To Σάββατο 21 Οκτωβρίου και ώρα 8 μμ, στο Studio New Star Art Cinema (Σταυροπούλου 33, πλατεία Αμερικής), ο Gilles Decorvet (Ζιλ Ντεκορβέ) θα αποδώσει την «Αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη», στην αρχαία Ελληνική γλώσσα και σε μόνο μία παράσταση. Ο Δήμος Αβδελιώδης θα έχει την ευθύνη της σκηνοθεσίας και της διδασκαλίας του τρόπου εκφοράς του λόγου. Θα υπάρχουν υπέρτιτλοι στα νέα Ελληνικά και στα Αγγλικά.
Προτού όμως αναφερθούμε σε αυτό, οφείλουμε να δούμε τη μέχρι τώρα πορεία του Δήμου Αβδελιώδη, για να κατανοήσουμε τη σημαντική της. Μας λέει ο ίδιος: «Δεν αντιμετώπισα ποτέ την τέχνη ως επάγγελμα. …. Εμένα μ’ ενδιαφέρει το αρχέτυπο. Αν τείνεις σε αυτό, μπορείς να βρεις μια δόση αλήθειας……». Με άλλα λόγια, εμμένει στον πανάρχαιο ρόλο της Τέχνης, που είχε ως στόχο να κάνει αισθητές ανώτερες πραγματικότητες, την ίδια την Αλήθεια. Αυτόν το ρόλο της Τέχνης τον είχε αποσαφηνίσει ο Baumgarten, τον 18ο αιώνα, όταν είχε δηλαδή αρχίσει η παρέκκλιση της, ως πρακτική και ως θεωρία, από τους αρχέγονους στόχους της.
Στις μέρες μας, βρισκόμαστε χαμένοι σε μια θάλασσα ιδεών παλαιών και νέων, με πρώτο θύμα την αέναη αλλά και ζωογόνο προσπάθεια του Ανθρώπου προς αναζήτηση νοήματος. Αυτή η αναζήτηση δημιούργησε τη Ιστορία του. Το Θέατρο, όπως αυτό μας δόθηκε από τους Έλληνες, ως «μίμηση πράξεως σπουδαίας και τελείας» (Αριστοτέλης), δηλαδή ως μίμηση ανώτερων πραγματικοτήτων ή μίμηση της Αλήθειας και ως σύνδεσμό μας με αυτήν, έχει πλέον χάσει το ρόλο αυτόν. Τούτο, γιατί ο νεωτερικός άνθρωπος δείχνει να παραιτήθηκε κάθε αναζήτησης εμβέλειας ευρύτερης της ζωής του. Όμως, παρά τις απόψεις του Fukuyama, η Ιστορία δεν τελείωσε, δεν φτάσαμε, τουλάχιστον ακόμα, στον «τελευταίο άνθρωπο».
Ο Δήμος Αβδελιώδης μας προσκαλεί να γνωρίσουμε τις ρίζες μας και την προβολή της Ελληνικής πρότασης προς το μέλλον. Τόσο με τις κινηματογραφικές ταινίες του, όσο και -τα τελευταία χρόνια- με τις θεατρικές του διδασκαλίες. Θα λέγαμε κυρίως με αυτές. Στο «Αμάρτημα της μητρός μου», του Βιζυηνού, προβάλλεται ο ανθρώπινος ψυχισμός προς αρχέτυπα σχήματα, ενώ με «Το μόνον της ζωής μου ταξείδιον», επίσης του Βιζυηνού, προβάλλεται ο στόχος υπέρβασης του φυσικού προς τον επέκεινα Κόσμο. Αυτές οι δύο επιδιώξεις, που υπήρξαν οι επιδιώξεις της αρχαιοελληνικής τέχνης και δραματουργίας, επανέρχονται στο προσκήνιο στη μητρώα γη τους. Άλλωστε, όπως η ιστορία μαρτυρεί, ουδέποτε εγκαταλείφθηκαν στον Τόπο αυτόν.
Ομοίως με το έργο του Θ.Ψύρα «Μαραν Αθά», όπου συντελείται αναζήτηση του ασυνειδήτου, ενώ με την «Ωδή στον Αλέξανδρο Παναγούλη-πρόβες θανάτου», του Κ. Μαρδά, καλούμαστε σε μέθεξη προς ανώτερες υπαρξιακές αξίες. Ομοίως με το αφιέρωμά του στον Παπαδιαμάντη, ενώ με τη «Γυναίκα της Ζάκυθος», του Δ. Σολωμού, η εσωτερική μάχη και οι αγωνιώδεις εσωτερικές αμφιβολίες, σε ένα και το αυτό πρόσωπο, εκφράζουν συμπεριληπτικώς τον τρόπο και τον λόγο που η Δύση θεώρησε την Ελληνική πρόταση και προσέτρεξε προς αυτήν.
