Η Νιγηρία, η Ουγκάντα κι άλλες 60 χώρες στην Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική έχουν ποινικοποιήσει την ομοφυλοφιλία η οποία διώκεται με υψηλές ποινές φυλάκισης, αναγκάζοντας εκατοντάδες μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ να αναζητούν προστασία κι έναν αξιοπρεπή τρόπο ζωής στην Ευρώπη.
Η Έλα Άντονι μια 37χρονη Νιγηριανή αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το 2014 την πατρίδα της όταν ο σύζυγός της, τον οποίο την ανάγκασαν να παντρευτεί για να μην την καταγγείλουν στην αστυνομία ως ομοφυλόφιλη, την κακοποιούσε επανειλημμένα.
Με την σύντροφό της κατάφεραν να φτάσουν στη Λιβύη και στη συνέχεια στην Ιταλία, όπου και οι δύο ζήτησαν άσυλο με τον ισχυρισμό ότι κινδύνευε η ζωή τους.
Ανάμεσα στα εκατομμύρια των μεταναστών που φτάνουν στην Ιταλία από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή από εμπόλεμες ζώνες και περιοχές με ακραία φτώχεια, είναι και ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων που αντιμετωπίζουν φυλάκιση και θανατικές ποινές στις χώρες καταγωγής τους, λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου τους .
Και παρά τα τεράστια εμπόδια για την απόκτηση ασύλου στους λεγόμενους «πρόσφυγες του ουράνιου τόξου», πολλές χώρες στην Ευρώπη ανοίγουν τα σύνορά τους.
«Στη Νιγηρία, αν είσαι τυχερός καταλήγεις στη φυλακή. Αν δεν είσαι τυχερός, σε σκοτώνουν» αναφέρει η Έλα λέγοντας ότι «στην Ιταλία μπορεί να ζήσει πλέον όπως θέλει» .
Πάνω από 15.000 τα αιτήματα ασύλου
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν διατηρούν στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των μεταναστών που ζητούν άσυλο ως LGBTQ+.
Ωστόσο, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που παρακολουθούν το φαινόμενο λένε ότι οι αριθμοί αυξάνονται καθώς οι χώρες απαγορεύουν ή αυστηροποιούν τους νόμους κατά της ομοφυλοφιλίας.
Ενδεικτικά, το 2016, έλαβαν άσυλο 3 άτομα στην Πολωνία, 500 στη Φινλανδία την περίοδο 2015-2017 και 80 άτομα στην Ιταλία την περίοδο 2012-2017 σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Μέχρι σήμερα, περισσότερες από 60 χώρες έχουν νόμους κατά των LGBTQ+ οι περισσότερες από αυτές στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
«Το τελικό αποτέλεσμα είναι οι άνθρωποι αυτοί να προσπαθούν να φύγουν από εκεί και να βρουν ασφαλές καταφύγιο αλλού», δήλωσε η Kimahli Powell, διευθύνων σύμβουλος της Rainbow Railroad, η οποία παρέχει οικονομική, νομική και υλικοτεχνική υποστήριξη σε άτομα LGBTQ+ που χρειάζονται βοήθεια για άσυλο.
Σε συνέντευξή του, η Πάουελ είπε ότι η οργάνωσή της είχε λάβει περίπου 15.000 αιτήματα για βοήθεια πέρυσι, από περίπου 9.500 το προηγούμενο έτος.
Το ένα δέκατο από αυτά τα αιτήματα του 2023, ή περίπου 1.500, προήλθαν από την Ουγκάντα, η οποία ψήφισε νόμο κατά της ομοφυλοφιλίας εκείνο το έτος που επιτρέπει τη θανατική ποινή για «επιβαρυμένη ομοφυλοφιλία» και έως και 14 χρόνια φυλάκιση για «απόπειρα επιδεινούμενης ομοφυλοφιλίας».
Η Νιγηρία, έχει ποινικοποιήσει επίσης τις συναινετικές σχέσεις ομοφυλοφίλων μεταξύ ενηλίκων, οι οποίοι κινδυνεύουν με φυλάκιση εάν εντοπιστούν, σύμφωνα με την Human Rights Watch. Σε περιοχές της Νιγηρίας όπου ισχύει ο νόμος της Σαρία, τα άτομα LGBTQ+ μπορεί να αντιμετωπίσουν ποινή φυλάκισης έως και 14 ετών ή θανατική ποινή.
Το πέρασμα στην Ευρώπη είναι ωστόσο μια ακριβή διαδικασία, καθώς οι διακινητές ζητούν αρκετά χρήματα για το επικίνδυνο ταξίδι με πλοίο στη Μεσόγειο Θάλασσα προς την Ιταλία.
Πολλοί καταλήγουν σε δίκτυα πορνείας
Σύμφωνα με τα πρότυπα για τους πρόσφυγες, στους αιτούντες άσυλο μπορεί να χορηγηθεί διεθνής προστασία με βάση το ότι είναι «μέλος μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας».
Αλλά η διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη, απλή ή εγγυημένη. Οι ανησυχίες για το απόρρητο περιορίζουν τους τύπους ερωτήσεων σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό που μπορούν να τεθούν στους μετανάστες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνέντευξης για το άσυλο.
Τα κοινωνικά ταμπού και η απροθυμία πολλών εξ αυτών να αναγνωριστούν ανοιχτά ως ομοφυλόφιλοι ή τρανς συχνά οδηγεί σε απόρριψη της αίτησης ασύλου.
«Μιλάμε για ανθρώπους που δυστυχώς είναι θύματα ενός διπλού στιγματισμού: είναι μετανάστης και μέλη της κοινότητας LGBTQIA+», δήλωσε η δικηγόρος Marina De Stradis.
Το παράδοξο ωστόσο είναι ότι ακόμη και όταν φτάνουν στην Ευρώπη και εν προκειμένου στην Ιταλίας, η αντιμετώπισή τους διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, καθώς στον βορρά τους προσφέρονται περισσότερες υπηρεσίες από τον λιγότερο ανεπτυγμένο νότο.
Στη Ρώμη, υπάρχουν μόνο 10 κρεβάτια ειδικά σχεδιασμένα για LGBTQ+ μετανάστες, δήλωσε η Antonella Ugirashebuja, ακτιβίστρια της ένωσης Arcigay, ενώ η έλλειψη ειδικής προστασίας επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες μετανάστριες καθώς πολλές καταλήγουν σε δίκτυα πορνείας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης επειδή δεν έχουν (οικονομική) υποστήριξη από τις οικογένειές τους».