Ο διαβήτης τύπου 1 απασχολεί ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη που έχουμε, ωστόσο, η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική τόσο για τη συνολική υγεία όσο και για την προσωπική ευεξία.
Θα πρέπει τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 να έχουν κάτι υπόψη όσον αφορά τις φυσιολογικές επιδράσεις της άσκησης και της γυμναστικής, και εάν ναι, τι;
Οπως γράφει η Νάντια Μαρκοπούλου, γυμνάστρια με έδρα την Αθήνα:
Διαβήτης τύπου 1
Ο διαβήτης τύπου 1 προϋποθέτει μια γενετική προδιάθεση του ατόμου και εμφανίζεται συνήθως σε νεανική ηλικία.
Στην περίπτωση αυτή, το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου προσβάλλει τα κύτταρα που παράγουν την ορμόνη ινσουλίνη (παγκρεατικά βήτα κύτταρα) και διακόπτει την παραγωγή της.
Χωρίς ινσουλίνη, τα κύτταρα δεν μπορούν να απορροφήσουν το σάκχαρο του αίματος (γλυκόζη), το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας.
Έτσι το άτομο αυτό χρειάζεται να χορηγήσει ινσουλίνη ο ίδιος στον οργανισμό του (π.χ. μέσω ένεσης). Αντιπροσωπεύει ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού (5-10%) και δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία.
Άσκηση και Διαβήτης Τύπου 1
Μερικά άτομα με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να διστάζουν να ασκηθούν. Αυτό είναι κατανοητό, καθώς η τακτική άσκηση επηρεάζει τον τρόπο διαχείρισης του διαβήτη.
Παρόλα αυτά, η άσκηση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής υγείας και στην υποστήριξη της διαχείρισης του διαβήτη τύπου 1.
Συγκεκριμένα, η τακτική άσκηση σε άσκηση με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη ορισμένων στόχων υγείας, όπως χαμηλά επίπεδα γλυκοζυλιωμένης (A1C) ή αρτηριακής πίεσης, ακόμη και λιγότερη χορήγηση ινσουλίνης.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (American Diabetes Association, ADA), οι περισσότεροι ενήλικες με διαβήτη τύπου 1 θα πρέπει να στοχεύουν σε τουλάχιστον 150 λεπτά αερόβιας άσκησης μέτριας έως έντονης έντασης την εβδομάδα.
Ωστόσο, για τη σωστή επιλογή δραστηριότητας, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 οφείλουν να γνωρίζουν ότι ορισμένοι τύποι άσκησης μπορεί να προκαλέσουν πτώση του σακχάρου του αίματος, ενώ άλλοι αύξηση.
Για παράδειγμα, οι αερόβιες δραστηριότητες χαμηλής έντασης (π.χ. ήπιο τρέξιμο, ποδηλασία, περπάτημα) προκαλούν πτώση των επιπέδων γλυκόζης, ενώ οι αναερόβιες ασκήσεις υψηλής έντασης (π.χ. σπριντ, ΥΕΔΑ-HIIT) μπορούν να προκαλέσουν αύξηση.
Επίσης, η σχέση μεταξύ της άσκησης και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα ποικίλλει για κάθε άτομο με διαβήτη τύπου 1, και ο ασκούμενος θα πρέπει να δει πώς ανταποκρίνεται ο οργανισμός του στην άσκηση, ώστε να αποφασίσει αν θα τη συνεχίσει ή όχι.
Σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη μορφή άσκησης που να θεωρείται ιδανική για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1, αλλά κυρίως έχει να κάνει με το ίδιο το άτομο και τις προτιμήσεις του!
Έτσι, ο ασκούμενος με διαβήτη τύπου 1, μπορεί να επιλέξει οποιαδήποτε δραστηριότητα λειτουργεί και ταιριάζει καλύτερα σε αυτόν. Εξάλλου, δεν είναι λίγοι οι πρωταθλητές διαφόρων αθλημάτων που έχουν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1 (ποδηλασία, ποδόσφαιρο, μπέιζμπολ, κολύμβηση κ.ά.).
Παρόλα αυτά υπάρχουν τρεις πυλώνες για τη σωστή διαχείριση της άσκησης, που ο ασκούμενος οφείλει πάντα να έχει στον νου του:
- Άριστη γνώση της διαχείρισης των υπογλυκαιμικών επεισοδίων και γενικότερα του διαβήτη.
- Η επαρκής λήψη υδατανθράκων, ιδιαίτερα πριν την άσκηση.
- Η τακτική παρακολούθηση της γλυκόζης πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά την άσκηση.
- Η προσαρμογή και χορήγηση της απαραίτητης δόσης ινσουλίνης.
