Ο ελληνικός θόλος αεράμυνας (αντιαεροπορική- αντιπυραυλική- αντιdrone άμυνα) που έχει εξαγγελθεί από την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας αποκτά «σχήμα»- και φαίνεται πως θα έχει έντονο το ισραηλινό στοιχείο, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η ισραηλινή υποψηφιότητα/ πρόταση εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρή.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, δήλωσε πρόσφατα πως σύντομα αναμένεται να παρουσιαστεί στη Βουλή συνολικά ο θόλος αντι-drone/ αεράμυνας που θα δημιουργηθεί στη χώρα μας. Τον Σεπτέμβριο είχε αναφερθεί σε έναν αντι-drone θόλο τεσσάρων επιπέδων, ενώ το ποσό που είχε αναφερθεί τον Απρίλιο για αντιαεροπορικό/ αντι-drone θόλο ανερχόταν στα 2 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως οι διαδικασίες για την αναβάθμιση της ελληνικής αεράμυνας δρομολογήθηκαν με βάση τα διδάγματα από τις συγκρούσεις σε Ναγκόρνο Καραμπάχ, Λιβύη, Ουκρανία και Μέση Ανατολή και τις κινήσεις της Τουρκίας στον χώρο της αμυντικής βιομηχανίας (ειδικά στους τομείς των μη επανδρωμένων και των πυραύλων), καθιστώντας επιτακτικό τον εκσυγχρονισμό της για να μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι νέες απειλές που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες πολεμικές επιχειρήσεις.
Ελληνική αεράμυνα
Στο σύγχρονο θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων η αεράμυνα καλείται να αντιμετωπίσει εχθρικά επανδρωμένα αεροσκάφη (αεροπλάνα, ελικόπτερα), πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) και μη επανδρωμένα αεροσκάφη διαφόρων κατηγοριών (περιφερόμενα πυρομαχικά, οπλισμένα και μη drones διαφόρων μεγεθών κλπ). Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται μια πολυστρωματική αεράμυνα, με δίκτυα ραντάρ και αισθητήρων και συστήματα διαφόρων δυνατοτήτων και βεληνεκών, σε διάφορες πλατφόρμες, με έμφαση στη διαλειτουργικότητα: Τα εν λόγω συστήματα θα πρέπει να είναι σε θέση να συνεργάζονται/ «μιλούν» μεταξύ τους ώστε να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά η οποιαδήποτε απειλή.
Η ελληνική αεράμυνα περιλαμβάνει συνολικά (εννοώντας συστήματα από όλες τις Ένοπλες Δυνάμεις) ένα μεγάλο εύρος από συστήματα νεότερης και παλαιότερης τεχνολογίας, μεταξύ των οποίων πύραυλοι Patriot, Crotale, ESSM/ Sea Sparrow, Hawk, S-300, OSA-AK (SA-8), TOR-M1. Επίσης, πέρα, από τα αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά συστήματα, τεράστιο ρόλο στην αεράμυνα έχει, φυσικά, η ελληνική Πολεμική Αεροπορία με τα μαχητικά της, η οποία αναβαθμίζει δραματικά τις δυνατότητές της, χάρη στην προμήθεια των Rafale, την αναβάθμιση μεγάλου αριθμού F-16 και την επικείμενη προμήθεια των F-35.
Περισσότερα στοιχεία για τα χαρακτηριστικά και τα μέσα της ελληνικής αεράμυνας μπορείτε να δείτε εδώ και εδώ.
