Ανθρώπινα απομεινάρια που ανακαλύφθηκαν σε σπήλαιο στην Πολωνία αποκαλύπτουν ότι ομάδες αρχαίων Ευρωπαίων πολεμιστών κανιβάλιζαν τους εχθρούς τους μετά από μάχες: Νέα ανάλυση πάνω σε σημάδια κοπής και σπασίματα σε οστά υποδεικνύουν πως έκοβαν τα αυτιά και έβγαζαν τους εγκεφάλους των νεκρών εχθρών λίγο μετά τον θάνατό τους.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 6 Φεβρουαρίου στο Scientific Reports οι επιστήμονες παρουσιάζουν στοιχεία κανιβαλισμού που εντοπίστηκαν σε 53 οστά από το σπήλαιο Ματζίκα, κοντά στην Κρακοβία της Πολωνίας. Τα οστά υπολογίζεται πως ήταν ηλικίας 18.000 ετών (τη Μαγδαληναία Περίοδο της Ευρωπαϊκής Προϊστορίας) και προέρχονταν από τουλάχιστον 10 άτομα: Έξι ενήλικες και τέσσερα παιδιά.
Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές, οι ερευνητές βρήκαν ίχνη κοπής και σπασίματα στο 68% των οστών και ήταν σε θέση να αποκλείσουν σαρκοφάγα ζώα και το ενδεχόμενο να πατήθηκαν κατά λάθος ως αίτια των τραυμάτων.
Εξετάζοντας πάνω από 20 κομμάτια κρανίων, οι ερευνητές βρήκαν κοψίματα που είχαν προκύψει από μακάβριες δραστηριότητες όπως αφαίρεση «σκαλπ», δέρματος, αυτιών και σαγονιών. Επιπλέον, σπασίματα σε κρανία έδειξαν ότι κάποιοι τα είχαν ανοίξει για να αφαιρέσουν τους εγκεφάλους. Ίχνη αντίστοιχων δραστηριοτήτων βρέθηκαν και σε οστά ώμων, χεριών και ποδιών.
«Η τοποθεσία και η συχνότητα των σημαδιών κοπής και τα σκόπιμα κατάγματα στον σκελετό δείχνουν ξεκάθαρα εκμετάλλευση των πτωμάτων για σκοπούς τροφής» αναφέρει ο Φρανσέσκ Μαργκινέντας, διδακτορικός στο Καταλανικό Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοικολογίας και Κοινωνικής Εξέλιξης (IPHES).
Το υψηλό ποσοστό οστών που είχαν υποστεί κάποιου είδους μεταχείριση μετά τον θάνατο υποδεικνύει κανιβαλιστική δραστηριότητα, γράφουν οι ερευνητές, καθώς οι νικητές της σύγκρουσης αφαιρούσαν τμήματα των πτωμάτων των νεκρών και τα ετοίμαζαν για να τα φάνε. Επιπλέον, τα μοτίβα των σημαδιών κοπής και σπασιμάτων υποδεικνύουν ότι προτεραιότητα δινόταν στα πιο θρεπτικά και πλούσια σε θερμίδες κομμάτια- περιλαμβανομένων των εγκεφάλων, των μυών και του μεδουλιού των οστών- μικρό χρονικό διάστημα μετά τον θάνατο αυτών στους οποίους ανήκαν τα οστά.
Ο λόγος πίσω από τον κανιβαλισμό είναι άγνωστος: «Σε προϊστορικά πλαίσια, θα μπορούσε να οφείλεται σε ανάγκες επιβίωσης ή τελετουργικές δραστηριότητες, ή ακόμα και στις δυναμικές της βίας μεταξύ των ομάδων» γράφει άλλη μία εκ των ερευνητών, η Παλμίρα Σαλαντιέ, ερευνήτρια του IPHES. Ωστόσο αρχαιολογικά στοιχεία από το σπήλαιο υποδεικνύουν ότι η κανιβαλιστική δραστηριότητα δεν είχε να κάνει με ανάγκες επιβίωσης: Κατά τη Μαγδαληναία Περίοδο (23.000 με 11.000 χρόνια πριν) στην Ευρώπη, στην περιοχή υπήρχε αύξηση των ανθρώπινων πληθυσμών, όπως γράφουν οι ερευνητές. Ως εκ τούτου, εκτιμούν, η πείνα δεν φαίνεται να ήταν ο λόγος που έτρωγαν άλλους ανθρώπους. Επίσης, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η ταφή των θυμάτων έγινε με κάποιον τρόπο που να δείχνει σεβασμό, καθώς τα απομεινάρια ήταν αναμεμειγμένα με οστά σφαγμένων ζώων. Σε αυτό το πλαίσιο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ήταν περίπτωση «πολεμικού κανιβαλισμού»: Ένας συνδυασμός μεγάλων πληθυσμών και περιορισμένων πόρων κατά την περίοδο μπορεί να οδήγησε σε εντάσεις και βίαιες συγκρούσεις σχετικά με τον έλεγχο περιοχών.