Η Γερμανίδα – γεννημένη το 1979, στην τότε Ανατολική Γερμανία – AGF (αρχικά της Antye Greie – Ripatt) είναι μια multi media δημιουργός, ποιήτρια, συνθέτιδα/μουσικός και sound artist αλλά και ακτιβίστρια του φεμινιστικού κινήματος η οποία, εκτός από το προσωπικό έργο της, έχει κάνει πολλές σημαντικές συνεργασίες με δημιουργούς από διάφορους χώρους και αρκετές χώρες.
Ξεκινώντας το ’10 από την χώρα της και συνεχίζοντας στην Φινλανδία, την Ιαπωνία και την Ρωσία φέρνει τώρα και στην δική μας ένα πολύ ιδιαίτερο project της το οποίο διερευνά την ανδροκρατική διάσταση κάθε γλώσσας διαμέσου γυναικείων ποιητικών κειμένων που έχον γραφτεί σε αυτήν.
Η ελληνική εκδοχή αυτού του project έχει τον τίτλο Arachnesound και αποτελείται από τριάντα έξι ηχητικές συνθέσεις της AGF πάνω σε ισάριθμα κείμενα Ελληνίδων ποιητριών από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας. Σε αυτές τις συνθέσεις συνεργάζεται με αρκετές σημαντικές σύγχρονες δημιουργούς από διαφορετικούς χώρους όπως η συγγραφέας Αντζελα Δημητρακάκη η οποία έγραψε και το δοκίμιο που συνοδεύει το Arachnesound.
Πολύ σημαντική τέλος είναι η συμβολή του διεθνώς διακεκριμένου δημιουργού κινούμενων σχεδίων Ανδρέα Καραουλάνη (ή bestbefore, όπως είναι πιο γνωστός) που έφτιαξε ένα animation για κάθε μία από τις συνθέσεις.
Συνομίλησα με τον εκτελεστικό διευθυντή και επιμελητή του μουσικού προγράμματος της Στέγης Ωνάση Χρήστο Καρρά για το Arachnesound που η χιονοστιβάδα των καταγγελιών για επώνυμες σεξουαλικές παρενοχλήσεις γυναικών του τελευταίου καιρού το κάνουν να αποκτά μιαν ιδιαίτερη, ακόμα και οδυνηρή επικαιρότητα για την χώρα μας
Γνωρίζω φυσικά ότι είχε προγραμματιστεί νωρίτερα αλλά με τις συνεχείς καταγγελίες για σεξουαλικές παρενοχλήσεις ή ακόμα και βιασμούς γυναικών στον πολιτιστικό, αθλητικό και γενικότερα τον δημόσιο χώρο το project αυτό αποκτά επικαιρότητα αλλά και ιδιαίτερη βαρύτητα και σημασία, έτσι δεν είναι;
Πράγματι, η απαραίτητη δημόσια συζήτηση για την έμφυλη βία που υπάρχει αυτές τις ημέρες δείχνει ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Για να το κάνουμε αυτό είναι σημαντικό να αντιληφθούμε τους τρόπους που η πατριαρχία έχει επιβάλει τους κανόνες της σε τόσα και τόσα επίπεδα, όπως για παράδειγμα στη στέρηση της έκφρασης.
Τι πιστεύεις ότι ωθεί την AGF να το μεταφέρει και σε άλλες χώρες και γλώσσες εκτός της δικής της; Θεωρείς ότι εστιάζει εξίσου στα νοήματα της κάθε γλώσσας όσο και στην ηχητική της έκφανση;
H AGF δουλεύει ταυτόχρονα στο επίπεδο του ήχου και του νοήματος. Θεωρώ πως το να αναπτύσσει το project αυτό σε διαφορετικά περιβάλλοντα της επιτρέπει κάθε φορά να ξετυλίξει τη δημιουργικότητα που προκαλεί ένα ανοίκειο άκουσμα.
Ο τίτλος Arachnesound έχει κάποια ιδιαίτερη σημειολογία και σχετίζεται με το θέμα του έργου;
Ο τίτλος προέρχεται από την μυθική φυσιογνωμία της Αράχνης, μιας υφάντριας που ύφαινε τόσο τέλεια (και δεν το έκρυβε!) ώστε η θεά Αθηνά δεν το άντεξε και την μεταμόρφωσε στο έντομο αράχνη. Μέσα από την ιστορία αυτή και κυρίως μέσα από την ιδέα της ύφανσης η AGF κτίζει την μεταφορά του γυναικείου λόγου ως ένα νήμα διαχρονικό που το υφαίνει η μια γενεά μετά την άλλη, ένα συλλογικό πόνημα αν το προτιμάς έτσι.
Η επιλογή των ποιητικών κειμένων αλλά και των Ελληνίδων δημιουργών που συμμετέχουν έγινε από την AGF ή από κοινού με κάποιες από τις Ελληνίδες συμμεέχουσες;
Για την επιλογή των κειμένων η AGF συνεργάστηκε κυρίως με την Άντζελα Δημητρακάκη που έγραψε επίσης το εξαιρετικό κείμενο που συνοδεύει την ηχογράφηση με την παραγωγό της Στέγης Χριστίνα Πιτούλη αλλά και με άλλες δημιουργούς που συμμετείχαν στο έργο.
Προσωπικά πιστεύεις ότι η ελληνική γλώσσα έχει δομηθεί ανδροκρατικά/πατριαρχικά και μεταφέρει ανάλογα στερεότυπα; Θα εντόπιζες αυτή την ανδροκρατική διάσταση της κυρίως στην δομή, το λεξιλόγιο ή τον ήχο της;
Νομίζω πως όταν ο μισός πληθυσμός δεν είχε συμμετοχή στις δομές που διαμορφώνουν την γλώσσα – την εκπαίδευση, τον δημόσιο λόγο, τη συμμετοχή στο δημοσιευμένο σώμα της λογοτεχνικής δημιουργίας – και όταν ο διαχωρισμός αυτός είναι έμφυλος δεν μπορεί παρά να έχει σημασία και επιπτώσεις. Θεωρώ λοιπόν πως η ανδροκρατία κυριαρχεί πρωτίστως λόγω της δεσπόζουσας θέσης των ανδρών στον καθορισμό του «κανόνα» της γλώσσας. Το Arachnesound, μεταξύ άλλων, μας παροτρύνει να σκεφτούμε πάνω σε αυτό το ζήτημα.
Τέλος θα έλεγες ότι το Arachnesound, εκτός φυσικά από την πολιτιστική αξία του, συντελεί και στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας και πιο συγκεκριμένα φυσικά στην εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων;
Θα ήθελα να πιστεύω πως το Arachnesound ρίχνει ένα άλλο φως στην ιστορία της λογοτεχνίας μας και κυρίως στις γυναικείες φωνές που, σε πείσμα όλων, εκφράστηκαν και έγραψαν. Μας ωθεί να αποδομήσουμε της αφηγήσεις που συντηρούν τις έμφυλες διακρίσεις και, υπό αυτή τη έννοια, ναι, βάζει ένα λιθαράκι στην δημιουργία μιας πιο δικαίης κοινωνίας.
Κάτι που αποτελεί διεθνές και διαρκές αίτημα για τον εικοστό πρώτο αιώνα και η πανδημία το έκανε ακόμα πιο έκδηλο και έντονο....
Info: Το Arachnesound θα είναι διαθέσιμο δωρεάν από τις 20.00 σήμερα στο YouTube Channel του Ιδρύματος Ωνάση
