Το διάσημο Μουσείο Παπύρων της Βιέννης, τμήμα της Αυστριακής Εθνικής Βιβλιοθήκης, το οποίο στεγάζεται σε μία από τις πτέρυγες των πρώην χειμερινών ανακτόρων Χόφμπουργκ, και το οποίο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή αρχαίων γραπτών στον κόσμο, έπειτα από ριζική ανακαίνιση ανοίγει και πάλι στις 3 Μαΐου, μετά την επικείμενη άρση του lockdown που ίσχυε λόγω κορονοϊού.
Στο Μουσείο εκτίθενται 400 αντικείμενα από τους περισσότερους από 180.000 παπύρους και περγαμηνές που διαθέτει συνολικά,- μεταξύ των οποίων χιλιάδες σπάνια ελληνικά κείμενα - με την παλαιότερη ημερομηνία τους να ανάγεται στο 3000 π.Χ.
Σημαδιακή υπήρξε η αφιερωμένη στον αρχαίο Έλληνα ποιητή Όμηρο, «τον μεγαλύτερο ποιητή όλων των αιώνων», μεγάλη έκθεση με τίτλο «Το φαινόμενο Όμηρος σε παπύρους, χειρόγραφα και έντυπα», που είχε πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Παπύρων από τον Μάιο 2009 έως τον Ιανουάριο 2010 και που είχε εγκαινιάσει ο τότε υπουργός Επιστημών και Έρευνας της Αυστρίας και νυν Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γιοχάνες Χαν.
Στόχος εκείνης της έκθεσης ήταν να παρουσιάσει μέσα από τους θησαυρούς της Συλλογής Παπύρων και της Συλλογής Χειρογράφων και Παλαιών Εντύπων της Αυστριακής Εθνικής Βιβλιοθήκης με ποια μορφή άντεξαν το πέρασμα του χρόνου, των πολλών αιώνων, τα μεγαλύτερα έπη που γράφηκαν ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας, η «Ιλιάδα» και η «Οδύσσεια», των οποίων η πρώτη καταγραφή τοποθετείται στον 7ο π.Χ. αιώνα.
Σε σχέση με την επικείμενη επαναλειτουργία του Μουσείου Παπύρων, ο διευθυντής του και διευθυντής της Συλλογής Παπύρων, ο καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Παπυρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης Μπέρνχαρντ Πάλμε, επισημαίνει ότι μέχρι πρόσφατα υπήρχε λίγος χώρος για πληροφορίες σχετικά με τα μεμονωμένα αντικείμενα, και αυτό τώρα αλλάζει, επειδή ηχητικές εφαρμογές και η ψηφιοποίηση έχουν βρει τη θέση τους στο Μουσείο.
Ένα καλό παράδειγμα της προστιθέμενης αξίας των πληροφοριών μέσω ψηφιακών δυνατοτήτων είναι τα «αιγυπτιακά βιβλία των νεκρών», τα οποία έχουν μεγάλο αριθμό κειμένων και εικονογραφήσεις-βινιέτες, και τα οποία μπορούν να εξηγηθούν καλύτερα με τα ψηφιακά μέσα, αναφέρει ο ίδιος.
Όπως διευκρινίζει «έχουμε τη δική μας παρουσίαση, για παράδειγμα, για τα βιβλία των νεκρών, όπου ο επισκέπτης μπορεί να αναζητήσει μεμονωμένες σκηνές και, εάν έχει λίγο περισσότερο χρόνο, μπορεί να εμβαθύνει στην ιστορία των βιβλίων των νεκρών», τα οποία είναι κείμενα που τοποθετούνταν ως κτερίσματα στους τάφους των νεκρών και προορίζονταν να τους οπλίσουν για μια μεταθανάτια ζωή.
Δεν είναι όλα τα αντικείμενα του Μουσείου από πάπυρο - καθώς χαρτί, περγαμηνή, πηλός και ξύλο χρησιμοποιούνταν επίσης ως υλικό γραφής, που φωτίζουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Φαραωνικής Αιγύπτου, εξηγεί ο Μπέρνχαρντ Πάλμε.
Όπως φωτίζουν και τις μεταγενέστερες εποχές της αιγυπτιακής ιστορίας, για παράδειγμα όταν η Αίγυπτος ήταν μέρος του κόσμου των ελληνιστικών κρατών και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τελικά έγινε μέρος του μεγάλου αραβικού χαλιφάτου, ενώ το γεγονός ότι τα αντικείμενα διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα οφείλεται και στην ξηρή άμμο της ερήμου που διατηρεί τα έγγραφα για χιλιάδες χρόνια.
Ο ίδιος αναφέρει ότι έχει επίσης επανασχεδιαστεί η αναλογική έκθεση στο Μουσείο, δίνοντας πλέον μία γενικότερη εικόνα: υπάρχει μια νέα αίθουσα υποδοχής, εικονογραφήσεις τοίχου μεγάλης κλίμακας και μια νέα ιδέα φωτισμού που αναδεικνύει επιδέξια τα αντικείμενα.
Επιπλέον, υπάρχει ένας χώρος βιωμάτων για την αρχαία λατρεία των νεκρών και μια εκτεταμένη παιδική περιοχή για το πρόγραμμα πολιτιστικής εκπαίδευσης, ενώ, ένας ειδικά σχεδιασμένος πίνακας μέσων παρέχει πληροφορίες σχετικά με το έργο των παπυρολόγων, τα μαθήματα στην αρχαιότητα, τις γλώσσες και τα κείμενα που απεικονίζονται στον πάπυρο.
Η συλλογή παπύρων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας εγγράφηκε το 2001 στο σύνολό της στο μητρώο «Μνήμη του Κόσμου» της UNESCO. Περιλαμβάνει συνολικά 180.000 αντικείμενα, που η παλαιότερη ημερομηνία τους είναι από περίπου το 3000 π.Χ., όταν τα πρώτα γραπτά ήταν σε πάπυρο στην Αίγυπτο, ενώ στη συλλογή αντιπροσωπεύεται μεγάλη ποικιλία ειδών κειμένου - από λογοτεχνικά κείμενα και έγγραφα έως ιδιωτικά μηνύματα.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