Πολύ πριν οι αρχαίοι Μάγια χτίσουν ναούς, οι προκάτοχοί τους είχαν ήδη αλλάξει το τοπίο της χερσονήσου Γιουκατάν της Κεντρικής Αμερικής.
Χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα αεροσκάφη και εικόνες του Google Earth, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα δίκτυο χωμάτινων καναλιών ηλικίας 4.000 ετών στο σημερινό Μπελίζ. Τα ευρήματα της μελέτης τους δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή στο Science Advances.
«Οι εναέριες εικόνες ήταν ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό αυτού του πραγματικά χαρακτηριστικού μοτίβου των τεθλασμένων γραμμικών καναλιών» που διατρέχουν αρκετά χιλιόμετρα μέσα σε υγροτόπους, δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Eleanor Harrison-Buck του Πανεπιστημίου του New Hampshire.
Στη συνέχεια η ομάδα πραγματοποίησε ανασκαφές στο καταφύγιο άγριας ζωής Crooked Tree του Μπελίζ. Τα αρχαία κανάλια ψαριών, σε συνδυασμό με τις λίμνες συγκράτησης, χρησιμοποιούνταν για τη διοχέτευση και την αλίευση ειδών γλυκού νερού, όπως τα γατόψαρα.
Οι «αγκαθωτές αιχμές του δόρατος» που βρέθηκαν σε κοντινή απόσταση μπορεί να ήταν δεμένες σε ξύλα και να χρησιμοποιούνταν για τη λόγχη ψαριών, δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης Marieka Brouwer Burg του Πανεπιστημίου του Βερμόντ.
Τα δίκτυα καναλιών κατασκευάστηκαν πριν από 4.000 χρόνια από ημινομαδικές φυλές στην παράκτια πεδιάδα του Γιουκατάν. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα κανάλια χρησιμοποιούνταν για περίπου 1.000 χρόνια ή και περισσότερο, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια της «διαμορφωτικής» περιόδου, όταν οι Μάγια άρχισαν να εγκαθίστανται μόνιμα σε αγροτικά χωριά και άρχισε να αναδύεται ένας ξεχωριστός πολιτισμός.
«Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να βλέπουμε τόσο μεγάλης κλίμακας τροποποιήσεις του περιβάλλοντος τόσο νωρίς - αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι έχτιζαν ήδη πράγματα», δήλωσε η αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ Claire Ebert, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Στο απόγειο του πολιτισμού των Μάγια, οι άνθρωποι στην περιοχή αυτή έχτισαν ναούς, δρόμους, πυραμίδες και άλλα μνημεία. Ανέπτυξαν επίσης πολύπλοκα συστήματα γραφής, μαθηματικών και αστρονομίας. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πολύ περισσότερα για την εποχή αυτή, επειδή υπάρχουν πολύ περισσότερες σημαντικές αρχαιολογικές τοποθεσίες, δήλωσε η Ebert.
Αλλά αυτή η νέα μελέτη αποκαλύπτει μια σύνδεση μεταξύ των παλαιότερων ανθρώπων στην περιοχή και της μεταγενέστερης εμφάνισης του πολιτισμού των Μάγια. Αυτά τα αρχαία κανάλια για την αλίευση ψαριών μπορεί να έπαιξαν ρόλο στο να βοηθήσουν τις μεταγενέστερες πυραμίδες των Μάγια να υψωθούν πάνω από το τροπικό δάσος του Γιουκατάν.
«Φανερώνουν μια συνέχεια», δήλωσε ο αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια Jeremy Sabloff, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.