Το «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή ΑΟΖ: Η Τουρκία επιχειρεί να θέσει δικούς της όρους για διάλογο

Πολύ επιφυλακτικός ο υπουργός Εξωτερικών Νϊκος Δένδιας, ωστόσο δεν αποκλείει διάλογο με την Άγκυρα - μόνο για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Φωτογραφία αρχείου 2019 - To "Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά" συνοδεία πλοίου του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στην ανατολική Μεσόγειο.
Φωτογραφία αρχείου 2019 - To "Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά" συνοδεία πλοίου του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στην ανατολική Μεσόγειο.
Anadolu Agency via Getty Images

Η τουρκική «αναδίπλωση» στην ανατολική Μεσόγειο ήταν βραχεία και οι εκφρασμένες προθέσεις περί ελληνοτουρκικού διαλόγου από μέρους της Άγκυρας αποδεικνύονται κενό γράμμα καθώς η Τουρκία διοχετεύει την ένταση στην Κυπριακή ΑΟΖ. Μόλις πέντε ημέρες μετά την αποχώρηση των τουρκικών πλοίων από την περιοχή νοτίως του Καστελορίζου και την ακύρωση της μετάβασης του «Ορούτς Ρέις» στην περιοχή, το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» βρίσκεται στα ανοικτά της κατεχόμενης πόλης της Αμμοχώστου, όπου θα διεξάγει έρευνες για εντοπισμό υδρογονανθράκων. Η Τουρκία έχει εκδώσει NAVTEX για σεισμογραφικές έρευνες στα οικόπεδα 2, 3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ οι οποίες θα διαρκέσουν μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου.

Παράλληλα με αυτή την εξέλιξη ο Τούρκος πρόεδρος συγκεκριμενοποίησε για ακόμη μια φορά τις προθέσεις του. «Θα συνεχίσουμε μέχρι τέλους τη δουλειά που ξεκινήσαμε στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, προκειμένου να προστατεύσουμε τα δικαιώματα της Τουρκίας» δήλωσε σύμφωνα με το πρακτορείο Anadοlu.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή ο κ. Ερντογάν πρόσθεσε ότι «η Άγκυρα θα συνεχίσει αποφασιστικά τις προσπάθειές της στο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη, για να εξασφαλίσει τη νίκη για τον εαυτό της, τους συμμάχους της και τους αδελφούς και τις αδελφές που ζουν σε αυτές τις χώρες». Συνέχισε στον ίδιο έντονο τόνο και με μια δόση μεγαλοϊδεατισμού: «Δεν θα διστάσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, όπως κάναμε με το Μεγάλο Τέμενος της Αγίας Σοφίας, το οποίο άνοιξε ξανά ως τζαμί βάσει των αρχών που όρισε ο Μώαμεθ Β΄ ο Πορθητής. Θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό όλων αυτών που καταπιέζονται και αδικούνται ανεξάρτητα σε ποιο μέρος του κόσμου ζουν και ποια είναι η θρησκεία τους, η καταγωγή τους και η κουλτούρα τους».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ ο οποίος ξεκαθάρισε πως η «η Κύπρος είναι ο εθνικός στόχος της Τουρκίας» και ότι οι δραστηριότητες για γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι δικαίωμα της Τουρκίας και η Άγκυρα θα το εξασκήσει.

Η νέα κίνηση της Τουρκίας, όπως αναμενόταν, προκάλεσε αντιδράσεις από την ελληνική πλευρά με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια να δηλώνει (ΑΝΤ1, 29 Ιουλίου) ότι το «Μπαρμπαρός» παραβιάζει κατάφωρα την κυπριακή ΑΟΖ, ενώ έστειλε το μήνυμα πως η Ελλάδα θα στηρίξει την Κυπριακή Δημοκρατία, με όποιο τρόπο της ζητηθεί.

Διάλογος;

Το ερώτημα είναι, κατά πόσο μπορεί να διεξαχθεί διάλογος μεταξύ των δύο κρατών, την ώρα που η Τουρκία επιχειρεί να προωθήσει μία μαξιμαλιστική ατζέντα.

Η Άγκυρα δηλώνει πρόθυμη να συζητήσει - αλλά εφ΄όλης της ύλης.

Τις κρυφές «παγίδες» του διαλόγου που θεωρητικά θα διεξαχθεί κάποτε μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αναδεικνύει σε δημοσίευμά της η γερμανική Süddeutsche Zeitung - απόσπασμα της οποίας παραθέτει η ελληνική υπηρεσία της DW.

«Επειδή ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν φοβάται τους στρατιωτικούς κινδύνους, οι φρεγάτες των Τούρκων και των Ελλήνων ήρθαν επικίνδυνα κοντά. Η Καγκελάριος κατάφερε να διαμεσολαβήσει μεταξύ των δυο εταίρων του ΝΑΤΟ αλλά προφανώς την τελευταία στιγμή. Η Άγκυρα ανέβαλε προς το παρόν τις προκλητικές γεωτρήσεις της. Τώρα θα πρέπει να μιλήσουν. Αυτό όμως σημαίνει πως η Αθήνα θα πρέπει να απομακρυνθεί από τις σκληρές θέσεις της για τα κυριαρχικά δικαιώματα των 3.000 νησιών και νησίδων της. Κάτι που για τον ξιφομάχο Ερντογάν, ο οποίος προσβλέπει στο διαμοιρασμό των πρώτων υλών, είναι μια αναμφισβήτητη νίκη».

