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Αντώναρος απέρριψε δύο φορές αίτημα του ΠΑΣΟΚ για δεύτερη αναμέτρηση μεταξύ Κ. Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου, σημειώνοντας πως «αυτή τη στιγμή, οι εκλογές αφορούν στο μέλλον της Ευρώπης. Αν ήτανε να συζητήσουμε για το μέλλον της χώρας και για το ποιος θα ήταν ο καλύτερος πρωθυπουργός, τότε θα μπορούσαμε να εξετάσουμε και την πρόταση του ΠΑΣΟΚ». Μάλιστα σε άλλη δήλωσή του είχε πει με νόημα: «Όλοι, εκφράζουμε την ευχή να υποβληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ερωτήσεις σχετικές με τα ευρωπαϊκά θέματα γιατί αυτό είναι το αντικείμενο αυτών των εκλογών». Από την άλλη ο εκπρόσωπος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιώργος Παπακωνσταντίνου, επέμεινε και σε αυτή την πρόταση, αλλά και σε άλλο ντιμπέιτ μεταξύ των επικεφαλής των ευρωψηφοδελτίων!
Μια ενδιαφέρουσα διπλωματική όσο και προφητική δήλωση, είχε κάνει ο τότε εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΝ Ανδρέας Καρίτζης ο οποίος όταν ρωτήθηκε για το ποιος θα εκπροσωπήσει το κόμμα στην τηλεοπτική αναμέτρηση, απάντησε: «ευτυχώς έχουμε την τύχη να έχουμε δύο χαρισματικούς ηγέτες, τον Αλέξη Τσίπρα και τον Αλέκο Αλαβάνο - δεν έχουμε, όμως, ακόμα αποφασίσει, ποιος θα μας εκπροσωπήσει». Τελικά ήταν ο Αλέκος Αλαβάνος! Ίσως γιατί είχε την εμπειρία από το προηγούμενο ντιμπέιτ, ίσως γιατί γνώριζε τα θέματα από την θητεία του στην Ευρωβουλή, ίσως γιατί ήταν ακόμα κυρίως αυτός που αποφάσιζε κάτι που οδήγησε όπως φαίνεται, στην ρήξη εντός του κόμματος.
Το ΛΑΟΣ, (όπως δήλωσε ο κοινοβουλευτικός του εκπρόσωπος, Κώστας Αϊβαλιώτης), πρότεινε να αλλάξει η ημερομηνία διεξαγωγής του ντιμπέιτ, επικαλούμενος ότι η 28η Μαΐου είναι ημέρα της Αναλήψεως! Φυσικά δεν έγινε δεκτή, όπως δεν έγινε δεκτή και η πιο ουσιαστική πρόταση του κόμματος για ορισμό δημοσιογράφων και συντονιστή κατόπιν κλήρωσης, από ονόματα που θα πρότεινε κάθε κόμμα. Σωστή πρόταση επί της αρχής, κατά τη γνώμη μας. Από την πλευρά του, το ΚΚΕ παρέμεινε στη θέση πως όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί θα πρέπει να δέχονται τις ίδιες ερωτήσεις (για να μην γίνουν - όπως χαρακτηριστικά είπε ο Μάκης Μαΐλης – παράλληλοι μονόλογοι) ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ τόνισε πως η συζήτηση πρέπει να αφορά στα πραγματικά προβλήματα.
Για την ιστορία η Μαρία Χούκλη από τη δημόσια τηλεόραση, ορίστηκε και πάλι να αναλάβει το ρόλο του συντονιστή, ενώ οι έξι δημοσιογράφοι που ορίστηκαν από τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, ήταν ο “πρωτάρης” Αντώνης Σρόιτερ* (Alpha) που «κέρδισε» και την κλήρωση για να θέσει την πρώτη ερώτηση, ενώ ακολούθησαν κατά σειρά ο Νίκος Ευαγγελάτος (ΑΝΤ1), ο Ανδρέας Κωνσταντάτος (Alter), ο Αιμίλιος Λιάτσος (STAR), η Σία Κοσιώνη, (Σκάι) - πρώτο «βάπτισμα πυρός» και για εκείνη, με τον κύκλο να κλείνει η Όλγα Τρέμη (MEGA).
