Η συμφωνία Ελλάδας-Ιταλίας για επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με στόχο την οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών και υφαλοκρηπίδας είναι η μεγάλη είδηση που βγαίνει από την συνάντηση της Ρώμης ανάμεσα στον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και στον Ιταλό ομόλογό του Λούτζι Ντι Μάιο. Πρόκειται για εντυπωσιακή εξέλιξη, καθώς το κοινό μήνυμα Αθήνας - Ρώμης δεν μπορεί ούτε να παρερμηνευθεί, ούτε να αγνοηθεί από την Άγκυρα, σε μία χρονική στιγμή όπου η επιθετικότητα της Τουρκίας κλιμακώνεται στην περιοχή.
Στον απόηχο της συμφωνίας που παρουσίασε η Τουρκία από κοινού με την Λιβύη, επιχειρώντας να επιβάλουν τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο με δήθεν οριοθέτηση ΑΟΖ - κόντρα σε κάθε έννοια καλής γειτονίας και Διεθνούς Δικαίου, Δένδιας και Ντι Μάιο διαμηνύουν ότι οι δύο χώρες θα προχωρήσουν σε πλήρη συνεννόηση και με τη γενική αρχή ότι μπορούν να αξιοποιηθούν «μόνο με πραγματική και καλόπιστη συνεργασία οι φυσικοί πόροι στη Μεσόγειο».
Είναι ενδεικτικό το αυστηρό ύφος της ανακοίνωσης που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Ιταλίας μετά την συνάντηση, σημειώνοντας ότι το μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης είναι «απαράδεκτο ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράξει καμία νομική συνέπεια για τρίτες χώρες».
Η βαρυσήμαντη ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της Ιταλίας
Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ιταλίας και της Ελλάδας συναντήθηκαν σήμερα στη Ρώμη για να συζητήσουν τις άριστες διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και θέματα μετανάστευσης, την κρίση της Λιβύης, τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ενεργειακά ζητήματα.
Όσον αφορά τη μετανάστευση, οι Υπουργοί συμφώνησαν ότι οι προσεχείς μήνες θα είναι καθοριστικοί για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στόχος των οποίων θα είναι να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών για δίκαιες και δομικές λύσεις, κατάλληλες για την πρόληψη και την κατάλληλη διαχείριση των ροών που μπορεί να προκύψουν από την αστάθεια σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στην Ένωση.
Όσον αφορά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τα ζητήματα που συνδέονται με την ενέργεια, οι δύο υπουργοί επανέλαβαν τη γενική αρχή ότι μόνο με πραγματική και καλόπιστη συνεργασία οι φυσικοί πόροι στη Μεσόγειο θα αποτελέσουν όφελος για όλους τους λαούς της περιοχής.
Ως εκ τούτου, οι δύο υπουργοί επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν πλήρως το ενεργειακό δυναμικό της Ανατολικής Μεσογείου, να προωθήσουν ενεργά τη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο, και με την ιδιότητά τους ως ιδρυτικά μέλη του East Med Gas Forum, και ως μέρη του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου. Σε αυτό το ευρύτερο σενάριο, και οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν ότι αναγνωρίζουν τον αγωγό EastMed ως έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI) στο ευρύτερο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ομοίως, οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ότι η οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών και υφαλοκρηπίδας πρέπει να αντιμετωπισθεί μέσω διαλόγου και καλόπιστων διαπραγματεύσεων, με πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και σύμφωνα με την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας. Στο πλαίσιο αυτό, και με πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης, οι δύο υπουργοί επανέλαβαν την προθυμία τους να ανανεώσουν τις διαπραγματεύσεις για μια διμερή συμφωνία με στόχο την ταχεία οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλάσσιων ζωνών τους.
Οι δύο υπουργοί επανέλαβαν επίσης ότι το Memorandum που υπεγράφη μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας είναι απαράδεκτο, ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράξει καμία νομική συνέπεια για τρίτες χώρες (Δεκέμβριος 2019). Μόνο μέσω μίας πραγματικής και καλόπιστης συνεργασίας, οι φυσικοί πόροι στη Μεσόγειο θα αποτελέσουν όφελος για όλους τους λαούς που ζουν στην περιοχή.
Δένδιας: Σύντομα υπογραφές στην συμφωνία για τον EastMed
Τα αποτελέσματα της συνάντησης στη Ρώμη συνοψίζει ο Ελληνας υπουργός στις δικές του δηλώσεις, προβλέποντας ταχεία πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με στόχο συνεργασία και στο θέμα του αγωγού EastMed:
«Είχα σήμερα τη μεγάλη χαρά και την ευκαιρία να ανταλλάξω απόψεις με τον Ιταλό ομόλογό μου, τον κ. Luigi Di Maio. Είναι η τρίτη μας συνάντηση μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων, αλλά είναι η πρώτη συνάντηση που έχουμε σε αμιγώς διμερές επίπεδο.
Συζητήσαμε εκτεταμένα για τα ζητήματα ασφάλειας στην περιοχή, αλλά και για τα ευρύτερα ζητήματα που δημιουργήθηκαν στη Μεσόγειο μετά την υπογραφή των δύο memoranda μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Sarraj. Έχουμε την κοινή αντίληψη ότι τα memoranda αυτά είναι παράνομα και ανυπόστατα, προκαλούν αποσταθεροποίηση στην περιοχή μας και απειλούν την ειρήνη. Επίσης, ανατροφοδοτούν την εμφύλια σύγκρουση στο εσωτερικό της Λιβύης. Πέραν από αυτό, επιχειρείται, με το ένα από αυτά, ο σφετερισμός ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Συζητήσαμε επίσης για τις σημαντικές προοπτικές που ανοίγονται στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας με τα ευρήματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Συμφωνήσαμε ως προς την προστιθέμενη αξία του αγωγού EastMed, και για τις χώρες, αλλά κυρίως για τις κοινωνίες μας και τους λαούς μας. Εύλογα, περιμένουμε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η Ιταλία θα υπογράψει τη σχετική συμφωνία.
Επιβεβαιώσαμε την πολύ στενή σχέση μας στο οικονομικό επίπεδο, αλλά και την αμοιβαία μας βούληση για μεγαλύτερη ανάπτυξη στις μεταξύ μας σχέσεις. Είμαστε, άλλωστε, φίλοι και γείτονες.
Με τον ομόλογό μου συμφωνήσαμε, επίσης, ότι θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την κατάσταση, τόσο όσον αφορά τη Λιβύη, όσο και γενικά την κατάσταση στην περιοχή, και να ενεργούμε συντονισμένα και ανάλογα.»