Μέσα στα αμέσως επόμενα 24ωρα θα ληφθούν οι πρώτες αποφάσεις για τη διαδικασία της εκλογής και τη χρονική στιγμή της αλλαγής σκυτάλης στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής, μετά την δημοσιοποίηση της πρόθεσης του Δημητρίου να παραιτηθεί, μετά από 20 χρόνια.
Σύμφωνα με το ήδη προκαθορισμένο πρόγραμμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η Ιερά Σύνοδος θα συνέλθει την ερχόμενη Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, δηλαδή 9-11 Μαϊου 2019, με πιθανότερο ενδεχόμενο να κάνει αποδεκτή και τυπικά την παραίτηση που υπέβαλε γραπτώς ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Η Ιερά Σύνοδος έχει την δυνατότητα να εκλέξει άμεσα τον αντικαταστάτη του, ή να μεταθέσει αυτή την απόφαση για την επόμενη συνάντησή της, στις 12-14 Ιουνίου.
To ερώτημα εάν η Ιερά Σύνοδος θα θελήσει να αποφασίσει άμεσα για το νέο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής ή να μεταθέσει την απόφαση για τον Ιούνιο, συνδέεται και με την εισήγηση που θα κάνει ατύπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης για αυτό το θέμα. Οσοι γνωρίζουν την ιδιοσυγκρασία του ηγέτη της Ορθοδοξίας, λένε ότι ο Βαρθολομαίος είναι πιθανότερο να θελήσει να δώσει χρόνο, ώστε η επιλογή του νέου Αρχιεπισκόπου Αμερικής να γίνει χωρίς δραματικούς τόνους και με πλήρη νηφαλιότητα.
Πρακτικά, αυτό οδηγεί στην απόφαση να δοθεί περισσότερος χρόνος για διαβουλεύσεις, ώστε να κουβεντιάσουν όλοι με όλους, πριν αρχίσει η κρίσιμη συνάντηση της Ιεράς Συνόδου. Ιδανικά, ο στόχος είναι να έχει ωριμάσει η απόφαση πριν καθίσουν γύρω από το ίδιο τραπέζι οι Ιεράρχες.
Σε άλλες περιπτώσεις, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε καλέσει για ένα καφέ στο γραφείο του τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, σε μία άτυπη συζητηση όπου άπαντες είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν όλοι ελεύθερα. Στα δύσκολα ζητήματα και στις κρίσιμες αποφάσεις αυτή η φιλική κουβέντα λειτουργεί ως βαλβίδα ασφαλείας, ώστε να μην αποτυπωθούν διαφωνίες αργότερα ενώπιον της Συνόδου και βγουν στην επιφάνεια προσωπικές διαφωνίες ή ενστάσεις.
Τί θα ήθελε ο Βαρθολομαίος - Ποιά πρόσωπα συγκεντρώνουν πιθανότητες
Ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης συνηθίζεται να κάνει μία εισήγηση, ευγενικά και χωρίς να υποδεικνύει σε καμία περίπτωση ένα και μόνο πρόσωπο - κάτι που θα καταργούσε στην πράξη τον δημοκρατικό χαρακτήρα των διαδικασιών. Αυτό σημαίνει ότι, καταγράφοντας τις υποψηφιότητες, σε ανάλογες περιπτώσεις ο Οικουμενικός Πατριάρχης δίνει εμμέσως και την προσωπική του συμβουλή/προτροπή προς τους ιεράρχες, αλλά τους αφήνει ευρύτατα περιθώρια να επιλέξουν με βάση την δική τους κρίση.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές της HuffPost στο Φανάρι και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι Αμερικανοί μητροπολίτες θα ήθελαν να επιλεγει μία λύση από τα πρόσωπα που γνωρίζουν καλά, δηλαδή έναν Αρχιεπίσκοπο που να αναδειχθεί από την ίδια την Αρχιεπισκοπή.
Πιθανόν να μην είναι αυτή ακριβώς και η προτίμηση του Οικουμενικού Πατριάρχη, ωστόσο... Συνομιλητές του εκτιμούν ότι εκείνος θα προτιμούσε ενδεχομένως ένα πρόσωπο άφθαρτο και έξω από τα προβλήματα που αντιμετώπισε στο πρόσφατο παρελθόν η Αρχιεπισκοπή, ώστε να μην αποτελεί μέρος του προβλήματος.
Το όνομα που ακούγεται περισσότερο στο Φανάρι είναι μέχρι στιγμής αυτό του Μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρου, ο οποίος έχει δοκιμαστεί σε σύνθετους ρόλους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και διακρίνεται για την μετριοπάθεια και σοβαρότητά του. Eχει σηκώσει τα τελευταία χρόνια το βάρος της προσπάθειας για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, όπου υποδέχθηκε τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, πριν από μερικούς μήνες, κατά την επίσκεψή του εκεί.
Ακούγεται επίσης το όνομα του Μητροπολίτη Γαλλίας Εμμανουήλ. Ωστόσο, ο ίδιος δεν έχει δείξει μέχρι στιγμής ιδιαίτερη προθυμία για την συγκεκριμένη αποστολή.
Παράλληλα, παραμένει για το Φανάρι και την Ιερά Σύνοδο η εκκρεμότητα της εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας (μετά την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου Γρηγορίου λόγω προβλημάτων υγείας), καθώς και Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας (ειδικότερα για την Αυστραλία, υπάρχει ανοιχτό και το ερώτημα για εάν θα έπρεπε να αλλάξει το μοντέλο διοίκησης).
Το θέμα του Αρχιεπισκόπου Αμερικής προστέθηκε στην ατζέντα εκ των υστέρων, οπότε το σενάριο να αρχίσει η Σύνοδος αυτή την εβδομάδα από τα προηγούμενα προβλήματα, μεταθέτοντας την ανάδειξη νέου Αρχιεπισκόπου Αμερικής για τον Ιούνιο, μοιάζει πολύ λογική.