Η συζήτηση αφορούσε τις εξής πέντε θεματικές ενότητες:
- Ευρωπαϊκή Ένωση και Εξωτερική Πολιτική
- Οικονομία και Ανάπτυξη
- Κοινωνική Πολιτική και Εργασία
- Περιβάλλον και Παιδεία
- Διακυβέρνηση και Δημόσια Διοίκηση
Επί του περιεχομένου του ντιμπέιτ λίγα πράγματα μείνανε κι αν υπήρχε μια έκπληξη, ήταν η επαρκέστατη εμφάνιση του Γιώργου Παπανδρέου σε σχέση και με την παρουσία του το 2007. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, είχε επιτεθεί στην κυβέρνηση για τις επιδόσεις στην οικονομία και στον τομέα της διαφάνειας, λέγοντας ότι ο ίδιος δεν χρωστάει σε κανένα και μάλιστα είχε κάνει αυτοκριτική για τις επιδόσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ στα πεδία της κοινωνικής πολιτικής και του περιβάλλοντος. Η εμφάνιση αυτή ίσως έκανε τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή να είναι πιο επιθετικός αναφερόμενος σε «γκρίζα σκανδαλολογία» και υπενθυμίζοντας το κυβερνητικό παρελθόν του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θυμίζουμε ότι ήταν η δεύτερη θητεία της ΝΔ και ο αρχηγός της δεν ήταν σε εύκολη θέση, κάτι το οποίο αξιοποίησε με την πρώτη ερώτηση που έκανε ο Αντώνης Σρόιτερ, για το πόσα λάθη δικαιούται να κάνει ένας πρωθυπουργός και είχε δώσει μια απάντηση του τύπ0υ: …άνθρωποι είμαστε, λάθη κάνουμε!
Κατά τα άλλα η Αλέκα Παπαρήγα είχε απαντήσει στις επιθέσεις που δεχόταν το κόμμα της για την υπόθεση της εταιρίας «Γερμανός»* αρνούμενη κάθε σχέση. (Το ΚΚΕ είχε κατηγορηθεί από το 2006-2007 για συμμετοχή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και στην πώληση της εταιρείας «Γερμανός», κάτι το οποίο ουδέποτε απεδείχθη). Ο Αλέκος Αλαβάνος είχε δηλώσει υπερήφανος για τη στάση του κόμματός του στα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου και είχε προσπαθήσει πάλι (όπως το 2007) να ανοίξει συζήτηση απευθείας με τον Κώστα Καραμανλή απευθύνοντάς του ερώτηση για την μονιμοποίηση συμβασιούχων, αλλά δεν υπήρξε ανταπόκριση. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης ζήτησε διάλογο στη Βουλή για τη μεταναστευτική πολιτική και είχε δηλώσει πως όταν όλοι είναι υπέρ της Τουρκίας, εκείνοι είναι κατά της κι όταν ρωτήθηκε για τις πρωτοβουλίες της τότε επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του ΛΑΟΣ, Νίκης Τζαβέλα για την ελληνοτουρκική προσέγγιση. Είχε απαντήσει με «ντρίπλα»: «Στην Ευρώπη έχουμε μάθει στη σύνθεση!»
Τελικά ήταν το πιο «soft» ιστορικά ντιμπέιτ, λόγω διακυβεύματος και λόγω μειωμένου ενδιαφέροντος για τις ευρωεκλογές και μάλλον καλώς δεν επαναλήφθηκε, αν και προσωπικά πιστεύω ότι ένα προσανατολισμένο στα ευρωπαϊκά θέματα ντιμπέιτ θα είχε να προσφέρει στον πολίτη ψηφοφόρο, αλλά…
Μάνος Σιφονιός
Επικοινωνιολόγος – Συγγραφέας
(Με αποσπάσματα από το υπό έκδοση βιβλίο: «Ντιμπέιτ, εν Ελλάδι».