Η εορτή του Πάσχα αποτελεί μια μελέτη θανάτου. Παρά την πρόοδο της επιστήμης και τη γνώση που έχουμε αποκτήσει, όσα γνωρίζουμε για το θάνατο δεν είναι πολλά περισσότερα από όσα γνώριζαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Η επιστήμη μάς έχει βοηθήσει να παρατείνουμε τη ζωή και να γνωρίζουμε πληρέστερα τις αιτίες που οδηγούν στο θάνατο, αλλά δεν έχει εισφέρει αρκετά στο ερώτημα τι είναι ο θάνατος. Ένα ερώτημα που δεν αφήνει κανένα ανεπηρέαστο.
Όσα έχουν ειπωθεί έως τώρα για το θάνατο αποτελούν ουσιαστικά θεωρίες, είτε προέρχονται από επιστήμονες είτε από στοχαστές, γιατί ανάμεσα στο θάνατο και τη μελέτη του υψώνεται ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο: η εμπειρία του θανάτου ακυρώνει τη μελέτη του. Συνεπώς, οι θεωρίες για το θάνατο προϋποθέτουν ένα άλμα πίστης. Όποιος εκλαμβάνει το θάνατο ως οριστικό τέλος και όποιος υποστηρίζει ότι αποτελεί ένα πέρασμα προς μια άλλη κατάσταση ομοίως πιστεύει. Δεν μπορεί να προσκομίσει αδιάσειστες τελικές αποδείξεις που να δικαιώνουν τον ισχυρισμό του ή που να αποδεικνύουν το σφάλμα όποιου υποστηρίζει το αντίθετο.
Η ανάσταση υπάρχει, έστω υπόρρητα, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Θεωρούμε ότι η φύση διάγει έναν ετήσιο κύκλο ζωής και θανάτου και αυτό είναι ένα εμπειρικό γεγονός, τουλάχιστον έως σήμερα. Την άνοιξη, που εορτάζεται και το Πάσχα, η φύση αναγεννάται. Η περίοδος του χειμώνα -συμβολικά ο θάνατος- δεν είναι οριστική κατάληξη, αλλά πέρασμα σε μια νέα ζωή. Επίσης, μετράμε κυκλικά τον χρόνο, σε ημερήσια και ετήσια βάση, ακολουθώντας την πορεία της φύσης. Η ημερήσια μέτρηση του χρόνου στηρίζεται στην ανατολή του Ήλιου, στην εναλλαγή φωτός και σκότους, με άλλα λόγια στη διαδοχή θανάτου και ζωής. Και η ετήσια στηρίζεται στην εναλλαγή των εποχών, η οποία με τη σειρά της βασίζεται στην κυκλικότητα ζωής και θανάτου στη φύση, με τη φύση να αναγεννάται κάθε άνοιξη, όταν η ζωή υποτάσσει το χειμώνα-θάνατο.
Η Ανάσταση του Χριστού, ακολουθώντας αυτή την ανάγνωση, δίνει μια προοπτική στο θάνατο. Ο Χριστός έρχεται να δείξει ότι ο θάνατος δεν είναι καταληκτικό γεγονός. Η ζωή συνεχίζεται, με άλλο όμως τρόπο, ακόμα και μετά το θάνατο. Σε μια αντιστροφή κοινών πεποιθήσεων, είναι ο θάνατος που καταλύεται, όχι η ζωή. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τη φύση και το χρόνο. Το σκότος και ο χειμώνας δεν είναι τελικοί νικητές.
Είναι προφανείς οι ανακουφιστικές συνέπειες αυτής της αντίληψης. Για αυτό και σε διάφορους πολιτισμούς κυριαρχεί η αντίληψη για τη μεταθανάτια ζωή ως ανάσταση, μετενσάρκωση κ.ά. Η πίστη στη συνέχιση της ζωής δημιουργεί ελπίδα και ταυτόχρονα περιορίζει, καθώς τα πεπραγμένα στη διάρκεια του παρόντος βίου καθορίζουν την ποιότητα της επόμενης ζωής. Χωρίς την πίστη στη μεταθανάτια συνέχιση της ζωής δεν θεμελιώνονται εύκολα ούτε η ηθική ούτε ο νόμος στη μεγάλη μάζα των ανθρώπων, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.
Αλλά η Ανάσταση του Χριστού δίνει άλλη προοπτική και στο σύγχρονο μετανθρωπικό ιδεώδες. Η αιώνια ζωή, αυτή μετά το θάνατο, εξηγείται από τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό σαν μια κατάσταση όπου το φθαρτό σώμα θα αναστηθεί άφθαρτο. Και ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στην αφθαρσία των αναστημένων σωμάτων, τα οποία, κατά τον Άγιο Μακάριο δεν θα χρειάζονται υλική μέριμνα -τροφή και νερό- για να συντηρηθούν.
Το πανάρχαιο αλχημικό όραμα της αιώνιας ζωής, μέσω της αφθαρσίας των σωμάτων, και η πίστη στην ανάσταση των νεκρών μεταφράζονται σήμερα σε άλλη γλώσσα από τη γενετική μηχανή, με την προοπτική μεταφόρτωσης του νου και της συνείδησης σε άλλου τύπου σώμα, το οποίο θα μπορούσε να έχει λιγότερους υλικούς περιορισμούς από αυτό που φέρουμε.
Τα λόγια του Αποστόλου Παύλου εμπνέουν όψεις του παλαιού και του σύγχρονου μετανθρωπισμού: «Διότι τότε θα σαλπίσει ο άγγελος και οι νεκροί θα αναστηθούν άφθαρτοι. Όσοι δε τότε ζούμε θα υποστούμε αμέσως ριζική αλλαγή. Διότι πρέπει αυτό το φθαρτό σώμα να ενδυθεί αφθαρσία και το θνητό τούτο σώμα να ενδυθεί αθανασία» (Απόστολος Παύλος: Προς Κορινθίους Α’, 15:52-53). Εκεί που συγκλίνουν θρησκείες και επιστήμη είναι ότι η μεταθανάτια προοπτική είναι τελικά «ανάσταση σωμάτων» και δεν μπορεί να αφορά μόνο αυτό που συνήθως ονομάζουμε ψυχή.