SPYDER και «Σφεντόνα του Δαβίδ»
Απαραίτητο μέρος της ανανέωσης θόλου αεράμυνας της Ελλάδας είναι η προμήθεια σύγχρονων συστημάτων που προορίζονται να αντικαταστήσουν παλαιότερης τεχνολογίας μέσα ή μέσα η υποστήριξη των οποίων παρουσιάζει (ή αναμένεται να παρουσιάσει) δυσκολίες. Ως ισχυρή υποψηφιότητα παρουσιαζόταν η αμερικανική (Raytheon) πρόταση με συστήματα Patriot (μακράς εμβέλειας- υπάρχουν ήδη στο ελληνικό οπλοστάσιο) και NASAMS (μικρής- μέσης), ωστόσο τον τελευταίο καιρό, σύμφωνα με πληροφορίες, σε ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση βρίσκεται η ισραηλινή πρόταση, με συστήματα David’s Sling («Σφεντόνα του Δαβίδ»- σύστημα μέσης- μεγάλης εμβέλειας) και SPYDER (εποχούμενο σύστημα μικρής- μέσης εμβέλειας). Πέραν του υψηλού επιπέδου δυνατοτήτων που χαρακτηρίζει τα ισραηλινά συστήματα αεράμυνας (κάτι που έχει αποδειχθεί επανειλημμένα τον τελευταίο χρόνο στη Μέση Ανατολή), η ισραηλινή πρόταση εμφανίζεται ιδιαιτέρως ανταγωνιστική και σε επίπεδο κόστους (κοινώς, εμφανίζεται ιδιαίτερα οικονομική).
Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα αυτά φέρονται να προορίζονται να αντικαταστήσουν παλαιότερα συστήματα, μεταξύ των οποίων τα ρωσικής (για την ακρίβεια, ανατολικογερμανικής) προέλευσης παλαιά OSA-AK, που υπηρετούν στα νησιά και ενδεχομένως και τα TOR-M1, τα οποία είναι πιο σύγχρονα συστήματα και υπηρετούν στους σχηματισμούς της Θράκης, μα λόγω των κυρώσεων στη Ρωσία που ακολούθησαν την εισβολή στην Ουκρανία, η υποστήριξή τους θεωρείται «δύσκολη εξίσωση» (κάτι που ισχύει γενικότερα για τα ρωσικής προέλευσης όπλα που βρίσκονται στο ελληνικό οπλοστάσιο, δεδομένου ότι προσπάθειες που έγιναν για να βρεθεί λύση στο θέμα με φιλικές προς την Ελλάδα χώρες οι οποίες έχουν αντίστοιχα συστήματα δεν απέδωσαν καρπούς). Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για αυτοκινούμενα συστήματα μικρού βεληνεκούς, με υποψήφιο αντικαταστάτη το SPYDER. Επίσης, άλλο ένα σύστημα που αναμένεται να αντικατασταθεί είναι οι αμερικανικής προέλευσης πύραυλοι Hawk, που υπηρετούν εδώ και πολλές δεκαετίες στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.
To David’s Sling της RAFAEL, όπως προαναφέρθηκε, είναι ένα σύστημα αεράμυνας μέσης- μακράς εμβέλειας για το ανώτατο στρώμα της αεράμυνας, ιδιαίτερα ικανό στην αντιμετώπιση βαλλιστικών πυραύλων ή ρουκετών μεγάλου βεληνεκούς. Χρησιμοποιεί τον πύραυλο Stunner ή SkyCeptor (RAFAEL- Raytheon) και έχει δει ήδη επιχειρησιακή χρήση στο Ισραήλ- ενώ μεταξύ των σημαντικών πλεονεκτημάτων του είναι πως χαρακτηρίζεται «plug-and-play», με εύκολη ενσωμάτωση σε υπάρχοντα συστήματα αεράμυνας- μάλιστα χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό συμβατότητας με τα συστήματα Patriot της Raytheon, που υπάρχουν ήδη στο ελληνικό οπλοστάσιο. Αξίζει να σημειωθεί πως θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αναχαίτιση απειλών SRBM (μικρής εμβέλειας/ τακτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι), κατηγορία στην οποία ανήκουν, μεταξύ άλλων, οι ρωσικοί Iskander (και τα παράγωγά τους) και οι τουρκικοί Tayfun, BORA, Yildirim.
