Στον σύγχρονο κόσμο, όπου η παχυσαρκία και οι συναφείς προβληματισμοί για την υγεία έχουν γίνει παγκόσμια επιδημία, η αναζήτηση αποτελεσματικών λύσεων για τη διαχείριση του βάρους είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Μια από τις πρωτοποριακές προσεγγίσεις που έχουν προκύψει στον τομέα αυτό είναι τα φάρμακα που βασίζονται στο GLP-1 γνωστά και ως μιμητές της ινκρετίνης. Αυτή η οικογένεια φαρμάκων χρησιμοποιείται ήδη με επιτυχία για τη διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2).
Πώς σχετίζονται, λοιπόν, τα φάρμακα αυτά με την απώλεια βάρους; Τι είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι καταναλωτές για τη χρήση τους;
Πρόκειται για ενέσιμα φάρμακα, τα οποία σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ): «Δρουν όπως οι ορμόνες ινκρετίνες (ορμόνες που παράγονται στο έντερο), αυξάνοντας την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται από το πάγκρεας σε απόκριση στην τροφή». Σύμφωνα με τον ΕΟΦ και τον Food and Drug Administration (FDA), η χρήση τους θα πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή και άσκηση και απευθύνονται σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Ένα από τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας που έχει γίνει γνωστό το τελευταίο διάστημα είναι το Ozempic με δραστική ουσία τη σεμαγλουτίδη.
Πώς σχετίζεται η σεμαγλουτίδη με την απώλεια βάρους;
Η συγκεκριμένη δραστική ουσία φαίνεται ότι συμβάλλει στην απώλεια βάρους μέσω της κατασταλτικής δράσης που έχει στα κέντρα της όρεξης του κεντρικού νευρικού μας συστήματος. Με πιο απλά λόγια, συμβάλλει στη μείωση της όρεξης. Ο ΕΟΦ και ο FDA ενέκριναν δύο δραστικές ουσίες, τη σεμαγλουτίδη και τη λιραγλουτίδη, με σκοπό να δημιουργηθούν φάρμακα τα οποία να αφορούν αποκλειστικά την απώλεια βάρους. Τα φάρμακα αυτά δεν θα προορίζονται για άτομα με διαβήτη. Δύο φάρμακα που δημιουργήθηκαν από τις παραπάνω δραστικές ουσίες και χρησιμοποιούνται για την απώλεια βάρους είναι το Wegovy και το Saxeda.
Πώς δημιουργήθηκε το πρόβλημα με την έλλειψη των αντιδιαβητικών στην Ευρώπη;
Η σεμαγλουτίδη, η οποία αναφέρθηκε παραπάνω, κυκλοφορεί με δύο εμπορικές ονομασίες: α. Wegovy και β. Ozempic. Πρόκειται για δύο διαφορετικά φάρμακα, διότι περιέχουν διαφορετικές δόσεις σεμαγλουτίδης και προορίζονται για διαφορετική χρήση: το Wegovy χρησιμοποιείται για την απώλεια βάρους ενώ το Ozempic για τη διαχείριση του διαβήτη. Προς το παρόν, δεν κυκλοφορεί το Wegovy στην Ελλάδα και κάποιες άλλες χώρες, επομένως οι καταναλωτές έκαναν κατάχρηση του παρόμοιου αλλά όχι ίδιου Ozempic με στόχο την απώλεια βάρους. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργήθηκε και η έλλειψη του Ozempic (κ.ά. αντίστοιχων αντιδιαβητικών φαρμάκων) με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που το είχαν πραγματικά ανάγκη να μην μπορούν να το προμηθευτούν.
Τι ανεπιθύμητες ενέργειες έχει η χρήση των φαρμάκων αυτών;
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως τα φάρμακα αυτά, χορηγούνται αποκλειστικά σε άτομα τα οποία πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις, αφού αξιολογηθεί διεξοδικά το ιατρικό τους ιστορικό. Πρόκειται για φάρμακα που προορίζονται για μακροχρόνια χρήση μιας και με τη διακοπή τους έχει φανεί ότι το άτομο επαναπροσλαμβάνει τα 2/3 περίπου από τα κιλά που έχασε κατά τη χρήση τους. Επίσης, όπως πολλά φάρμακα έτσι και αυτά, μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως: ναυτία, έμετοι, γαστρεντερικές διαταραχές, κοιλιακό πόνο, μετεωρισμό ή φούσκωμα και σε ορισμένες περιπτώσεις χολολιθίαση ή παγκρεατίτιδα.
Ποια είναι η θέση του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ.);
Ο Π.Ι.Σ. έβγαλε δελτίο τύπου σχετικά με αυτό το ζήτημα, ώστε να ενημερώσει το κοινό για τη χρήση του κάθε φαρμάκου. Στην ανακοίνωσή του αναφέρει πως η απώλεια βάρους είναι μια διαδικασία η οποία θέλει χρόνο, συστηματική προσπάθεια και προαπαιτεί την υιοθέτηση ενός συνολικά ισορροπημένου τρόπου ζωής, διατροφής, και άσκησης καθώς δεν υπάρχουν «θαυματουργές» (και συγχρόνως ασφαλείς) λύσεις για γρήγορη απώλεια βάρους.