Ωστόσο ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σε δηλώσεις του ξεκαθάρισε «πως η διαφορά μας με τη γείτονα είναι η υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και οι υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, δηλαδή η ΑΟΖ. «Εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε να έχουμε άλλες διαφορές με την Τουρκία. Αυτό είναι το πλαίσιο και το αντικείμενο διαλόγου» υπογράμμισε και διευκρίνισε ότι «δεν είμαστε σήμερα σε επίπεδο διερευνητικών συζητήσεων με την Τουρκία, αλλά σε επίπεδο επαφών που θα μπορούσαν, αν πετύχουν, να οδηγήσουν σε επανέναρξη των διερευνητικών».

Μάλιστα ο κ. Δένδιας σχολίασε τον ρόλο της Γερμανίας και της κ. Μέρκελ στα ελληνοτουρκικά λέγοντας πως η κ. Μέρκελ έχει αυξημένο κύρος στην ΕΕ, αλλά έχει και το θεσμικό καθήκον να χειριστεί θέματα που αφορούν την ασφάλεια της ΕΕ και των κρατών-μελών της, καθώς η Γερμανία ασκεί την προεδρία της ΕΕ. Αφήνει ωστόσο να εννοηθεί, ότι η Ελλάδα συνάπτει συμμαχίες και δεν επαναπαύεται κάνοντας μια αναφορά στη σχέση της Ελλάδας με τη Γαλλία.

Διεθνείς αντιδράσεις

Κομισιόν

Ως «αρνητική εξέλιξη» χαρακτήρισε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων, την «έκδοση νέας NAVTEX από την πλευρά της Τουρκίας για ερευνητικές δραστηριότητες Ανατολικά της Κύπρου», ερωτηθείς σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα.

Ο Πήτερ Στάνο τόνισε ότι «επανειλημμένως έχουμε πει ότι η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ» και συμπλήρωσε ότι «χρειάζεται αποκλιμάκωση στην περιοχή έτσι ώστε η εργασία προς λύσεις οι οποίες θα ωφελήσουν και τις δύο κοινότητες στην Κύπρο, την Ελληνο-Κυπριακή και την Τουρκο-Κυπριακή, να μπορεί να συνεχιστεί και να μπορεί να πάει προς θετική κατεύθυνση, όχι προς μία κατεύθυνση κλιμάκωσης και αύξησης των εντάσεων».

Επίσης, ο κ. Στάνο υπογράμμισε ότι «η έκδοση NAVTEX για σεισμικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο δεν βοηθά καθόλου και επισκιάζει πρότερη ανακοίνωση του διπλωματικού συμβούλου της προεδρίας σχετικά με το ότι τέτοιες δραστηριότητες μπαίνουν σε αναμονή».

Ρωσία

Στο μεταξύ ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ζήτησε τη μεσολάβηση της Ρωσίας.

Σε σχετική του ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, o Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρει ότι πέραν του Κυπριακού, ενημέρωσε τον Ρώσο Πρόεδρο για τις συνεχιζόμενες έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της ΚΔ και τις απειλές για εποικισμό της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου..

«Ευχαριστώ τον Πρόεδρο Πούτιν για την πάγια θέση της Ρωσικής Ομοσπονδίας για επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος και για το ενδιαφέρον και τη διαβεβαίωση ότι θα συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας για τα θέματα που ήγειρα», τονίζει ο ΠτΔ.

Σε ανακοίνωσή του το Κρεμλίνο, αναφέρει ότι οι δύο άνδρες συζήτησαν για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τις προοπτικές γύρω από την επίλυση της κρίσης στην Κύπρο.

«’Αγγιξαν τα περιφερειακά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο και τις προοπτικές επίλυσης των διαφορών στην Κύπρο», αναφέρει χαρακτηριστικά η δήλωση του Κρεμλίνου, προσθέτοντας ότι η επικοινωνία πραγματοποιήθηκε κατόπιν κυπριακής πρωτοβουλίας και ενόψει και της επετείου η οποία θα σηματοδοτήσει 60 χρόνια διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.

Οι δύο Πρόεδροι τόνισαν επίσης την ανάγκη «βελτίωσης του συμβατικού νομικού πλαισίου των διμερών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτήσεων και των επενδύσεων», πρόσθεσε το Κρεμλίνο.

ΗΠΑ

Επίσης το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρότρυνε εκ νέου την Τουρκία να σταματήσει άμεσα τις επιχειρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Ειδικότερα απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισε τις τουρκικές ενέργειες προκλητικά βήματα τα οποία κλιμακώνουν τις εντάσεις στην περιοχή.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν βαθιά προβληματισμένες από τα δηλωμένα σχέδια της Τουρκίας για έρευνες φυσικών πόρων εντός των υδάτων της Κύπρου. Αυτά τα προκλητικά βήματα αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή. Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν αυτές τις επιχειρήσεις», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Δημοφιλή