Καταγράφοντας/ χαρτογραφώντας κάθε κύτταρο στο ανθρώπινο σώμα, επιστήμονες είχαν βρει ένα είδος ανοσοποιητικού κυττάρου που πρωτοεμφανιζόταν στη μήτρα: Η ύπαρξη τέτοιων κυττάρων αποτελούσε αντικείμενο συζητήσεων/ διαφωνιών- τουλάχιστον, μέχρι τώρα.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, τα μυστηριώδη αυτά κύτταρα, γνωστά ως κύτταρα Β-1, είχαν ανακαλυφθεί αρχικά σε ποντίκια κατά τη δεκαετία του 1980, σύμφωνα με μελέτη του 2018 στο The Journal of Immunology. Τα κύτταρα αυτά εμφανίζονται νωρίς στην ανάπτυξη των ποντικιών, μέσα στη μήτρα, και παράγουν διάφορα αντισώματα όταν ενεργοποιούνται. Κάποια από αυτά προσκολλώνται στα κύτταρα του ποντικιού και βοηθούν στην εκκαθάριση νεκρών και ημιθανών κυττάρων από το σώμα. Τα ενεργοποιημένα κύτταρα Β-1 επίσης παράγουν αντισώματα που λειτουργούν ως πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στα παθογόνα, όπως οι ιοί και τα βακτήρια.
Μετά την ανακάλυψη των κυττάρων Β-1 στα ποντίκια, ερευνητές ανέφεραν το 2011 πως είχαν βρει αντίστοιχα κύτταρα σε ανθρώπους, μα τα αποτελέσματα αυτά δεν ήταν αποδεκτά ως ατράνταχτες αποδείξεις. «Τότε υπήρχε ένα μπρος- πίσω...δεν συμφωνούσαν όλοι με το προφίλ μας στα ανθρώπινα κύτταρα Β-1» είπε ο Δρ. Τόμας Ρόθσταϊν, καθηγητής και ιδρυτικό στέλεχος του Τμήματος Ερευνητικής Ιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Ανοσοβιολογίας στο Western Michigan University Homer Stryker M.D. School of Medicine, που ήταν senior author της προηγούμενης έρευνας.
Τώρα νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στο Science, παρέχει ατράνταχτα στοιχεία πως τα κύτταρα Β-1 εμφανίζονται στην πρώιμη ανθρώπινη ανάπτυξη, εντός του πρώτου και του δεύτερου τριμήνου. «Επιβεβαιώνει και επεκτείνει τη δουλειά που είχαμε δημοσιεύσει προηγουμένως» είπε ο Ρόθσταϊν, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, στο Live Science.
«Νομίζω ότι αυτά είναι τα πιο αποφασιστικά δεδομένα ως τώρα» που υποστηρίζουν την ιδέα πως οι άνθρωποι φέρουν κύτταρα Β-1, είπε η Δρ. Νικόλ Μπάουμγκαρθ, καθηγήτρια στο UC Davis Center for Immunology and Infectious Diseases, που δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
Στη θεωρία, αυτά τα κύτταρα ίσως παίξουν κρίσιμο ρόλο στην πρώιμη ανάπτυξη, και μελετώντας τα περαιτέρω οι επιστήμονες θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατανόησή τους ως προς το πώς μοιάζει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα στον άνθρωπο, είπε στο Live Science η Μπάουμγκαρθ.
Η νέα έρευνα δημοσιεύτηκε μαζί με τρεις άλλες που έγιναν πρόσφατα από την κοινοπραξία Human Cell Atlas (HCA)- ένα διεθνές γκρουπ με αντικείμενο τη θέση, λειτουργία και τα χαρακτηριστικά του κάθε τύπου κυττάρου στο ανθρώπινο σώμα. Μαζί, οι τέσσερις μελέτες, που δημοσιεύτηκαν όλες στο Science στις 12 Μαΐου, περιλαμβάνουν αναλύσεις άνω του ενός εκατομμυρίου ανθρώπινων κυττάρων, αντιπροσωπεύοντας πάνω από 500 ξεχωριστούς τύπους κυττάρων με δείγματα από πάνω από 30 διαφορετικούς ιστούς.
