Μπορεί να μην είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με τον όρο «meme». Αλλά όσοι ασχολούμαστε με τα social media, ξέρουμε καλά περί τίνος πρόκειται. Τα meme είναι το κοινωνικό φαινόμενο της αποστολής χιουμοριστικών εικόνων, βίντεο ή συνδέσμων στους ανθρώπους μας, για να τους δείξουμε ότι τους σκεφτόμαστε και ότι ορισμένα πράγματα μας τους θυμίζουν μέσα στην ημέρα. Είτε πρόκειται για ένα αστείο βίντεο με γάτες, είτε για μια συνταγή μαγειρικής, είτε ακόμη για ένα άρθρο που «πρέπει» να μοιραστούμε όπως και δήποτε.
Ο όρος «meme» που στα ελληνικά μεταφράζεται ως «βότσαλο» προέρχεται από αυτό που κάνουν οι πιγκουίνοι: Για να δημιουργήσουν δεσμούς με έναν πιθανό σύντροφο του φέρνουν ένα σύνολο από βότσαλα, πολύ προσεκτικά διαλεγμένα. Και αν ο άλλος πιγκουίνος αισθανθεί αρκετά γοητευμένος, θα χρησιμοποιήσουν μαζί αυτά τα βότσαλα για να φτιάξουν μια φωλιά και μια όμορφη ζωή.
Αν το καλοσκεφτούμε, το ίδιο κάνουμε και εμείς οι άνθρωποι εδώ και αιώνες: Στέλνουμε καρτ ποστάλ, μαζεύουμε λουλούδια, ψωνίζουμε μικρά δωράκια Ωστόσο, ο όρος «meme» περιγράφει κυρίως το είδος της αλληλεπίδρασης μέσα από τα social media.
Αλήθεια, γιατί υιοθετούμε και εμείς οι άνθρωποι τέτοιες συμπεριφορές;
«Στην ψηφιακή εποχή, μικρές χειρονομίες, όπως η κοινή χρήση ενός meme ή ενός βίντεο, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τους συναισθηματικούς δεσμούς», εξηγεί η θεραπεύτρια Ναταλί Ροσάντο. «Ακόμα και αυτά τα μικρά σημάδια στοργής χρησιμεύουν ως μια συνεχής υπενθύμιση ότι κάποιος νοιάζεται για εμάς», προσθέτει η ίδια.
Μάλιστα, μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι η κοινή χρήση «μιμιδίων» παίζει σημαντικό ρόλο στις στενές σχέσεις και ότι η αποστολή αστείων εικόνων και βίντεο συνδέθηκε θετικά με τα επίπεδα ικανοποίησης των συμμετεχόντων από τις σχέσεις με συγγενείς και φίλους.
Η ψυχοθεραπεύτρια Τζέσικα Χαντ προσθέτει ότι τα meme λειτουργούν και ως μια γέφυρα, που φέρνει κοντά τις διαφορετικές γενιές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Αν και είναι μάλλον χαρακτηριστικό της Gen X και των νεότερων γενεών… η γενιά των “boomer”, δηλαδή των μεγαλύτερων χρηστών, ασχολείται και αυτή όλο και περισσότερο με τα memes. Ιδίως όσοι γονείς αισθάνονται πιο άνετα με την τεχνολογία, την αξιοποιούν για να παραμείνουν συνδεδεμένοι με τα παιδιά και τους εφήβους των οικογενειών τους», αναλύει η ειδικός.
Τι μας προσφέρουν τα memes
Είναι ένας αναίμακτος τρόπος να παραμείνουμε σε επαφή
Αν νιώθουμε τρόμο και αποστροφή κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο ή που πρέπει εμείς οι ίδιοι να καλέσουμε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, μπορούμε απλώς να στείλουμε ένα αστείο.
Η θεραπεύτρια Μάριαμ Χάγκερ, αποκαλύπτει ότι για πολλούς από τους πελάτες της, εξαιτίας της πολυάσχολης ζωής που κάνουν, τα memes είναι μονόδρομος για τη διατήρηση φιλικών σχέσεων.
Μας βοηθούν να εκφραστούμε με ειλικρίνεια χωρίς περιττά ρίσκα
Η θεραπεύτρια Ρέιτσελ Γκόλντμπεργκ θεωρεί ότι τα memes χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από όσους θέλουμε να εκφράσουμε αρνητικά συναισθήματα, χωρίς να έρθουμε σε σύγκριση με τον αποδέκτη.
Έχουν συναισθηματικό αντίκτυπο
Αυτές οι μικρές ψηφιακές αλληλεπιδράσεις μπορούν να φωτίσουν τη μέρα κάποιου και να μειώσουν τα συναισθήματα μοναξιάς ή άγχους. Το να γνωρίζουμε ότι κάποιος αφιέρωσε χρόνο για να μοιραστεί μαζί μας κάτι προσαρμοσμένο στα ενδιαφέροντά μας ή στην αίσθηση του χιούμορ μας λειτουργεί παρηγορητικά σε μια δύσκολη μέρα και ορισμένες φορές, μπορεί να γίνει έως και συγκινητικό.
Είναι προσβάσιμα και περιεκτικά
Ένα meme μπορεί να έχει μεγάλο συναισθηματικό αντίκτυπο, παρόλο που απαιτεί πολύ λιγότερη προσπάθεια από τις παραδοσιακές γλώσσες αγάπης, όπως ένα δώρο ή μια εξυπηρέτηση. Επιπλέον, ένα ψηφιακό αστείο υπερβαίνει τα γεωγραφικά όρια και τις ζώνες ώρας, πράγμα που το καθιστά έναν παγκοσμίως προσβάσιμο τρόπο εκδήλωσης στοργής.
Και πότε η αποστολή meme μπορεί να καταλήξει προβληματική
Όσο ευχάριστο κι αν είναι να λαμβάνουμε αστεία μηνύματα από φίλους και συγγενείς, αυτό ποτέ δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει τα κρίσιμα δομικά στοιχεία μιας σχέσης, όπως οι συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο και η σωματική επαφή.
Εάν λοιπόν παρατηρήσουμε ότι αναζητάμε διαρκώς ψηφιακά αστειάκια για να αποφύγουμε την ουσιαστική επαφή, τότε ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε τους δεσμούς μας στην πραγματική ζωή. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει χώρος για memes. Και οι δύο μορφές επικοινωνίας έχουν τη θέση τους στη ζωή μας.
(Mε πληροφορίες από yahoo).