Ο Αβδελιώδης αριστοτεχνικά μεταφέρει τους θεατές προς τις επικλήσεις των μύθων που δραματοποιεί. Προς τούτο συντελεί και η διδασκαλία εκφοράς του λόγου, από σπουδαίους ηθο-ποιους. Διδάσκει την απαλλαγή του λόγου από επιφανειακούς συναισθηματισμούς, με την αναγωγή της λέξης στο βαθύτερο εννοιολογικό της περιεχόμενο. Έτσι ολοκληρώνεται η τελετή της μέθεξης, που συντελείται στο θέατρο.
Με την «Αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη» τώρα, επιχειρεί μεταφορά του θεατή στις ρίζες της Ελληνικής πρότασης. Επί πλέον, επισημαίνει τη σημαντική της Ελληνικής γλώσσας, ως φορέως οικουμενικής αξίας πολιτισμικής πρότασης. Της γλώσσας που απετέλεσε την θεμελίωση της ευρωπαϊκής πρότασης και κύριο δομικό στοιχείο της ταυτότητάς της.
Ο Gilles Decorvet (Ζιλ Ντεκορβέ) θα μιλά αρχαία ελληνικά, για πληρέστερη κατανόησή του κειμένου, αλλά και για να διαλαλήσει πως αυτή η γλώσσα δεν έχει αλλάξει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η Ελληνική γλώσσα άλλωστε είναι που θεμελίωσε τη Λατινική, που στήριξε τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στις δύο φάσεις της. Διέδωσε την χριστιανική πρόταση, πρόταση επίσης θεμελιωμένη σε ελληνικές παρακαταθήκες (στον Αριστοτέλη για τη Δύση, στον Πλάτωνα και στους νεοπλατωνικούς για την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία). Aπετέλεσε γλώσσα απαραίτητη για τους διανοούμενους της Ευρώπης μέχρι τουλάχιστον τον 19ο αιώνα, γλώσσα στην οποίαν έχουν στηριχτεί και προς την οποίαν εξακολουθούν να προστρέχουν όλες οι επιστήμες, γλώσσα που έχει επανειλημμένως προταθεί από πολλούς ως η καταλληλότερη γλώσσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών προηγμένης τεχνολογίας. Αυτή τη γλώσσα αναδεικνύουν ο Δήμος Αβδελιώδης και ο Gilles Decorvet, σήμερα που η Ευρώπη βρίσκεται σε αναζήτηση ταυτότητας και σε «οντολογικό κενό», όπως εύστοχα μας εξηγούσε ο Καστοριάδης.
Το έργο αυτό επαναφέρει στο προσκήνιο και την συμπερίληψη της σωκρατικής πρότασης. Ο Πλάτων, με την μεταφορά σε κείμενο της απολογίας του Σωκράτη, όταν αυτός κατηγορήθηκε για εισαγωγή «καινών δαιμονίων», κηρύσσει την απαρχή των μεγάλων φιλοσοφικών ερωτημάτων και την απαρχή της διαλεκτικής ως μεθόδου προσέγγισής τους. Επισημαίνουμε πως ο Σωκράτης εισήγαγε το ερώτημα «τι εστί;», ως αέναου ερωτήματος του εν αγνοία ευρισκόμενου θνητού. Αυτή η αμφισβήτηση των υπαρξιακών βεβαιοτήτων, που εξόργισε την τότε αθηναϊκή ελίτ, είναι που άνοιξε τη Σκέψη προς αναζήτηση της Γνώσης και ανέδειξε τη φιλοσοφία στην πρωτοπορία της Ιστορίας. Είναι αυτή που, όπως μας βεβαιώνει ο Heidegger, κατέστησε δυνατή την ύπαρξη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη.
Η θεατρική αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη από τον Δήμο Αβδελιώδη, ανοίγει τη Σκέψη του θεατή προς τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα, αυτά που γέννησαν και εξελίσσουν τη φιλοσοφική σκέψη. Σηματοδοτεί την ίδρυση της «Θεατρικής σκηνής Δήμου Αβδελιώδη», η οποία αποτελεί ιδιαίτερης σημασίας πρόταση διεξόδου μας, από το επικρατούν σήμερα οντολογικό κενό.