To SPYDER, επίσης της RAFAEL (σε συνεργασία με την ΙΑΙ) είναι ένα εποχούμενο (αυτοκινούμενο) σύστημα που, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας, χρησιμοποιείται ήδη από «οκτώ από τις προηγμένες ένοπλες δυνάμεις του κόσμου», μεταξύ των οποίων η Τσεχία, η οποία ήταν η πρώτη χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ που το έθεσε σε υπηρεσία. Χρησιμοποιεί πυραύλους PYTHON 5 και I-DERBY ER (για αντιμετώπιση απειλών σε μεγαλύτερες αποστάσεις) και ειδικεύεται στην αντιμετώπιση απειλών από αεροσκάφη, drones και κατευθυνόμενα όπλα ακριβείας- ενώ υπάρχει και δυνατότητα αντιμετώπισης τακτικών βαλλιστικών πυραύλων. Η εταιρεία υπογραμμίζει την ανοιχτή αρχιτεκτονική του, που επιτρέπει προσαρμογή/ τροποποίησή του ώστε να ανταποκρίνεται στα εκάστοτε δεδομένα, και την δυνατότητα ταχύτατης ενεργοποίησης/ αντίδρασής του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Μεγάλο deal στον χώρο της άμυνας: Στην ισραηλινή IAI το 90,91% της Intracom Defense (IDE)
«Θέλουμε αυτόνομη την IDΕ- αυτή είναι μόνο η αρχή του ταξιδιού» για Ελλάδα-Ισραήλ, λέει ο CEO της ΙΑΙ
Κάτι που επισημαίνουν στρατιωτικές πηγές όσον αφορά στα νέα συστήματα που παρουσιάζονται ως ισχυροί υποψήφιοι για το πλέγμα της ελληνικής αεράμυνας είναι πως δεν θα ήταν απαραίτητο να αντικατασταθούν τα υπάρχοντα παλαιότερα συστήματα σε αναλογία ένα προς ένα, δεδομένου ότι πρόκειται για συστήματα με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες, που θα μπορούσαν να καλύψουν αντίστοιχες ανάγκες (ή και περισσότερες) με μικρότερο αριθμό μονάδων.
Συστήματα «soft kill»
Πέραν των κινητικών/ «hard kill» συστημάτων τα οποία συναντώνται σε ένα πλέγμα/ θόλο αεράμυνας, ιδιαίτερα σημαντικός είναι πλέον και ο ρόλος των μη κινητικών/ «soft kill» συστημάτων: Σε μια εποχή που αναδεικνύεται έντονα ο ρόλος των μικρού κόστους drones σε μαζική χρήση (επιθέσεις κορεσμού) και συχνά το κόστος του μέσου αναχαίτισης είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από αυτό της εισερχόμενης απειλής (με απλά λόγια, ο πύραυλος που καταρρίπτει το drone ή την εισερχόμενη ρουκέτα/ πύραυλο κοστίζει πολύ περισσότερο από το ίδιο το μέσο της απειλής), είναι σημαντικό οι «φθηνές» απειλές να αντιμετωπίζονται, αν είναι δυνατόν, με φθηνά μέσα, προκειμένου να εξοικονομούνται τα πιο «high-end» όπλα για την αντιμετώπιση μεγαλύτερων απειλών. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι γνωστό πως η Ελλάδα έχει ήδη σε υπηρεσία συστήματα τέτοιου τύπου, ικανά να αντιμετωπίζουν απειλές από μη επανδρωμένα σκάφη χωρίς κινητικά μέσα, εξουδετερώνοντάς τα μέσω παρεμβολών ή άλλων παρεμφερών τρόπων για «soft kill»- και, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η ενίσχυση/ αναβάθμιση των εν λόγω συστημάτων και με δυνατότητες «hard kill». Παράλληλα, έχει προαναγγελθεί η επιδίωξη παραγωγής και ένταξης σε υπηρεσία του αντι-drone συστήματος «Kένταυρος» της ΕΑΒ, το πρωτότυπο του οποίου έχει δοκιμαστεί επιτυχώς από τις ελληνικές φρεγάτες της επιχείρησης «Ασπίδες» κατά των drones των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, με τον υπουργό Άμυνας να έχει δηλώσει ότι το «Κένταυρος» θα είναι «σημαντικό τμήμα» του ελληνικού αντι-drone θόλου.