Περίπου έναν χρόνο μετά τις πρώτες ανακοινώσεις από τις Pfizer/ BioNTech για τις κλινικές δοκιμές του εμβολίου για την Covid-19, τα εμβόλια κατά του κορονοϊού έχουν αποδειχθεί ασφαλή και χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο, προστατεύοντας αποτελεσματικά από τις σοβαρότερες επιπτώσεις της μόλυνσης με τον ιό.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Economist, πρόσφατη αναφορά του CDC στις ΗΠΑ αναδεικνύει ένα φαινομενικά ευχάριστο μεν, μυστηριώδες δε, εύρημα: Τα εν λόγω δεδομένα δείχνουν πως όσοι έχουν εμβολιαστεί με εμβόλια Pfizer ή Moderna παρουσιάζουν μειωμένες πιθανότητες (περίπου στο ένα τρίτο) να πεθάνουν και από άλλα αίτια.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, τα αποτελέσματα αυτά προκαλούν σύγχυση, αν μη τι άλλο λόγω της κλίμακάς τους. Η έρευνα του CDC άρχισε με βάση τα υγειονομικά αρχεία άνω των 11 εκατ. Αμερικανών. Οι ερευνητές παρακολουθούσαν αυτά τα άτομα από τον Δεκέμβριο του 2020 μέχρι τον Ιούλιο του 2021, καταγράφοντας θανάτους και αίτια. Κατά την περίοδο αυτή περίπου 6 εκατ. άτομα της ομάδας αυτής έλαβαν εμβόλια για την Covid-19. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές ήταν σε θέση να διαχωρίσουν αυτούς πέθαναν μετά τους εμβολιασμούς από αυτούς που πέθαναν ανεμβολίαστοι.
Η έρευνα έδειξε πως, αφαιρώντας τους θανάτους που σχετίζονταν με την Covid-19, και λαμβάνοντας υπόψιν δημογραφικούς παράγοντες όπως η ηλικία και το φύλο, οι εμβολιασμένοι ήταν πολύ πιθανότερο να επιβιώσουν. Αυτοί που είχαν λάβει δύο δόσεις (Pfizer ή Moderna) είχαν μη σχετιζόμενο με Covid ρυθμό θνητότητας περίπου 0,35 ανά 100 «person-years» (δηλαδή 3-4 άτομα αναμενόταν να πεθάνουν από 1.000 που παρακολουθούνταν σε διάστημα ενός έτους).
Για τους ανεμβολίαστους ο ρυθμός αυτός ήταν υπερτριπλάσιος, στο 1,11 ανά 100 person years. Η τάση αυτή παρατηρήθηκε σε όλες τις φυλές και εθνότητες, και στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες.
Σημειώνεται πως δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται πως εμβόλια που έχουν σχεδιαστεί για προστασία από μία ασθένεια φαίνονται να προστατεύουν και απέναντι σε άλλα αίτια θανάτου: Αν και η εποχική γρίπη ευθύνεται μόνο για το 5% της χειμερινής θνητότητας, αρκετές μεγάλης κλίμακας έρευνες έχουν δείξει πως ο βαθμός θνητότητας εξαιτίας οποιουδήποτε αιτίου είναι 50% χαμηλότερος στα άτομα που έχουν εμβολιαστεί κατά της γρίπης.
Ένας λόγος για αυτό θα μπορούσε να είναι πως τα άτομα που κάνουν εμβόλια τείνουν να είναι υγιέστερα από αυτά που δεν κάνουν. Επίσης, κατά μέσο όρο αυτοί που επιλέγουν να εμβολιαστούν επενδύουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια στο να προσέχουν τους εαυτούς τους και επιδίδονται σε λιγότερο ριψοκίνδυνες συμπεριφορές/ συνήθειες. Ωστόσο το CDC προσπάθησε να το ελέγξει αυτό: Όλοι οι ανεμβολίαστοι είχαν κάνει εμβόλιο για τη γρίπη τα τελευταία δύο χρόνια, οπότε επρόκειτο για μια ομάδα που ήταν πρόθυμη και ικανή να λάβει μέτρα φροντίδας της υγείας της.
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι λόγοι που θα μπορούσαν να επηρεάζουν τα δεδομένα: Σε κάποιους συστήνεται να μην κάνουν εμβόλια λόγω ιατρικών προβλημάτων, οπότε οι ανεμβολίαστοι της ομάδας είναι πιθανόν να περιέχει περισσότερα άτομα με πολύπλοκα ιατρικά ιστορικά, Κατά την πανδημία οι ανεμβολίαστοι επίσης μπορεί να έχουν επιπλέον λόγους να καθυστερούν να ζητήσουν ιατρική βοήθεια, λόγω πχ φόβων μήπως κολλήσουν τον ιό σε γραφεία γιατρών ή νοσοκομεία. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να σημαίνει ότι περιστατικά καρκίνου ή καρδιοπάθειας μπορεί να εντοπίζονταν πολύ αργά.
Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, τα δεδομένα «πραγματικού κόσμου» ποτέ δεν ελέγχονται πλήρως. «Φαίνεται σχεδόν βέβαιο πως κάποια αόρατη ακόμα διαφορά μεταξύ αυτών που εμβολιάζονται και αυτών που δεν εμβολιάζονται, αντί για κάποιο άγνωστο όφελος από το εμβόλιο, ευθύνεται για αυτό...τα εμβόλια δεν αποτελούν ανοσοποίηση απέναντι στη θνητότητα» καταλήγει το δημοσίευμα.