Ποιος ήχος μπορεί να γεννηθεί από τη σκιά; Ποια λόγια προκύπτουν από την αϋπνία και πως μπορεί να ακούγονται στην κρεβατοκάμαρα ενός δούκα; Και τι μπορεί να συνδέει μορφές που έχουν σκαλιστεί στη σκληρή ηφαιστειακή πέτρα με λεπτεπίλεπτους μανδύες «κεντημένους» με τις πιο μύχιες κι αυθόρμητες σκέψεις;
Τις απαντήσεις υπόσχεται να δώσει η Βένια Δημητρακοπούλου στην Τεργέστη, τελευταίο σταθμό της εκθεσιακής της τριλογίας στην Ιταλία που φέρει τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον».
Σε δύο χώρους, σε μια κομψή αστική βίλα του 18ου αι. γεμάτη έπιπλα σε στιλ Empire και Biedermeier και δίπλα σε μια σπάνια συλλογή σχεδίων του Τζανμπατίστα Τιέπολο, στο Δημοτικό Μουσείο Σαρτόριο, και στο επιβλητικό κάστρο του 14ου αι. Σαν Τζούστο, σύμβολο της πόλης και στέγη των Δημοτικών Μουσείων Ιστορίας και Τέχνης η Ελληνίδα γλύπτρια παρουσιάζει το τμήμα της δουλειάς της που έχει ως επίκεντρο τον Ήχο.
«Τα δίπολα είναι ο βασικός άξονας της δουλειάς μου»
«Ο τελευταίος σταθμός της τριλογίας είναι η Τεργέστη. Μια πόλη με βαρύνουσα σημασία και ως προς την γεωγραφική της θέση και ως προς την ιστορία της, σημείο που συνδέει τους δύο πόλους, τον Βορρά και τον Νότο, όπως και η Ελλάδα άλλωστε. Τα δίπολα είναι εξάλλου ο βασικός άξονας της δουλειάς μου, όπως και ο ενδιάμεσος χώρος. Ξεκίνησα από το Παλέρμο (Νότος) με πρωταγωνιστή την Ύλη, στο ενδιάμεσο ακολούθησε το Τορίνο με τον Λόγο και τώρα η Τεργέστη (Βορράς) με θέμα τον ήχο, δηλαδή τη μη ύλη. Μια απόπειρα χαρτογράφησης της ανθρώπινης συνθήκης και του κύκλου της ζωής όπως εγώ τα αντιλαμβάνομαι», εξηγεί η Βένια Δημητρακοπούλου τον τρόπο που δημιούργησε το ιδιαίτερο αυτό εικαστικό της ταξίδι στην Ιταλία.
Ένα ταξίδι, το οποίο όπως η ίδια χαρακτηρίζει, είναι ένα έργο εν εξελίξει καθώς δεν πρόκειται για μια περιοδεύουσα έκθεση, αλλά για τρεις διαφορετικές, η καθεμία εκ των οποίων εστίασε σε διαφορετική θεματική και προσαρμόστηκε στα δεδομένα των πόλεων και των εκθεσιακών χώρων που τις φιλοξενούν.
Στην Αίθουσα του Πιάνου του Δημοτικού Μουσείου Σαρτόριο, το οποίο ανακαινίστηκε χάρη και στη γενναιόδωρη συνεισφορά της οικογένειας Κωνσταντινίδη, η Βένια Δημητρακοπούλου παρουσιάζει μια ηχητική εγκατάσταση ειδικά σχεδιασμένη για τον χώρο σε συνεργασία με τον καθηγητή Σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις της Καλιφόρνια, Πάμπλο Ορτίζ, με τον οποίο η γλύπτρια έχει δουλέψει και στο παρελθόν.
Στην Κρεβατοκάμαρα του Δούκα παρουσιάζεται η εγκατάσταση «Κλίνη της Αϋπνίας», όπου πάνω σε ένα τεράστιο σεντόνι από χαρτί έχουν βρει τη θέση τους σκέψεις, λέξεις που επαναλαμβάνονται, εμμονές, φόβοι, αγωνίες, όνειρα. Κι ενώ προκαλούν τον επισκέπτη να τις ανακαλύψει πάνω στη χάρτινη επιφάνεια, εκείνες ξεφεύγουν σαν ψίθυροι από τη φωνή της Βένιας Δημητρακοπούλου, καθώς έχουν καταγραφεί για να συνθέσουν το ηχητικό μέρος της εγκατάστασης.