«Μπορείτε να το σκεφτείτε ως ένα “Google Maps” στο ανθρώπινο σώμα, και πραγματικά αυτό το “street maps view” των μεμονωμένων κυττάρων και το πού βρίσκονται στους ιστούς στο οποίο στοχεύουμε» είπε η Σάρα Τάιχμαν, senior author της έρευνας και επικεφαλής Κυτταρικής Γενετικής στο Wellcome Sanger Institute στην Αγγλία και συν-προεδρεύουσα της Human Cell Atlas Organizing Committee.
Βοηθώντας στη δημιουργία αυτού του άτλαντα του ανθρώπινου σώματος, η Τάιχμαν και οι συνάδελφοί της εστίασαν πρόσφατα τις προσπάθειές τους στα ανοσοποιητικά κύτταρα, και ειδικότερα στα ανοσοποιητικά κύτταρα που εμφανίζονται κατά την πρώιμη ανάπτυξη. Μέσω αυτής της δουλειάς ανακάλυψαν στοιχεία ανθρώπινων κυττάρων Β-1. «Αυτό που δείχνουμε είναι πως υπάρχουν όντως σε ανθρώπους» είπε σε συνέντευξη Τύπου στις 10 Μαΐου.
Οι αναλύσεις είχαν κύτταρα από εννιά αναπτυσσόμενους ιστούς, όπως ο θύμος, ένας αδένας που παράγει ανοσοποιητικά κύτταρα και ορμόνες, και ο αμνιακός σάκος. Τα δείγματα που αναλύθηκαν προήλθαν από το Human Developmental Biology Resource στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και δημόσια διαθέσιμα δεδομένα από προηγούμενες μελέτες. Συνολικά τα δεδομένα κάλυπταν μια περίοδο ανάπτυξης που κυμαινόταν από 4 μέχρι 17 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση, οπότε εντός του πρώτου και του δεύτερου τριμήνου.
Μέσω αυτής της ανάλυσης οι επιστήμονες βρήκαν κύτταρα που αντιστοιχούσαν στα Β-1 που είχαν βρεθεί στα ποντίκια.
«Στο σύστημα των ποντικιών, τα κύτταρα Β-1 εμφανίζονται νωρίς- εμφανίζονται πρώτα» είπε ο Ρόθσταϊν. Ένας διαφορετικός τύπος ανοσοποιητικού κυττάρου, το Β-2, εμφανίζεται μετά τα πρώτα κύτταρα Β-1 και εν τέλει γίνεται η πιο άφθονη μορφή κυττάρων Β στο ποντίκι. Η νέα έρευνα υποδεικνύει πως κάτι τέτοιο συμβαίνει και στους ανθρώπους, όπου τα κύτταρα Β-1 εμφανίζονται και είναι πιο άφθονα στην πρώιμη ανάπτυξη, είπε ο Ρόθσταϊν στο Live Science.
Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος αυτών των ειδικών κυττάρων; Κατά την Τάιχμαν, ίσως η «σμίλευση» νέων ιστών καθώς σχηματίζονται. «Όταν σκέφτεσαι την εμβρυακή ανάπτυξη, γενικά, υπάρχει μια μαζική αναδιαμόρφωση ιστών που λαμβάνει χώρα συνέχεια» είπε η Μπάουμγκαρθ. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι αρχικά αναπτύσσουν ιστό ανάμεσα στα δάχτυλά τους, μα αυτός μειώνεται πριν τη γέννηση. Ίσως τα κύτταρα Β-1 βοηθούν στην καθοδήγηση μιας τέτοιας μείωσης ιστού κατά την ανάπτυξη, «μα αυτό είναι εικασία από πλευράς μου».
Πέραν της «σμίλευσης», τα κύτταρα Β-1 ίσως παρέχουν ένα επίπεδο ανοσοποιητικής προστασίας απέναντι σε παθογόνα που είναι αρκετά μικρά για να περάσουν το φράγμα του πλακούντα, είπε η Μπάουμγκαρθ- αλλά και πάλι αυτό είναι εικασία.