Μία μπρούντζινη πλακέτα ηλικίας 2.000 ετών από την Υεμένη φέρει επιγραφή η οποία αναφέρεται σε έναν χαμένο ναό, αφιερωμένο σε έναν θεό ονόματι «Αθτάρ Χαρμάν», για τον οποίο κανείς – περιλαμβανομένων των ερευνητών του ακαδημαϊκού χώρου- δεν είχε ακούσει ποτέ στο παρελθόν.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, η επιγραφή είναι γραμμένη στη σαβαϊκή γλώσσα και έχει ως εξής: «Οι Ιλιμάτα και Χαμπιάτ, οι δύο υπηρέτες του Χαουλιγιάν, προσέφεραν στον Αθτάρ Χαρμάν, ιδιοκτήτη του Μπάνα, με μια πλάκα μπρούντζου, τους γιους τους και αυτούς που αυτός θα προσθέσει, για τη σωτηρία τους».
Όπως είπε στο Live Science ο Κρίστιαν Ρόμπιν ερευνητής του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, η πλακέτα αυτή προέρχεται από έναν ναό αφιερωμένο στον θεό Αθτάρ Χαρμάν: Το «Μπάνα» είναι όρος που χρησιμοποιείται για έναν ναό. «Αυτός ο θεός και ο ναός του ήταν μέχρι τώρα άγνωστοι. Κάποιες λεπτομέρειες υποδεικνύουν πως ο ναός αυτός βρισκόταν κοντά στη Σαναά (σημερινή πρωτεύουσα της Υεμένης)» σημειώνει σχετικά ο ερευνητής, ο οποίος εκτιμά πως η πλάκα ανάγεται στον πρώτο αιώνα πΧ.
Ιστορικά κείμενα κάνουν λόγο για μια σειρά από βασίλεια που άκμασαν στην Υεμένη πριν από πάνω από 2.000 χρόνια, κάποια εκ των οποίων επιδίδονταν σε εμπόριο λιβανιού και μπαχαρικών.
Γύρω από τη μπρούντζινη πλακέτα, που τέθηκε σε δημοπρασία από την Artemis Gallery, υπάρχει μια σειρά από μυστήρια: Ποιος ήταν αυτός ο θεός και πού είναι ο χαμένος ναός του; Ποιοι είναι αυτοί που κατονομάζονται στην πλάκα; Και πώς αυτή βρέθηκε στις ΗΠΑ;
Στο κείμενο υπάρχουν κάποια στοιχεία: Ο ναός φαίνεται πως δεν ήταν μακριά από την αρχαία Σαναά, ενώ μια άλλη αρχαία επιγραφή που ανακαλύφθηκε στην ευρύτερη περιοχή αναφέρεται σε έναν «Μπάνα» στο Σιμπάμ αλ Γκιράς, βορειοανατολικά της Σαναά. Επιπλέον, το «Χαουλιγιάν», συναντάται και σε μια άλλη επιγραφή από την περιοχή του Μαχράμ Μπιλκίς, όπου παρατίθεται μια σειρά «πριγκίπων της κοινότητας Άιφα». Οι μελετητές δεν γνωρίζουν πού ήταν η Άιφα ακριβώς, μα αυτοί που ζούσαν εκεί ήταν «Φαϊσανίτες», οι οποίοι γενικότερα ζούσαν στην περιοχή γύρω από τη Σαναά.
Στην Υεμένη, ως γνωστόν, μαίνεται εμφύλιος εδώ και χρόνια, και το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων έχει εκφράσει ανησυχία για τις λεηλασίες αντικειμένων από την Υεμένη, τα οποία καταλήγουν στη μαύρη αγορά. Τον Ιανουάριο του 2018 ο οργανισμός είχε δημοσιοποιήσει μια «κόκκινη λίστα» αρχαίων αντικειμένων που κινδυνεύουν από λεηλασίες. Μεταξύ αυτών, αναφερόταν πως θα έπρεπε να υπάρχει επαγρύπνηση για πέτρινες ή μεταλλικές πλάκες, ως αντικείμενα που θα μπορούσαν να κλαπούν- και αρκετοί ακαδημαϊκοί/ μελετητές είπαν στο Live Science πως η πλακέτα θα μπορούσε να έχει βρεθεί στις ΗΠΑ ύστερα από λεηλασίες- ωστόσο ο Μπομπ Ντοτζ, ιδρυτής της Artemis Gallery, είπε πως οι έρευνες που έγιναν δείχνουν πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς αποκτήθηκε από οίκο δημοπρασιών στην Καλιφόρνια το 2015, που με τη σειρά του την είχε αποκτήσει από μια παλιά συλλογή στη Νέα Ορλεάνη. Η συλλογή φέρεται να ανήκε σε κάποιον ο οποίος θεωρείται νεκρός και συνέλεγε τέτοια αντικείμενα μεταξύ του 1970 και του 1990.