Το ερώτημα ήταν ρευστό: Κάτι ανάμεσα στο τι θα διαλέγατε να διαβάσετε το φετινό Πάσχα του εγκλεισμού και της πανδημίας και ποιό είναι το βιβλίο με το οποίο έχετε συνδέσει τις γιορτινές τούτες μέρες -τώρα ή, και στα παιδικά σας χρόνια.
Τρεις εκδότες, η Άννα Πατάκη (εκδόσεις Πατάκη), ο Νώντας Παπαγεωργίου (εκδόσεις Μεταίχμιο) και ο Αργύρης Καστανιώτης (εκδόσεις Καστανιώτη), τρεις άνθρωποι οι οποίοι, υπό μία έννοια, στοιχηματίζουν τη ζωή τους στα βιβλία, απαντούν στη HuffPost με ένα εν τέλει, πολύ προσωπικό σημείωμα.
Άννα Πατάκη
Η αλήθεια είναι πως φέτος ζούμε εκ των πραγμάτων μια συνθήκη που είναι πολύ πιο κοντά σε αυτό που, ευτυχώς βέβαια, οι περισσότεροι από μας αναπαριστούμε όλη μας τη ζωή γιορτάζοντας το Πάσχα. Ξαναδιαβάζω αυτές τις μέρες τον Επαναστατημένο άνθρωπο του Αλμπέρ Καμύ (μετάφραση Νίκη Ντουζέ-Μαρία Ρομπλέν), ένα βιβλίο εμβληματικό, ορμητικό, που προσπαθεί να ερμηνεύσει, χωρίς φανατισμό, χωρίς προκατάληψη, μια βασική στάση του ανθρώπου και τις αντιφάσεις της. Και πιάνω τον εαυτό μου συνεχώς να νοηματοδοτεί εντελώς διαφορετικά την κάθε σκέψη, τον κάθε συλλογισμό, την κάθε λέξη.
Η Μεγάλη Εβδομάδα των παιδικών μου χρόνων είναι συνυφασμένη με την οικογένεια της μητέρας μας στη Λάρισα, μας έστελναν νωρίτερα στο σπίτι της γιαγιάς και συμμετείχαμε στην προετοιμασία της Ανάστασης. Τα μεσημέρια έπρεπε να ξαπλώσουμε και διαβάζαμε βιβλία από μια μικρή βιβλιοθήκη που έκλεινε με ρολτόπ στο πίσω δωμάτιο. Η πιο έντονη αναγνωστική μου ανάμνηση είναι το Χωρίς οικογένεια του Έκτορος Μαλό. Η απογοήτευση με το κεφάλαιο «τα σπάργανα έλεγαν ψέματα» και τα δάκρυα χαράς με την ανατροπή στο επόμενο κεφάλαιο: τα σπάργανα έλεγαν την αλήθεια...
Νώντας Παπαγεωργίου
Η καραντίνα δημιουργεί νέες συνθήκες και στο διάβασμα. Με μεγάλη χαρά ξαναδιαβάζω ένα σπουδαίο και μεγάλο -από κάθε άποψη- μυθιστόρημα, κλασικό πια θα τολμούσα να πω. Πρόκειται για το 4 3 2 1 του Paul Auster, σε μετάφραση της Μαρίας Ξυλούρη.
Μια τοιχογραφία των δεκαετιών του ’50 και του ’60, ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης που δύσκολα αφήνεις απ’ τα χέρια σου. Ταυτίζεσαι με τον ήρωα και στις τέσσερις εκδοχές του. Οι έρωτες, οι φιλίες και τα πάθη του Φέργκιουσον στην μεταπολεμική Αμερική δε διαφέρουν από τα δικά μας βιώματα, κι ας ενηλικιωθήκαμε αλλού. Η ρευστότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, τα παιχνίδια της τύχης, οι συμπτώσεις που είναι βασικά στοιχεία του 4 3 2 1 μας υπενθυμίζουν -ιδιαίτερα στις συνθήκες που βιώνουμε τώρα- πως η ζωή είναι απρόβλεπτη, πως αρκεί μια παράκαμψη για να αλλάξει ο ρους της ιστορίας του καθενός μας. Σήμερα και εμείς αναγκαζόμαστε να ανασχεδιάσουμε όσα θεωρούσαμε δεδομένα.
Μακάρι το διάβασμα -αυτού ή οποιουδήποτε καλού βιβλίου- να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη συγκυρία που ζούμε αυτό το πρωτόγνωρο Πάσχα.
Αργύρης Καστανιώτης
Για αυτές τις μέρες που μένουμε σπίτι και λαχταρούμε μια ανάσταση διαφορετική, προτείνω να θυμηθούμε το παρηγορητικό μήνυμα του Αντώνη Σουρούνη «Ο καθένας μπορεί να αναστηθεί, όπου θέλει κι όποτε θέλει», από τον πρόλογο της νουβέλας του «Πάσχα στο χωριό». Στο έργο αυτό καταφεύγω συχνά, γιατί είναι ένα κείμενο συγκλονιστικό μες στην απλότητά του. Ένα μικρό βιβλίο που μιλά για μεγάλα θέματα, για τη φυγή, το ταξίδι, τη φιλία, τον έρωτα, τον θάνατο και την ανάσταση − την ανάσταση του ανθρώπου. Είναι ένας ύμνος στην πραγματική ζωή, την οποία πρέπει όλοι μας να ξανασκεφτούμε όταν τελειώσει η περίοδος της δοκιμασίας μας.
