Η εκάστοτε Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα, αλλά αποτυπώνει τις πολιτικές θέσεις του σώματος ως συνόλου, μέσω συνήθως συμβιβαστικού κειμένου. Συγκριτικά, η δύναμη της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου συμμετέχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τις προάλλες, το προσχέδιο της Έκθεσης εγκρίθηκε από την αρμόδια Επιτροπή και θα τεθεί ενώπιον της ολομέλειας μέσα Μαρτίου. Η Έκθεση δεν αξιολογείται με απαρίθμηση των υπέρ και κατά, αλλά στο σύνολο της, βάση της σημασίας κάθε παραγράφου.
Πρόκειται για πολύ επικριτική Έκθεση για την κατάλυση του κράτους-δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιώματα στην Τουρκία, το οποίο συνδέεται με την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, χωρίς όμως σύνδεση με την Κύπρο.
Επιπλέον, προτείνεται έναρξη διαπραγματεύσεων για αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας, χωρίς σαφή υπόδειξη για εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας προς την ΕΕ βάσει της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης (αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ομαλοποίηση σχέσεων με αποχώρηση τουρκικού στρατού κ.ά.).
Επαναλαμβάνονται επίσης αρκετές θετικές αναφορές (για αποχώρηση στρατευμάτων, εφαρμογή του ψηφίσματος του Συμβ. Ασφαλείας για απόδοση της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, το θέμα του εποικισμού, την Κυπριακή ΑΟΖ κ.ά.). Ένα από τα αρνητικά είναι ότι «τονίζει την ανάγκη εφαρμογής του κεκτημένου [και] αναγνωρίζει τη συνέχιση της εργασίας της ad hoc δικοινοτικής επιτροπής για την προετοιμασία (σ.σ. της Τ/κ κοινότητας), για την Ε.Ε», δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι Τ/κ είναι μια ξεχωριστή οντότητα στο πλαίσιο εναρμόνισής της ως υποψήφιου για ένταξη κράτους! Δυστυχώς, είναι η Κυπριακή Κυβέρνηση που απευθύνθηκε με επιστολή για το θέμα ως … κοινότητα στην ΕΕ, με τις υπογραφές των δύο συνομιλητών στις διακοινοτικές διαπραγματεύσεις, υποβαθμίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αξιοποιώντας το περιβάλλον κατά της Τουρκίας και την πρόσφατη απόφαση (29/1/2019) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΕΔΑΔ) που αποφάνθηκε στο σκεπτικό του ότι η Τουρκία είναι «εισβολέας και κατοχική δύναμη στην βόρεια Κύπρο όπου εγκαθίδρυσε παράνομη οντότητα», και η στάση της Τουρκίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία προκύπτει λόγω «της καταχτητικής και επεκτατικής πολιτικής της στην Κύπρο», υπέβαλα τροπολογία με στήριξη και από ξένους Ευρωβουλευτές, με την οποία καλείται «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επιβάλει εμπάργκο της ΕΕ στις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία ως αντίδραση στην επεκτατική και καταπιεστική πολιτική της εκτός Τουρκίας».
Η εισηγήτρια της Έκθεσης ευρωβουλευτής Κ. Πίρι αρνήθηκε πεισματικά να θέσει την συγκεκριμένη τροπολογία σε ψηφοφορία, πράγμα που προκάλεσε την έντονη αντίδρασή μου ενώπιον της Πολιτικής μας Ομάδας. Ωστόσο, η προσπάθειά μου για προώθηση της τροπολογίας στο τελικό κείμενο της Έκθεσης δεν τέλειωσε.
Διαφορετικές θα ήταν οι δυνατότητες μας στην ΕΕ, εάν υπήρχε έμπρακτη στήριξη από την Κυπριακή Κυβέρνηση, σε όσα δημόσια δηλώνει ότι υιοθετεί. Ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες υπάρχουν εάν ο Κύπριος Επίτροπος, η Κυπριακή Κυβέρνηση και οι Ευρωβουλευτές ευθυγραμμιζόμαστε στο λόγο και στις πράξεις μας σε τέτοια καθοριστικά θέματα.