Για «κινδυνολογία» έκανε λόγο σήμερα η υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις καταγγελίες περί παραχώρησης 10.119 ακινήτων και μνημείων του ΥΠΠΟΑ, στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ (ΕΤΑΔ), θέμα που έχει προκαλέσει «πόλεμο» ανακοινώσεων.
Σε συνέντευξη της στην ΕΡΑ, η κ. Μυρσίνη Ζορμπά, εξέφρασε την απορία: «Πώς συμβαίνει κι ενώ ο νόμος του 2016 (παρ. 4 του άρθρου 196) διασφαλίζει ότι τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν παραχωρούνται στην ΕΤΑΔ Α.Ε, να κυκλοφορεί σήμερα ενάμιση χρόνο μετά την ψήφιση του με μια κινδυνολογική προσέγγιση;» Η υπουργός Πολιτισμού επανέλαβε ότι «η διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι αποκλειστική και αδιαπραγμάτευτη αρμοδιότητα του ΥΠΠΟ» λέγοντας χαρακτηριστικά: «τα μνημεία, τα μουσεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι ιστορικοί τόποι, ακόμα η άϋλη κληρονομιά, δεν παραχωρούνται, δεν υπάγονται σε καθεστώς συναλλαγής, προστατεύονται. Η πολιτιστική κληρονομιά έχει κατοχυρωθεί συνταγματικά εκ μέρους του κράτους και δεν χωρά καμία συζήτηση».
Σημειώνεται ότι, παρά τις ανακοινώσεις που εξέδωσαν τα Υπουργεία Οικονομικών και Πολιτισμού για το ζήτημα, ήδη από το βράδυ της Τετάρτης, διαψεύδοντας δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι μεταβιβάζονται στο Υπερταμείο, οι αντιδράσεις έλαβαν τη μορφή χιονοστιβάδας.
Η πρώτη αντίδραση ήρθε από την Τομεάρχη Πολιτισμού και Αθλητισμού της ΝΔ, Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία ανέφερε σε δήλωση της ότι «η μεταβίβαση αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών ακινήτων στο Υπερταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, ένα πολιτικό τερατούργημα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, είναι ντροπή για την χώρα», ενώ λίγο νωρίτερα, μιλώντας στον Σκάι εξήγησε ότι «σε κάθε περίπτωση, από τη στιγμή που ο νόμος προβλέπει ότι πρέπει να γίνει ρητή εξαίρεση» θα έπρεπε «το Υπουργείο Πολιτισμού είτε με νομοθετική ρύθμιση, είτε με νομοθετική πράξη να φροντίσει αυτή η εξαίρεση να είναι σαφής».
Στη συνέχεια, η Πανελλήνια Ένωση Υπαλλήλων Φυλάξεως Αρχαιοτήτων, με μία ιδιαιτέρως αιχμηρή ανακοίνωση ζήτησε «άμεση δημοσιοποίηση όλων των εκχωρούμενων δημοσίων ακινήτων και ιδιαίτερα αυτά που αφορούν αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, και μουσεία, ακίνητα που έχουν απαλλοτριωθεί για αρχαιολογικούς σκοπούς και πολιτιστικά κτίρια», προειδοποιώντας για πανελλαδικές απεργίες. «Όπως όλα δείχνουν, ακόμα και η Ακρόπολη των Αθηνών μπορεί να υπαχθεί στο υπερταμείο» καθώς «αφαιρείται από το υπουργείο Πολιτισμού κάθε ακίνητο που του ανήκει, συμπεριλαμβανομένων μουσείων, διατηρητέων κτιρίων αλλά και οικοπέδων όπου διεξάγονται ανασκαφές» αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της ΠΕΥΦΑ.
Το μεσημέρι της Πέμπτης, η βουλευτής του Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Χαρά Κεφαλίδου, υπεύθυνη Πολιτισμού κατέθεσε ερώτηση προς τους υπουργούς Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά ζητώντας να ενημερωθεί για:
- Την πλήρη καταγραφή των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς που περιλαμβάνονται ήδη στο Υπερταμείο.
- Με ποιο τρόπο θα διορθωθεί αυτό το τεράστιο ατόπημα.
Η κ. Κεφαλίδου δήλωσε ότι «ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή έχουν ξεπουλήσει τα πάντα. Λιμάνια, αεροδρόμια, όλη τη δημόσια περιουσία. Ώρα για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Μνημεία, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους. Δεν έχουν φραγμό. Ως εδώ! Κάποιοι πρέπει να τους σταματήσουμε».
Παράλληλα, όπως έγινε γνωστό, ο βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, καθηγητής Θεόδωρος Φορτσάκης φέρνει το θέμα της εκχώρησης ιστορικών κτιρίων στα Χανιά, αλλά και σε όλη τη χώρα, στη Βουλή με ερώτηση στον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο. Με την ερώτηση ζητά να μάθει με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν τα συγκεκριμένα κτήρια, εάν λήφθηκε πρόνοια για τα ιστορικά μνημεία που εκχωρούνται στο Υπερταμείο, καθώς και ποιο λόγο δεν προηγήθηκε διαβούλευση με τους Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες και Αρχές. Ρωτά ακόμα ποιο είναι το αρμόδιο όργανο που θα κρίνει ποια κτήρια θα εξαιρεθούν τελικά από την εκχώρηση, όπως αναφέρει η από 19.9.2018 ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, και με βάση ποια διαδικασία και με ποια κριτήρια θα ληφθεί η σχετική απόφαση.
