Η ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ δεν επηρέασε την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ασπίδες», δήλωσε ο υποναύαρχος Βασίλειος Γρυπάρης, διοικητής «εν όρμω» της επιχείρησης, σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη στο στρατηγείο της Λάρισας, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως, αν και η κατάσταση όσον αφορά στη μείωση του όγκου των πλοίων που διέρχονται από την περιοχή ευθύνης φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί (έχει σταματήσει η μειωτική τάση), χρειάζονται περισσότερα πλοία και αεροσκάφη, δεδομένης της τεράστιας έκτασης που πρέπει να καλύψει η επιχείρηση- και θα απευθύνει σχετικό αίτημα στις ευρωπαϊκές αρχές.
Όπως υπογράμμισε ο Έλληνας υποναύαρχος, εάν αυξηθεί ο αριθμός των πλοίων και μέσων της επιχείρησης, θα προστατεύονται περισσότερα σκάφη και αυτό θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση των πλοιοκτητών ως προς την ασφάλεια στην περιοχή, συμβάλλοντας στη μείωση της διαταραχής στις γραμμές εφοδιασμού της ΕΕ .
Η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν
Ο Έλληνας αξιωματικός υπενθύμισε πως οι επιθέσεις των Χούθι ανάγκασαν την εμπορική ναυτιλία να ανακατευθύνεται γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, προσθέτοντας 10 έως 14 ημέρες ανά ταξίδι, κάτι που οδήγησε σε αυξήσεις τιμών σε μεταφερόμενα προϊόντα και αγαθά: Κάθε χρόνο, πριν από αυτές τις επιθέσεις, το 13% του παγκόσμιου εμπορίου καθώς και αγαθά αξίας 87 δισεκατομμυρίων ευρώ διακινούνταν μεταξύ του Κόλπου και της Ευρώπης και διέρχονταν μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Σήμερα, μόνο τα μισά από τα 70 πλοία που διέρχονταν καθημερινά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τη Διώρυγα του Σουέζ.
«Ασπίδες»
Η ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ασπίδες», το στρατηγείο της οποίας βρίσκεται στη Λάρισα, ενεργοποιήθηκε επίσημα στις 19 Φεβρουαρίου, έχει τον Έλληνα αξιωματικό ως διοικητή «εν όρμω» και τον Ιταλό υποναύαρχο Στέφανο Κοσταντίνο διοικητή «εν πλω», στο ιταλικό αντιτορπιλικό «Caio Duilio». Ολοκληρώνει τον δεύτερο μήνα από την έναρξή της, και έχει καθαρά αμυντικό χαρακτήρα, με σκοπό την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, τη θαλάσσια ασφάλεια και την αποκλιμάκωση των εντάσεων, προστατεύοντας την εμπορική ναυτιλιακή κίνηση που διέρχεται από την περιοχή της επιχείρησης.
Περιλαμβάνει 4 πολεμικά πλοία (η Ελλάδα συμμετέχει με τη φρεγάτα «Ύδρα», που αναμένεται να αντικατασταθεί από την «Ψαρά»), το αρχικό της mandate είναι ένας χρόνος, ο προϋπολογισμός της είναι 8 εκατ. ευρώ (σημειώνεται πως αυτό δεν περιλαμβάνει το λειτουργικό κόστος του κάθε σκάφους, που επιβαρύνει τη χώρα στην οποία ανήκει) και συμβάλλουν συνολικά 19 χώρες. Το προσωπικό στη θάλασσα ξεπερνά τα 800 άτομα, ενώ στο στρατηγείο της Λάρισας βρίσκονται 115. Όπως αναφέρθηκε την Τρίτη, είχαν προστατευθεί αποτελεσματικά 79 σκάφη, με το 100% των σχετικών αιτημάτων να καλύπτεται. Από τα ευρωπαϊκά πολεμικά έχουν καταστραφεί 9 μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones- UAV) και ένα μη επανδρωμένο σκάφος επιφανείας (USV) και έχουν αναχαιτιστεί 4 βαλλιστικοί πύραυλοι- συνολικά, δεν έχουν υπάρξει επιτυχημένες επιθέσεις εναντίον πλοίων υπό προστασία.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο υποναύαρχος Γρυπάρης σημείωσε πως αρχικά είχαν ζητηθεί για τους σκοπούς της επιχείρησης 10 πλοία, 4 αεροσκάφη σταθερών πτερύγων και 4 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σχολιάζοντας πως, δεδομένου ότι η επιχείρηση έχει δείξει ότι φέρνει αποτελέσματα, περαιτέρω αύξηση των δυνάμεών της θα τα βελτιώσει ακόμα περαιτέρω, δεδομένου ότι η περιοχή ευθύνης είναι τεράστια.
