Από τον αιώνα των άκρων στον αιώνα των τεράτων

Και εμείς οι Έλληνες πασχίζουµε να µη συνθλιβούµε, να αντέξουµε µέχρις ότου ανατείλει ίσως µια νέα εποχή αντλώντας δύναµη από την ιστορία µας...
Η μάχη του Ηρακλή με τον κένταυρο Νέσσο στη Λότζια ντεϊ Λάντσι Φλωρεντία
Η μάχη του Ηρακλή με τον κένταυρο Νέσσο στη Λότζια ντεϊ Λάντσι Φλωρεντία
Busà Photography via Getty Images

Ο 20ός αιώνας υπήρξε όντως «ο αιώνας των άκρων». Δύο παγκόσµιοι πόλεµοι µε δεκάδες εκατοµµύρια θύµατα, η µεγάλη απόπειρα της οριστικής απελευθέρωσης του ανθρώπου: ο καθολικός επίγειος Παράδεισος του Κοµµουνισµού που κατέληξε εφιάλτης µε δεκάδες εκατοµµύρια νεκρών και βασανισµένων ανθρώπων· απέναντί του ο φυλετικός παράδεισος των υπερανθρώπων Αρίων, που οδήγησε στην Κόλαση του Νταχάου· τα ολοκαυτώµατα των Εβραίων, των Αρµενίων των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και των Τούτσι στην Αφρική· η µεγάλη ανατροπή στον αποικιακό κόσµο από την Κινεζική Επανάσταση και τη Βιετναµέζικη µέχρι τη Μαύρη Αφρική και την Αλγερία, µε δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατοµµύρια θύµατα και ο επίλογος του ’68 µε τη «φαντασία στην εξουσία».

Για µερικούς λαούς που κάποιοι ανόητοι χαρακτηρίζουν ως «τα κακοµαθηµένα παιδιά της ιστορίας», όπως ο ελληνικός, το τίµηµα υπήρξε βαρύτατο: Δύο παγκόσµιοι πόλεµοι, δύο τοπικοί πόλεµοι το 1912-13, µια µεγάλη Καταστροφή και το Ολοκαύτωµα του ελληνισµού της Μικράς Ασίας, µια κτηνώδης Κατοχή (1941-1944) και µια υπέροχη, αλλά αιµατηρή Αντίσταση, δύο εµφύλιοι διχασµοί, 1915-1917 και 1944-1949, µια δικτατορία, µια νέα Καταστροφή στην Κύπρο, το 1974.

Ωστόσο, µέχρι το 1968, τον Τσε Γκεβάρα, τον παρισινό Μάη, το ελληνικό Πολυτεχνείο, την Ισπανική Επανάσταση, οι άνθρωποι του 20ού αιώνα ζούσαν και πέθαιναν για ιδέες, για την ουτοπία. Για «λεύθερη πατρίδα» και «παναθρώπινη λευτεριά», για την υπέρβαση της ανθρώπινης µοίρας µέσα από την άρση όλων των ανθρωπολογικών και κοινωνικών καταναγκασµών.

Γύρω στο 1980-1990 ο αιώνας τελείωσε. Και υπήρξε ένα µεσοβασίλειο διάψευσης των οραµάτων και των µεγάλων ιδεών που οδήγησε σε γενιές χωρίς οράµατα και πάθος, αλλά «προσγειωµένων», γήινων προσδοκιών. Τότε ο Φουκουγιάµα µίλησε για το τέλος της Ιστορίας. Και οι Έλληνες, κουρασµένοι από έναν τροµερό αιώνα, πίστεψαν πως µπορούν πια να γίνουν ιδιώτες, καταναλωτές.

Ο επόµενος αιώνας, όµως, ξεκίνησε ήδη µε την 11η Σεπτεµβρίου 2001, µε την εµφάνιση του τέρατος του ισλαµισµού. Η Δύση χάνει την πρωτοκαθεδρία και αποσυντίθεται αξιακά – η Ευρώπη µεταβάλλεται σταδιακώς σε Ευραφρική· στην Άπω Ανατολή αναδύεται ο κινεζικός ολοκληρωτικός κολοσσός, η Τουρκία επιστρέφει επεκτατικά· ο Πούτιν ξαναφέρνει τη Ρωσία στην εποχή του κνούτου και των αιµατηρών κατακτήσεων· η Ευρασία (Κίνα Ιράν, Ρωσία, Τουρκία…) παίρνει το πρόσωπο του πλέον αποτρόπαιου ολοκληρωτισµού. Η τεχνολογία κατασκευάζει ήδη έναν τεχνητό άνθρωπο και παράλληλα ο ISIS αποκεφαλίζει τους απίστους.

Έχουµε εισέλθει ήδη στην εποχή των τεράτων, κρατικών, επιχειρηµατικών, µηχανικών, χωρίς άλλη ιδεολογία παρά τη γυµνή δύναµη, την κυριαρχία Και βέβαια ελλοχεύει πάντοτε το πυρηνικό ή το περιβαλλοντικό ολοκαύτωµα.

Και εµείς οι Έλληνες, µέσα στον κόσµο των τεράτων, πασχίζουµε να µη συνθλιβούµε, να αντέξουµε µέχρις ότου ανατείλει ίσως µια νέα εποχή, µετά τα τέρατα, οπλιζόµενοι µε θάρρος και αντλώντας δύναµη από την ιστορία µας, το τελευταίο που µας έµεινε, εκείνο που θέλουν να καταστρέψουν µικροί και µικρόψυχοι δούλοι.

Δημοφιλή