Οι ανακοινώσεις των Υπουργείων Οικονομικών και Πολιτισμού
Υπενθυμίζεται ότι η ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρεται στην υπουργική απόφαση ΦΕΚ 2320/Β’/19.6.2018, ένα από τα 88 προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης, διευκρινίζοντας ότι από τη μεταβίβαση ακινήτων εξαιρούνται -μεταξύ άλλων- και οι αρχαιολογικοί χώροι.
Το Υπουργείο Πολιτισμού διευκρινίζει επίσης, από την πλευρά του ότι «η σχετική Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018-ΦΕΚ Β΄2320/2018) και η παρ. 4 του άρθρου 196 του ν.4389/2016 διασφαλίζουν ότι τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν παραχωρούνται στην ΕΤΑΔ Α.Ε.».
Ολόκληρη η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ είναι η εξής:
«Με αφορμή δημοσιεύματα που αναφέρονται στο θέμα της δήθεν παραχώρησης μνημείων και ακινήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού προς την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου το ΥΠΠΟΑ διευκρινίζει ότι η σχετική Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018-ΦΕΚ Β΄2320/2018) και η παρ. 4 του άρθρου 196 του ν.4389/2016 διασφαλίζουν ότι τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν παραχωρούνται στην ΕΤΑΔ Α.Ε.
Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι για τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν τυγχάνει εφαρμογής η παράγραφος 5 του άρθρου 196 του ν.4389/2016 σχετικά με τη διατήρηση του καθεστώτος διαχείρισης από την ΕΤΑΔ, γιατί αυτή αφορά αποκλειστικά σε ακίνητα τα οποία ήδη διαχειριζόταν η ΕΤΑΔ πριν από την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου.
Τα μνημεία, τα μουσεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι ιστορικοί τόποι, η πολιτιστική κληρονομιά εν γένει δεν παραχωρούνται και δεν υπάγονται σε καθεστώς συναλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, η διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί αποκλειστική και αδιαπραγμάτευτη αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού».
Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων: Αμεση εξαίρεση μεταβίβασης της κυριότητας και διαχείρισης των μνημείων των Χανίων
Την Τρίτη, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητούσε «την άμεση εξαίρεση μεταβίβασης της κυριότητας και διαχείρισης των μνημείων των Χανίων και άλλων περιοχών της χώρας που περιλαμβάνονται στον μακρύ κατάλογο των 10.119 ακινήτων προς μεταβίβαση στην ΕΤΑΔ ΑΕ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ)», καθώς και «την ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιακών μονάδων και των κατά τόπους Περιφερειακών Υπηρεσιών σχετικά με τα ακίνητα που έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο της ΕΤΑΔ ΑΕ».
Στην ανακοίνωση του ο ΣΕΑ επισήμανε ότι «τα μνημεία και οι αρχαιότητες είναι αντικείμενα εκτός συναλλαγής, αμεταβίβαστα, ακατάσχετα, αναπαλλοτρίωτα», υποστηρίζοντας ότι «κάθε απόπειρα μεταβίβασης αυτών προς διαχείριση από τρίτους μάς βρίσκει αντίθετους», κάτι που «αποτελεί πάγια θέση του Συλλόγου μας και γι′ αυτό θα αγωνιστούμε με κάθε νόμιμο μέσον, προκειμένου να διατηρηθεί ο χαρακτήρας των αρχαιοτήτων ως δημόσιου κοινωνικού αγαθού».
Σύμφωνα με τη διαμαρτυρία του ΣΕΑ, το γεγονός έγινε γνωστό με αφορμή τη δημοσιοποίηση καταλόγου μνημείων που υπάγονται στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων. «Διαπιστώθηκε ότι σ’ αυτόν περιλαμβάνονται μεγάλα τμήματα της ανατολικής τάφρου των Ενετικών οχυρώσεων, η τάφρος του Βυζαντινού τείχους, η νότια τάφρος των Ενετικών οχυρώσεων, ακίνητα στα οποία έχουν έλθει στο φως σημαντικά μινωικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, συγκροτήματα ενετικών νεωρίων, ο προμαχώνας Μοnigo, o Ενετικός προμαχώνας Lando, το φρούριο Φιρκά και το τούρκικο χαμάμ (ακίνητα απαλλοτριωμένα για αρχαιολογικούς σκοπούς από το ΥΠΠΟΑ ή και ακίνητα στα οποία έχουν επίσης πραγματοποιηθεί εργασίες ανάδειξης και αποκατάστασης)», όπως αναφέρει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.