Σφοδρές αναταράξεις σημειώθηκαν σε πτήση της Singapore Airlines από το Χίθροου του Λονδίνου προς τη Σιγκαπούρη την Τρίτη, με αποτέλεσμα ενας επιβάτης να χάσει τη ζωή του και πολλοί άλλοι να τραυματιστούν - κάποιοι σοβαρά.
Τα δεδομένα παρακολούθησης πτήσης έδειξαν ότι το αεροπλάνο ταξίδευε στα 37.000 πόδια (11.280 μέτρα) πριν κάνει βουτιά 6.000 ποδιών (1.830 μέτρα) μέσα σε περίπου τρία λεπτά πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό.
Ενας 73χρονος Βρετανός, ο οποίος είχε καρδιακή πάθηση, πιθανότατα πέθανε από καρδιακή ανακοπή, ενώ τουλάχιστον 30 άλλοι τραυματίστηκαν ως αποτέλεσμα των αναταράξεων.
Οι θάνατοι από αναταράξεις είναι εξαιρετικά σπάνιοι. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) 146 επιβάτες και μέλη πληρώματος έχουν τραυματιστεί σοβαρά από αναταράξεις μεταξύ 2009 και 2021.
Τι μπορεί, όμως, να προκάλεσε το περιστατικό, τι είδους αναταράξεις υπάρχουν και γιατί εμφανίζονται εσχάτως πιο συχνά; Οι ειδικοί εξηγούν.
Πιθανά αίτια
Σε γενικές γραμμές, οι αναταράξεις προκαλούνται από τη «συνάντηση» του αέρα σε διαφορετική θερμοκρασία, πίεση ή ταχύτητα, όπου συγκρούονται διαφορετικά μοτίβα ανέμου - περίπου όπως τα πλοία που συναντούν ξαφνικά ταραγμένα νερά.
Ενώ ορισμένες καιρικές και γεωγραφικές συνθήκες, όπως καταιγίδες, οροσειρές και η εμφάνιση ορισμένων νεφών, μπορούν να σηματοδοτήσουν επικείμενες αναταράξεις, υπάρχουν άλλες που μπορεί να προκύψουν απροειδοποίητα και να αιφνιδιάσουν τους πιλότους αεροπλάνων.
Ο Τιμ Ατκινσον, σύμβουλος αεροπορίας και πιλότος, είπε στο Sky News ότι η πτήση της Singapore Airlines κατά την εκτίμησή του «είναι αρκετά σαφές ότι συνάντησε ατμοσφαιρικές αναταράξεις».
Σημείωσε ότι η περιοχή -που ονομάζεται Ενδοτροπική Ζώνη Σύγκλισης- όπου το Boeing 777 έπεσε στα 6.000 πόδια είναι «φημισμένη μεταξύ των πιλότων, και τολμώ να πω ακόμη και στους επιβάτες, για αναταράξεις». «Παρά την άφθονη προσοχή, περιστασιακά υπάρχουν αναταράξεις μπροστά τους που δεν μπορούν να εντοπιστούν και το ατυχές αποτέλεσμα μιας τέτοιας ″συνάντησης″ είναι τραυματισμός και, πολύ σπάνια, θάνατος», είπε.
Ο Ατκινσον σημείωσε επίσης ότι όσο μεγαλύτερο είναι το αεροσκάφος «τόσο χειρότερη είναι η ατμοσφαιρική διαταραχή, η διαταραχή στην ομαλότητα της ατμόσφαιρας, προκαλώντας μεγάλα προβλήματα”.
Στη συνέχεια είπε ότι το 777 είναι «ένα από τα μεγαλύτερα αεροσκάφη και, θαρρώ, τα πιο συμπαγή αεροσκάφη που πετούν ευρέως σε όλο τον κόσμο».
Τι είδη αναταράξεων υπάρχουν
Υπάρχουν μερικές μορφές αναταράξεων - όταν συμβαίνει δηλαδή μια ξαφνική αλλαγή στη ροή του αέρα και την ταχύτητα του ανέμου.
Οι αναταράξεις μπορεί συχνά να συνδέονται με «σύννεφα καταιγίδας», τα οποία συνήθως προβλέπονται και παρακολουθούνται, επιτρέποντας στα αεροπλάνα να τα αποφεύγουν. Αλλά οι αναταράξεις του καθαρού αέρα (CAT) είναι πολύ πιο επικίνδυνες καθώς δεν υπάρχουν οπτικά σημάδια, όπως σύννεφα.
Αυτή η αόρατη κατακόρυφη κίνηση του αέρα συμβαίνει συνήθως από τα 15.000 πόδια και πάνω και συνδέεται κυρίως με αεροχείμαρρο.Υπάρχουν ενδείξεις για το πού μπορεί να εμφανιστούν, αλλά γενικά δεν μπορούν να ανιχνευθούν εκ των προτέρων, πράγμα που σημαίνει ότι τα πληρώματα πτήσης μπορεί να πιαστούν εξαπίνης χωρίς χρόνο να προειδοποιήσουν τους επιβάτες και να ενεργοποιήσουν τα σήματα για τις ζώνες ασφαλείας.
Δεν είναι σαφές, πάντως, σε τι είδους αναταράξεις έπεσε η πτήση της Singapore Airlines.
Οι αναταράξεις επιδεινώνονται
Εχει γίνει κατανοητό εδώ και αρκετό καιρό ότι η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις αναταράξεις κατά τη διάρκεια των πτήσεων και η τάση αναμένεται να επιδεινωθεί σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις.
Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Reading διαπίστωσε ότι σε ένα τυπικό σημείο στον Βόρειο Ατλαντικό - μια από τις πιο πολυσύχναστες διαδρομές στον κόσμο - η συνολική ετήσια διάρκεια έντονων αναταράξεων αυξήθηκε κατά 55% από 17,7 ώρες το 1979 σε 27,4 ώρες το 2020.
Βρέθηκε επίσης ότι οι μέτριες αναταράξεις αυξήθηκαν κατά 37% από τις 70 στις 96,1 ώρες και οι ελαφριές αναταράξεις αυξήθηκαν κατά 17% από τις 466,5 στις 546,8 ώρες.
Ο καθηγητής Paul Williams, εκ των συγγραφέων της μελέτης, είπε τότε: «Το μήνυμά μου είναι ότι πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικά γιατί οι πτήσεις θα γίνουν πιο ταραχώδεις στο μέλλον [καθώς η παγκόσμια θέρμανση αυξάνεται περαιτέρω]».
Πόσο πρέπει να ανησυχούν οι επιβάτες
Τα επεισόδια αναταράξεων είναι σίγουρα ανησυχητικά, αλλά ο κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού των επιβατών δεν είναι υψηλός στα μεγάλα εμπορικά αεροσκάφη - αν και το τραγικό συμβάν στην πτήση SQ321 της Singapore Airlines έρχεται να υπενθυμίσει ότι δεν είναι απίθανο να συμβεί. Το τελευταίο χρονικά επιβεβαιωμένο θύμα από αναταράξεις σε προγραμματισμένη εμπορική πτήση που γνώριζε η IATA (Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών) μέχρι τώρα ήταν το 1997, σε πτήση της United Airlines από το Τόκιο στη Χονολουλού.
Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες, πάντως, συμβουλεύουν τους επιβάτες να φορούν τις ζώνες ασφαλείας τους καθ′ όλη τη διάρκεια της πτήσης.
Πόσο συχνοί είναι οι θάνατοι
Στις διεθνείς τακτικές πτήσεις, οι θάνατοι που προκαλούνται άμεσα από αναταράξεις είναι εξαιρετικά σπάνιοι. Οι πιλότοι είναι συνήθως σε θέση να προειδοποιούν εκ των προτέρων για τους περισσότερους τύπους αναταράξεων και να διασφαλίζουν ότι όλοι οι επιβαίνοντες είναι δεμένοι.
Σε μικρότερα ιδιωτικά αεροπλάνα ή επαγγελματικά τζετ, οι σοβαροί τραυματισμοί ή οι θάνατοι είναι πιο συχνοί, με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ, που έχει καταγράψει περισσότερους από 100 τραυματισμούς και δεκάδες θανάτους σε λίγο περισσότερο από μια δεκαετία, αν και οι θάνατοι έχουν σημειωθεί ως επί το πλείστον όταν οι αναταράξεις προκάλεσαν συντριβή των αεροπλάνων.
Σε μεγαλύτερα αεροπλάνα, οι αναταράξεις είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν τραυματισμούς στο κεφάλι ή αλλού, καθώς τα άτομα μπορεί να εκσενδονιστούν από το κάθισμά τους, εάν δεν φορούν τη ζώνη τους ή να χτυπηθούν από ιπτάμενα συντρίμμια. Το πλήρωμα διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο και έχει τον μεγαλύτερο αριθμό τραυματισμών μιας και συνήθως είναι όρθιο και κινείται εντός της καμπίνας των επιβατών.
Οι πιλότοι, εξάλλου, μπορούν πλέον να καθοδηγούνται από αναφορές προπορευόμενων αεροσκαφών. Η IATA φιλοξενεί μια πλατφόρμα που χρησιμοποιείται από μια σειρά ανταγωνιστών αερομεταφορέων για την ανταλλαγή δεδομένων, λέει η Fox: «Δίνει άμεσες πληροφορίες για άτομα που θα μπορούσαν να πετούν στην ίδια αναταραχή».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
(με πληροφορίες από Skynews, Guardian)