Πέραν της συνοδείας και προστασίας εμπορικών πλοίων ευρωπαϊκών συμφερόντων στην περιοχή της επιχείρησης (Ερυθρά Θάλασσα, Κόλπος του Άντεν, Αραβική Θάλασσα, Θάλασσα του Ομάν, Περσικός Κόλπος, βορειοδυτικός Ινδικός Ωκεανός- ωστόσο προτεραιότητα δίνεται στην περιοχή υψηλού κινδύνου, όπου έχουν λάβει χώρα οι επιθέσεις), η «Ασπίδες» περιλαμβάνει διαμόρφωση επίγνωσης της θαλάσσιας κατάστασης στην περιοχή και διάδραση και αναβάθμιση της εμπιστοσύνης με τη ναυτιλιακή διεθνή κοινότητα.
Παράλληλα, η επιχείρηση βρίσκεται σε συντονισμό με τις ναυτικές δυνάμεις άλλων χωρών και επιχειρήσεις με παρόμοιους σκοπούς που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή (πχ η επιχείρηση «Prosperity Guardian», υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, η EUNAVFOR ATALANTA και η AGENOR)- όπου δραστηριοποιούνται πολεμικά πλοία από πολλές χώρες (μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία, ενώ στην περιοχή κινούνται και σκάφη του Ιράν). Η επιχείρηση «Ασπίδες», όπως προαναφέρθηκε, έχει καθαρά αμυντικό χαρακτήρα, με οποιαδήποτε απάντηση να δίνεται με βάση τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και δεν περιλαμβάνει πλήγματα στη στεριά.
Έλληνες αξιωματικοί υπογράμμισαν, μεταξύ άλλων, τη σημασία της επιχείρησης- η οποία είναι η μεγαλύτερη του είδους της που έχει γίνει ποτέ από την ΕΕ- όσον αφορά στην απόκτηση εμπειρίας σε τέτοιες επιχειρήσεις και στην κατάσταση που επικρατεί στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και τη σημασία της όσον αφορά στα μηνύματα που εκπέμπει η ελληνική παρουσία και συμμετοχή.
Η απειλή
Όπως υπογραμμίστηκε στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, όλες οι απειλές/επιθέσεις έχουν προέλθει από τους Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι χρησιμοποιούν drones (μη επανδρωμένα αεροσκάφη), μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας, πυραύλους cruise και βαλλιστικούς πυραύλους. Ιδιαίτερα μεγάλη ανησυχία προκαλούν οι βαλλιστικοί πύραυλοι καθώς, αν και χαρακτηρίζονται από χαμηλά επίπεδα ακριβείας (θεωρείται ότι οι πύραυλοι αυτής της κατηγορίας που εκτοξεύουν οι Χούθι είναι πύραυλοι σχεδιασμένοι για χρήση κατά στόχων εδάφους), φέρουν μεγάλες κεφαλές, που μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά εάν πλήξουν κάποιο πλοίο (ειδικά σε συνδυασμό με την κινητική ενέργεια που προκύπτει από την ταχύτητα καθόδου τους).
Δεν έχουν στοχοποιηθεί ως τώρα πολεμικά πλοία, ενώ έχουν παρατηρηθεί επιθέσεις με απόπειρες κορεσμού, καθώς και σύνθετες επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων μέσων από την ξηρά, τον αέρα και τη θάλασσα, καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι υπό διερεύνηση το ενδεχόμενο οι Χούθι να δέχονται πληροφορίες και δεδομένα για σκοπούς σκόπευσης από ιρανικά σκάφη που κινούνται στην περιοχή (υπενθυμίζεται πως θεωρείται ότι οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν με εξοπλισμό και άλλα μέσα, αν και η Τεχεράνη το αρνείται).
Ως προς την κατάσταση με το Ιράν, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου υπογραμμίστηκε ότι δεν υπάρχει mandate σχετικά με την Ισλαμική Δημοκρατία και ότι όλες οι επιθέσεις είναι από τους Χούθι. Ως προς την ιρανική επίθεση μέσα στο Σαββατοκύριακο, τονίστηκε πως δεν παρατηρήθηκε κάτι ιδιαίτερο ούτε επηρεάστηκε η δραστηριότητα στην περιοχή ευθύνης, με τον υποναύαρχο Γρυπάρη να λέει χαρακτηριστικά πως δεν οδήγησε σε αύξηση του επιπέδου συναγερμού, καθώς αυτό βρίσκεται ήδη στο μέγιστο δυνατό επίπεδο.