Πριν λίγες ημέρες, εμφανίστηκε στην οθόνη μου μία καινούργια σελίδα. Βιάστηκα να διαβάσω την περιγραφή ενώ παράλληλα είχα δώσει όλη την προσοχή μου στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Η μία φωτογραφία έδειχνε το εσωτερικό μιας συναγωγής, μία άλλη έναν ηλικιωμένο άνδρα με λευκό ένδυμα και κιπά να κάθεται σε μία συναγωγή και με σκυμμένο το κεφάλι, μία άλλη τρεις άνδρες να συζητούν μεταξύ τους ενώ φοράνε τα καλά τους κοστούμια.
O Vincent Giordano αφιέρωσε τη ζωή του στη φωτογραφία. Για περίπου μία δεκαετία ο Vincent έμπαινε στους κόλπους της Ρωμανιώτικης κοινότητας της Νέας Υόρκης και έκλεινε στο φακό του κάθε γωνία της και κάθε στιγμή της. Από θρησκευτικές εορτές μέχρι θρησκευτικές ενηλικιώσεις και κηδείες.
Το 1999 κι εντελώς τυχαία, ο φωτογράφος θα πραγματοποιήσει μια επίσκεψη στη συναγωγή των Ρωμανιωτών (Γιαννιωτών Εβραίων) στην περιοχή Lower East Side της Νέας Υόρκης. Η συναγωγή Kehila Kedosha Janina ιδρύθηκε το 1927 από Εβραίους των Ιωαννίνων οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες προς αναζήτηση μίας καλύτερης ζωής. Η κοινότητα των Ρωμανιώτών αποτελεί μία από τις λιγότερες γνωστές εβραϊκές κοινότητες στις ΗΠΑ. Η συναγωγή και η κοινότητα πασχίζουν να διατηρήσουν ζωντανές τις παραδόσεις τους και μάλιστα τα τελευταία χρόνια διοργανώνουν το Greek Jewish Festival στην καρδιά της Νέας Υόρκης. Ο Vincent γνωρίζει ελάχιστα πράγματα για την εβραϊκή θρησκεία και τις εβραϊκές παραδόσεις. Πόσο μάλλον για μια μικρή αριθμητικά κοινότητα η οποία δεν είναι καν ευρέως γνωστή στους κόλπους ιουδαϊσμού.
Εντυπωσιασμένος από τη δύναμη και την ιδιαιτερότητα αυτής της μικρής “οικογένειας”, αποφασίζει να καταγράψει την ιστορία και το παρόν της μέσα από το φακό του. Έτσι ξεκινάει ένα εξαετές προτζεκτ σε συνεργασία με την Kehila Kedosha Janina με στόχο να αποτυπώσει τις τελετουργίες, τα έθιμα, τις παραδόσεις αλλά και τα ίδια τα πρόσωπα της κοινότητας μέσα από οπτικο ακουστικό υλικό (φωτογραφίες και βίντεο). Όπως καταγράφει και ο Samuel D. Gruber σε ένα σχετικό άρθρο “…..o Vincent θεωρούσε ότι δεν αρκεί να κοιτάς και να φωτογραφίζεις απλά και μόνο ένα κτήριο χωρίς να γνωρίζεις τι συμβαίνει μέσα σε αυτούς τους τοίχους ή να επιδεικνύεις ορισμένα αντικείμενα χωρίς να γνωρίζεις την ιστορία, τη χρήση τους και την ιδιαίτερη αξία που έχουν για θρησκευτικούς ή πολιτιστικούς λόγους. Πάντα πίστευε ότι η γνώση έρχεται μόνο όταν γνωρίσεις και αλληλεπιδράσεις με τους ανθρώπους που έφτιαξαν αυτά τα αντικείμενα, που συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα και που τους δίνουν οι ίδιοι μορφή και αξία κάθε ημέρα.”
Στην πορεία αντιλαμβάνεται ότι ένα τέτοιο πρότζεκτ δε θα μπορέσει να είναι ποτέ πλήρες εάν δεν αγκαλιάσει και τη “μητέρα”κοινότητα των Ιωαννίνων. Έτσι, παίρνει απόφαση να ταξιδέψει μέχρι τα Ιωάννινα και να αφιερωθεί στη μελέτη και στην έρευνα των Ρωμανιωτών που υπάρχουν σήμερα στα Ιωάννινα. Το Ίδρυμα Fullbright τον βοήθησε να πραγματοποιήσει αυτή την έρευνα μέσω υποτροφιών ενώ παράλληλα αρκετοί οργανισμοί και χορηγοί τον στήριξαν έτσι ώστε να ολοκληρώσει το έργο του.
Σημαντικός χορηγός υπήρξε και η Παγκόσμια Έρευνα για τα εβραϊκά μνημεία (International Survey of Jewish Monuments). Φωτογράφισε, πήρε προφορικές μαρτυρίες, μίλησε με ακαδημαϊκούς, ζήτησε να δει χριστιανούς — γείτονες Εβραίων που κάποτε ζούσαν σε εκείνες τις γειτονιές. O Vincent δεν πρόλαβε να δει την ταινία του“ Before the Flame Goes Out”. Έφυγε στις 11 Δεκεμβρίου 2010, σε ηλικία 58 ετών.
“Όσο ανακάλυπτα και έσκαβα όλο και πιο βαθιά, διαπίστωνα ότι η ιστορία είναι πολύ σημαντικότερη από τη συναγωγή στην Οδό Broome. Φτάνει πολύ πίσω στο παρελθόν, από την ιστορία των εβραίων στην Αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο μέχρι και το Ολοκαύτωμα.” είπε ο ίδιος ο Vincent. Η έκθεση πήρε σάρκα και οστά λίγο καιρό μετά το θάνατο του.
Πριν από λίγους μήνες, η οικογένεια του δώρισε το οπτικοακουστικό αρχείο της έκθεσης του. Η έκθεση “Μνήμες Ρωμανιωτών — ένα εβραϊκό ταξίδι από τα Ιωάννινα στο Μανχάταν : Φωτογραφίες του Vincent Giordano” θα ανοίξει τις πόρτες της για το κοινό στις 19 Σεπτεμβρίου 2019 στο ελληνικό προξενείο της Νέας Υόρκης και θα διαρκέσει μέχρι και τις 3 Οκτωβρίου 2019. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2019, θα υπάρχουν συζητήσεις και διαλέξεις για τη ρωμανιώτικη κοινότητα στο χώρο του προξενείου.
Αμέσως μετά η έκθεση θα ταξιδέψει στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσινγκτον όπου θα είναι ανοικτή για το κοινό από τις 7 έως τις 29 Νοεμβρίου 2019. Ευχόμαστε η έκθεση να ταξιδέψει μέχρι και την Ελλάδα και να έχουμε τη δυνατότητα να την απολαύσουμε και από κοντά!
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το έργο του Vincent Giordano σχετικά με τη ρωμανιώτικη κοινότητα αλλά και για την έκθεση, στη σχετική σελίδα στο facebook.