Ένα κακομαθημένο παιδί σκέφτεται και ενεργεί λες και ολόκληρος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω του. Έχει συνηθίσει να παίρνει αυτό που θέλει, τη στιγμή που το θέλει. Συχνά μάλιστα, δείχνει από ελάχιστη έως και μηδενική εκτίμηση για αυτά που έχει και περιμένει από τους άλλους να το φροντίσουν, χωρίς εκείνο να συνεισφέρει στο παραμικρό.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη σύμβουλο γονέων και ιδρύτρια της Positive Parenting Solutions, Έιμι Μακρέντι, είναι σημαντικό να ξεχωρίζουμε πότε το παιδί μας περνάει απλώς μια δύσκολη μέρα και πότε όντως παρουσιάζει δείγματα κακής συμπεριφοράς.
Κανένα παιδί δεν γεννιέται «κακομαθημένο». Επομένως, τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να συμπεριφέρονται καλύτερα, τροποποιώντας τις προσεγγίσεις μας ως γονείς και βοηθώντας τα να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους προς το καλύτερο. Παρακάτω οι ειδικοί μας εξηγούν πώς θα τα καταφέρουμε.
Επενδύουμε στον αυτοστοχασμό
Είναι σημαντικό να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, προκειμένου να σκεφτούμε γιατί παίρνουμε μερικές από τις γονικές μας αποφάσεις.
Ας αναρωτηθούμε: «Γιατί πρέπει να κάνουμε υπερβολικές αγορές για το παιδί μας; Γιατί δυσκολευόμαστε τόσο πολύ να πούμε όχι;» μας προτρέπει η σύμβουλος γονέων Τράκι Μπάξλι.
Χρειάζεται ωστόσο, να λάβουμε υπόψη ότι αυτού του είδους ο προβληματισμός ενδέχεται να αποδειχθεί δύσκολος για ορισμένους γονείς, γιατί ίσως επαναφέρει στη μνήμη μας οδυνηρές αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία.
Ενθαρρύνουμε την αυτονομία
«Αυτό σημαίνει να μην κάνουμε για το παιδί μας αυτό που μπορεί να κάνει και μόνο του, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να το καθοδηγήσουμε ή να το ενθαρρύνουμε να κάνει αυτά που μπορεί και να το διδάξουμε επάνω σε πράγματα που δεν είναι ακόμη έτοιμο να κάνει», διευκρινίζει η Αλίσια Πρέσμαν , συνιδρύτρια του Mount Sinai Parenting Center.
Τα παραδείγματα μας σε αυτή την περίπτωση μπορεί να περιλαμβάνουν πράγματα όπως το να ντυθεί, να φορέσει τα παπούτσια του ή να ετοιμάσει ένα σνακ.
Επιβάλλουμε τα όρια και τα τηρούμε με συνέπεια
Όσο κι αν μισούμε να βάζουμε όρια ή να λέμε «όχι», τα παιδιά χρειάζονται σταθερά όρια, υπογραμμίζει ο Μπάξλι. Πώς θα το πετύχουμε; Μπορούμε εφόσον αρνηθούμε να του αγοράσουμε κάτι, να ξεκινήσουμε τη συζήτηση λέγοντας : «Σε βλέπω απογοητευμένο/η που δεν πήρες εκείνο το παιχνίδι σήμερα» ή «Ξέρω ότι το να μην επιτρέπεται να κοιμηθείς με τους φίλους σου σε κάνει να θυμώνεις». Αυτό δείχνει ότι ναι μεν έχουμε ενσυναίσθηση, αλλά είμαστε και αναγκασμένοι να επιβάλλουμε κάποια όρια.
Τους αναθέτουμε ευθύνες στο σπίτι
Όταν το παιδί μας έχει συνηθίσει να καλύπτουμε όλες τις ανάγκες του, δεν είναι εύκολο να το βοηθήσουμε να ανταποκριθεί στις νέες μας προσδοκίες και να κάνει περισσότερες δουλειές στο σπίτι.
Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο σύμφωνα με την οποία όταν το παιδί μας βγάλει βόλτα το σκύλο, τότε μπορεί να δει και τον καλύτερό του φίλο. Ή όταν βουρτσίσει τα δόντια του και φορέσει τις πιτζάμες του, τότε μπορούμε να διαβάσουμε μαζί το αγαπημένο του βιβλίο.
Αποδεχόμαστε το ενδεχόμενο το παιδί μας να θυμώσει μαζί μας
Είναι αναπόφευκτο: Το παιδί μας ορισμένες φορές θα θυμώσει ή θα απογοητευτεί από τη συμπεριφορά μας. Μάλιστα, σύμφωνα με την Μπάξλι, υπάρχει και η περίπτωση να μας πει ότι δεν μας χρειάζεται, καθώς και πολλά άλλα παρόμοια πράγματα που μπορεί να μας πληγώνουν. Ωστόσο, η γονική μέριμνα δεν περιορίζεται στο να είμαστε πάντα αγαπητοί. Μπορούμε να δώσουμε στο παιδί μας το χώρο να εκφράσει τα συναισθήματά του και τις απογοητεύσεις του χωρίς να υποχωρούμε συνεχώς.
«Ακούμε προσεκτικά και με αγάπη. Θέλουμε να γνωρίζουν ότι η φωνή και οι απόψεις τους έχουν σημασία. Ωστόσο παραμένουμε συνεπείς στις καθιερωμένες αξίες μας, ώστε να γνωρίζουν ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις εκ μέρους όλης της οικογένειας».
Ενισχύουμε αξίες όπως η ομαδική εργασία
Τα «κακομαθημένα» παιδιά ελλοχεύει ο κίνδυνος να δυσκολεύονται να αντιληφθούν τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων. Η συμμετοχή τους στο νοικοκυριό όμως, υπόσχεται να τα βοηθήσει να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση.
«Όταν συμμετέχουμε σε πράξεις καλοσύνης, βιώνουμε μια αίσθηση χαράς», επισημαίνει η Μπάξλι. «Κάθε φορά που τα παιδιά μας αρπάζουν την ευκαιρία να κάνουν κάτι για τους άλλους, χτίζουμε μικρές συνήθειες καλοσύνης. Με τον καιρό, αυτές οι συνήθειες θα γίνουν πράξεις ρουτίνας, κάτι που οι περισσότεροι επιθυμούμε για τα παιδιά μας».
Τα βοηθάμε να μετατοπίσουν το ενδιαφέρον τους από το «εγώ» στο «εμείς»
«Ας ρωτήσουμε την φίλη μας την Αλίκη τί θα ήθελε να κάνει» ή «Πώς πιστεύεις ότι νιώθει ο μπαμπάς;» ή και «Ρώτησε τον φίλο σου τί θα προτιμούσε να παίξει» είναι μερικές από τις εκφράσεις που μας συμβουλεύει να επιστρατεύσουμε η ψυχολόγος Μισελ Μπόρμπα, προκειμένου να βοηθήσουμε το παιδί μας να ενδιαφέρεται περισσότερο για τους γύρω του.
Ας αποφεύγουμε να ντροπιάζουμε το παιδί μας
Το να κάνουμε το παιδί μας να ντρέπεται για τη συμπεριφορά του δεν βοηθάει ούτε εκείνο ούτε φυσικά και εμάς. Αποφεύγουμε συνεπώς να χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως: «Είσαι κακομαθημένος/η» Αντίθετα, εστιάζουμε στο να βοηθήσουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι η συμπεριφορά τους δεν είναι πάντοτε σωστή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τα αγαπάμε άνευ όρων.