Και στην Αίθουσα με τις Ταπισερί μια σύνοψη της τριλογίας λειτουργεί ως αποχαιρετισμός σε αυτό το ταξίδι στην Ιταλία και επιτρέπει στους επισκέπτες να πάρουν μια γεύση από το σύνολο των εκθέσεων στο Παλέρμο και το Τορίνο, αλλά και εν γένει της δημιουργικής πορείας της Βένιας Δημητρακοπούλου μέσα από κεφάλια σκαλισμένα σε ηφαιστειακή πέτρα, λεπτεπίλεπτους μανδύες που φέρουν ερωτικά ή φυλακτήρια λόγια, σχέδια και επιφάνειες γεμάτες από τις σκέψεις της εικαστικού, υπό τον τίτλο Σκεπτογραμμές, καθώς κι ένα νέο έργο που φέρει τον τίτλο «Σημειογραφία της μνήμης». Το έργο αυτό έγινε επί τούτου για τη συγκεκριμένη έκθεση και παραπέμπει σε μια αποδομημένη παρτιτούρα.
Στο Καστέλο Σαν Τζούστο, τέλος, οι Σκιές των Προμαχώνων – του εμβληματικού έργου της Βένιας Δημητρακοπούλου που κοσμεί τον αύλειο χώρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου – θα προβληθούν στους τοίχους του κάστρου υπό τη συνοδεία μιας μίξης ήχων που έχουν παραχθεί κυρίως από το γλυπτό και έχουν συνδημιουργήσει για το συγκεκριμένο έργο ο Πάμπλο Ορτίζ και η Βένια Δημητρακοπούλου υπό τον τίτλο «Ήχοι και σκιές».
«Ο ήχος έχει μια τεράστια υποβλητική δύναμη που απορρέει από την αφηρημένη φύση του. Προτείνει αφηγήσεις που ο καθένας από εμάς αναπτύσσει και ολοκληρώνει κατά βούληση. Οι ήχοι των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, δεν προορίζονται για ακρόαση απλώς συμβάλλουν στο βίωμα της εμπειρίας. Η ακρόαση τους συμπληρώνει την αίσθηση που αποκτά ο θεατής καθώς βλέπει τα έργα της έκθεσης», επισημαίνει ο Πάμπλο Ορτίζ.
Η εκθεσιακή τριλογία υπό τον γενικό τίτλο «Αρχέγονο Μέλλον» ξεκίνησε στις 15 Νοεμβρίου 2018 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αντονίνο Σαλίνας του Παλέρμο, όπου ολοκληρώθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2019 με θεματικό άξονα την «Ύλη» και στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία κρίνοντας από την προσέλευση κοινού (καταμετρήθηκαν 14.000 επισκέπτες) και την ανταπόκριση στον ιταλικό, ελληνικό, αλλά και διεθνή Τύπο.
Μεγάλη επιτυχία σημείωσε και το δεύτερο μέρος της τριλογίας που είχε ως κεντρικό θέμα τον «Λόγο» και φιλοξενήθηκε από τις 21 Φεβρουαρίου έως τις 31 Μαρτίου στο Ίδρυμα Sandretto Re Rebaudengo στο Τορίνο, το οποίο έχει ως τώρα φιλοξενήσει πρωτοποριακές προτάσεις και σημαντικούς καλλιτέχνες.
Τη διοργάνωση της εκθεσιακής τριλογίας «Αρχέγονο Μέλλον» στην Ιταλία υπογράφει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού Ιταλίας με έδρα την Τεργέστη, σκοπός του οποίου είναι η προβολή του ελληνικού πολιτισμού, η διάδοση της ελληνικής γλώσσας, η ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου και η άσκηση πολιτιστικής διπλωματίας στην Ιταλία και Σλοβενία. Εντάσσεται δε, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ιταλικής Πρεσβείας στην Αθήνα «Tempo Forte Italia-Ελλάδα 2019», την οποία υιοθέτησαν το Ιταλικό και Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού με σκοπό την ενδυνάμωση του πολιτιστικού διαλόγου και την προβολή των πολιτιστικών σχέσεων και στοιχείων που ενώνουν τις δύο χώρες και σε συνεργασία με την γκαλερί Artespressione του Μιλάνο. Ειδικότερα η έκθεση στην Τεργέστη διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Τεργέστης και την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης και έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας, της ελληνικής Πρεσβείας στη Ρώμη, του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και των Επίτιμων Προξενείων της Ελλάδας και της Κύπρου στην Τεργέστη.
Info
Τεργέστη
«Ήχος»
Που: Μuseo Sartorio και Castello di San Giusto
Πότε: 12 Απριλίου έως 16 Ιουνίου 2019
Σε συνεργασία με τον Δήμο Τεργέστης, την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης.