Ο «Τσάρος” της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κλίμα δήλωσε την Τρίτη ότι το μπλοκ των 27 κρατών πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πιο ευάλωτοι δεν θα πληρώσουν το βαρύτερο τίμημα της πράσινης μετάβασης και δεσμεύτηκε να διασφαλίσει ίση κατανομή των βαρών σε όλη την κοινωνία, εν μέσω μιας παγκόσμιας αύξησης των τιμών στην ενέργειας.
«Το μόνο πράγμα που δεν μπορούμε να αντέξουμε είναι η πλευρά της κοινωνίας να είναι αντίθετη με την πλευρά του κλίματος. Βλέπω αυτήν την απειλή πολύ καθαρά τώρα που συζητάμε για την αύξηση των τιμών στον τομέα της ενέργειας», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για θέματα κλίματος.
Καθώς η παγκόσμια ζήτηση για φυσικό αέριο έχει αυξηθεί, οι τιμές της ενέργειας έχουν αυξηθεί σε όλη την Ευρώπη σε μια εποχή που η ΕΕ πιέζει για μια σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και την ανάπτυξη βιώσιμων πηγών ενέργειας. Οι τιμές του άνθρακα εκτοξεύτηκαν τους τελευταίους μήνες, επηρεάζοντας τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
«Μόνο το ένα πέμπτο της αύξησης των τιμών μπορεί να αποδοθεί στην άνοδο των τιμών του CO2. Το υπόλοιπο είναι απλώς συνέπεια της έλλειψης στην αγορά», τόνισε ο Τίμερμανς, σημειώνοντας ότι οι τιμές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διατηρήθηκαν χαμηλές και σταθερές.
Ο Τίμερμανς μίλησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο της Γαλλίας, κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης σχετικά με την προτεινόμενη νομοθεσία που αποσκοπεί στο να βοηθήσει το μπλοκ να μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη τουλάχιστον κατά 55% έως το 2030.
Οπως είπε, οι αυξήσεις των τιμών στον τομέα της ενέργειας θα πρέπει να ωθήσουν το μπλοκ να επιταχύνει τη μετάβαση προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επισήμανε ότι εάν η μετάβαση είχε ξεκινήσει νωρίτερα, η τρέχουσα κατάσταση δεν θα είχε προκύψει, επειδή οι χώρες θα ήταν λιγότερο εξαρτημένες από ορυκτά καύσιμα και φυσικό αέριο.
Οι προτάσεις της Κομισιόν που περιλαμβάνονται στο πακέτο «Fit for 55» που παρουσιάστηκαν φέτος περιλαμβάνουν περίπου δώδεκα σημαντικές πρωτοβουλίες, από τη σταδιακή κατάργηση των βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων έως το 2035 μέχρι τις νέες εισφορές στα αέρια για τη θέρμανση κτιρίων. Περιλαμβάνουν ακόμη την ανανέωση του εμπορικού προγράμματος εκπομπών της Ε.Ε., βάσει του οποίου οι εταιρείες θα πληρώνουν για το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν και επιβάλλονται για πρώτη φορά φόροι στα καύσιμα ναυτιλίας και αεροπορίας.
Ο Τίμερμανς είπε ότι οι προτάσεις της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ, οι οποίες πρέπει να εγκριθούν από τις χώρες της ΕΕ και να εγκριθούν από το Κοινοβούλιο, θα δώσουν την ευκαιρία και στα 27 μέλη να θεσπίσουν μέτρα προστασίας για τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του ΦΠΑ, των δασμών στην ενέργεια ή της άμεσης στήριξης στα νοικοκυριά.
Ενώ ορισμένοι ευρωβουλευτές εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο του σχεδίου στις τιμές της ενέργειας, η βουλευτής των Πράσινων Σκα Κέλερ είπε ότι οι δημόσιες επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα θα πρέπει να τερματιστούν άμεσα σε μια επιταχυνόμενη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ευρωβουλευτής Αννα Ζαλέφσκα από την Πολωνία επισήμανε ότι «οι πολίτες δυστυχώς θα πληρώσουν το τίμημα για τις φιλοδοξίες της Ε.Ε.». Και πρόσθεσε: «Για αυτό πρέπει να κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε να μην καταλήξουμε στην ενεργειακή φτώχεια».
Ο Πασκάλ Κάνφιν, πρόεδρος της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το περιβάλλον, εξήρε την πρόταση για τερματισμό των βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων, αλλά εξέφρασε σκεπτικισμό στην ιδέα της επέκτασης της ευρωπαϊκής αγοράς άνθρακα στις μεταφορές και τα κτίρια. «Επειδή πιστεύουμε ότι το πολιτικό κόστος είναι εξαιρετικά υψηλό και οι επιπτώσεις στο κλίμα είναι πολύ χαμηλές», είπε.
Η επιβολή τιμής στις εκπομπές από κτίρια και μεταφορές έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι το μέτρο θα μπορούσε να προκαλέσει κοινωνικές διαμαρτυρίες σε όλη την Ευρώπη, παρόμοιες με το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» που ξεκίνησε στη Γαλλία το 2018 μετά από αύξηση των φόρων στα καύσιμα.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες συμφώνησαν πριν από έξι χρόνια στο Παρίσι να εργαστούν για να συγκρατήσουν τις παγκόσμιες θερμοκρασίες ώστε να μην αυξηθούν περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, και ιδανικά όχι περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Οι επιστήμονες λένε ότι και οι δύο στόχοι θα χαθούν κατά πολύ, εάν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών.
«Πιστεύω ότι μπορούμε ακόμα να το διορθώσουμε», είπε ο Τίμερμανς. «Πιστεύω ότι μπορούμε να αποτρέψουμε την κλιματική κρίση από το να τεθεί εκτός ελέγχου», κατέληξε.