Ακολουθούν μερικές ιδέες δραστηριοτήτων για άτομα με διαβήτη τύπου 1
Άσκηση με αντίσταση
Οι ασκήσεις με χρήση αντιστάσεων (ή αλλιώς η προπόνηση αντιστάσεων), περιλαμβάνουν ασκήσεις που χρησιμοποιούν μια αντίσταση (όπως ένα λάστιχο, ένα βαράκι, το σωματικό βάρος κ.ά.).
Προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, όπως είναι η αύξηση της μυϊκής αντοχής, δύναμης ή υπερτροφίας, και σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να οδηγήσει στην απαίτηση μικρότερων δόσεων ινσουλίνης.
Η συχνότητα αυτών των ασκήσεων για όλο το σώμα, δύο με τρεις φορές την εβδομάδα είναι ιδανική.
Υψηλής Έντασης Διαλειμματική Άσκηση (ΥΕΔΑ, γνωστή και ως HIIT)
Η ΥΕΔΑ περιλαμβάνει διαστήματα έντονης προσπάθειας που εναλλάσσονται με διαλλείματα αποκατάστασης, στα όποια ο ασκούμενος ξεκουράζεται ελαφρώς.
Ενώ η ΥΕΔΑ δεν φαίνεται ότι οδηγεί σε στατιστικά σημαντική μείωση της γλυκοζιλιωμένης σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, αφού όπως αναφέρθηκε οι ασκήσεις αυτές συνήθως ανεβάζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ασκήσεις υψηλής έντασης θα μπορούσαν να ενσωματωθούν σε ένα πρόγραμμα χαμηλής έντασης, ώστε να προληφθούν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας.
Για παράδειγμα, ένα σπριντ διάρκειας 5 δευτερολέπτων ανά 2 λεπτά κατά τη διάρκεια 30 λεπτών συνολικής ποδηλασίας, μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση ορμονών που μειώνουν την πτώση του σακχάρου στο αίμα.
Κατά τον ίδιο τρόπο, μια προπόνηση αντιστάσεων πριν από μια αερόβια προπόνηση μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσει ο ασκούμενος το σάκχαρό του πιο σταθερό.
Κολύμπι
Η κολύμβηση είναι μια αερόβια δραστηριότητα που δεν επιβαρύνει τις αρθρώσεις και για τον λόγο αυτό θεωρείται ιδανική για υπέρβαρα άτομα ή άτομα με παχυσαρκία.
Ακόμη, το κολύμπι προτείνεται πολύ συχνά από ειδικούς σε άτομα με Περιφερική Διαβητική Νευροπάθεια, την οποία αντιμετωπίζουν πολλά άτομα με διαβήτη τύπου 1, καθώς συμβάλλει στην πρόληψη τραυματισμών.
Σε περίπτωση που ο ασκούμενος με διαβήτη τύπου 1 επιλέξει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι η αντλία ινσουλίνης είναι αδιάβροχη.
Ποδηλασία
Η ποδηλασία πρόκειται για μια ιδιαίτερα προσιτή μορφή άσκησης για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, καθώς δίνει την ευχέρεια της ελεύθερης επιλογής της έντασης της άσκησης.
Παράλληλα, δίνει την δυνατότητα στον ασκούμενο να κουβαλά μαζί του μια τσάντα ή ένα καλάθι, στο οποίο θα έχει άμεσα διαθέσιμο το νερό του, την ινσουλίνη του και κάποια σνακ για τον καλύτερο γλυκαιμικό του έλεγχο.
Έξτρα tips
Εάν έχετε διαβήτη τύπου 1 και ενδιαφέρεστε να εντάξετε στο πρόγραμμά σας μια νέα δραστηριότητα….
*Ενημερώστε τον γιατρό που σας παρακολουθεί.
*Είναι προτιμητέο να επιλέξετε μια δραστηριότητα που θα εκτελείτε μαζί με κάποιο άτομο εμπιστοσύνης, ο οποίος γνωρίζει την κατάσταση της υγείας και μπορεί να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί καταστάσεις υπογλυκαιμίας.
*Μάθετε να ακούτε το σώμα σας. Εάν κατά τη διάρκεια της άσκησης νιώσετε τρέμουλο, αδιαθεσία ή σύγχυση διακόψτε την άσκηση και ελέγξτε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
*Καλό θα ήταν η άσκηση να έχει ολοκληρωθεί 2 ώρες πριν τον ύπνο, ώστε να προληφθεί η καθυστερημένη υπογλυκαιμία κατά τη διάρκεια του ύπνου.
*Έχετε πάντα μαζί σας υδατάνθρακες ταχείας απορρόφησης.
ΠΗΓΗ: fmh.gr