Το Associated Press αναφέρεται σ′ ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ του στην κατάσταση που επικρατεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Εβρο, όπου η Ελλάδα και η Ευρώπη προσπαθούν να εμποδίσουν τους μετανάστες να εισέλθουν παράνομα από την Τουρκία.
«Συνοδευόμενος από ένα σύννεφο κουνουπιών, ο διοικητής της αστυνομίας, Κωνσταντίνος Τσολακίδης και άλλοι τρεις συνοριοφύλακες ξεκινούν μια περιπολία σε σκάφος κατά μήκος του ποταμού Έβρου που αποτελεί φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ο Έβρος — που ονομάζεται ποταμός Μερίτς στην Τουρκία — διασχίζει ένα από τα πιο απομακρυσμένα μέρη της Ευρώπης το οποίο μετατρέπεται σ′ ένα από τα πιο στρατιωτικοποιημένα, καθώς η Ελλάδα και η ευρύτερη Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζονται για να βρουν τρόπους ώστε να εμποδίσουν τους μετανάστες να εισέλθουν παράνομα στη χώρα από την Τουρκία», αναφέρει αρχικά το Associated Press.
«Το 2023, η Ελλάδα σχεδιάζει να τριπλασιάσει το μήκος ενός χαλύβδινου τείχους στα σύνορα. Η κατασκευή ύψους πέντε μέτρων, που αποτελείται από στιβαρές χαλύβδινες κολώνες, έχει στηρίγματα θεμελίωσης με βάθος έως και 10 μέτρων και καλύπτεται με συρματόπλεγμα. Σε περιοχές που ελέγχονται από τον στρατό στην ελληνική πλευρά των συνόρων, η ΕΕ χρηματοδοτεί και δοκιμάζει ένα προηγμένο δίκτυο επιτήρησης που χρησιμοποιεί λογισμικό μηχανικής εκμάθησης και μια σειρά σταθερών και κινητών καμερών και αισθητήρων για τον εντοπισμό των μεταναστών που προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα».
«Οι επικριτές των μέτρων υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα σκληραίνει τις αυταρχικές πολιτικές της κατά των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, που κινούνται στις σκιές των παραμεθόριων περιοχών οι οποίες βρίσκονται υπό στρατιωτικό έλεγχο».
Η επίσκεψη δημοσιογράφων του Associated Press στην ελληνοτουρκική συνοριακή περιοχή πραγματοποιήθηκε υπό στρατιωτική και αστυνομική επίβλεψη. Η αστυνομία και οι κάτοικοι της περιοχής είπαν στο ΑP ότι είναι χαρούμενοι που ο τοίχος λειτουργεί και φέρνει αποτελέσματα.
«Είναι αδύνατο να διεισδύσει κάποιος», λέει ο Τσολακίδης, ο οποίος επιβλέπει τις περιπολίες κατά μήκος ενός νότιου τμήματος των συνόρων. «Έχει κατασκευαστεί σε περιοχές κατά μήκος του Έβρου όπου οι διελεύσεις ήταν πιο συχνές. Και η αποτρεπτική ικανότητά του είναι 100%».
«Μετά την πανδημία, περισσότερες από 250.000 διελεύσεις μεταναστών έχουν αποτραπεί φέτος στα χερσαία σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έως τα τέλη Νοεμβρίου, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές. Την ίδια περίοδο, περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι συνελήφθησαν αφού διέσχισαν τον ποταμό. Οι συνοριοφύλακες, που χρησιμοποιούν εκπαιδευμένα σκυλιά, μεγάφωνα και ισχυρούς προβολείς στις περιπολίες, λένε ότι περιστατικά με έως και 1.000 μετανάστες, δεν είναι ασυνήθιστα να λάβουν χώρα μέσα σε μια μέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου, όταν η στάθμη του νερού κατά μήκος του Έβρου φτάνει σε ετήσιο χαμηλό».
Ο τοίχος είχε τη δική του ιστορία
«Το τείχος που ολοκληρώθηκε το 2021, εκτείνεται επί του παρόντος 27 χιλιόμετρα σε τρία ξεχωριστά τμήματα, αλλά θεωρείται αποτελεσματικό για επιπλέον 10 χιλιόμετρα λόγω των συνθηκών του εδάφους. Οι αρχές σχεδιάζουν να προσθέσουν άλλα 100 χιλιόμετρα χαλύβδινου φράγματος για να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των χερσαίων συνόρων μήκους 192 χιλιομέτρων», τονίζει το AP πριν αναφερθεί στην ιστορία του τείχους.
«Όταν ξεκίνησε η ανέγερση των τειχών στα σύνορα πριν από μια δεκαετία, υπήρξε έντονη πολιτική συζήτηση και δημόσιες διαδηλώσεις που υποστηρίχθηκαν από αριστερά κόμματα και ελληνικές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι αντιδράσεις αυτή τη φορά έχουν σιγάσει. Tο ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε πρόσφατα μια επείγουσα τροπολογία που επίκυρωσε την επέκταση. Δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε από τον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό Antenna και διεξήχθη τον Οκτώβριο από την εταιρεία Marc διαπίστωσε ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των Ελλήνων ψηφοφόρων τάσσονται υπέρ σκληρότερων μέτρων για τον έλεγχο της μετανάστευσης, με μόλις το 8,1% να υποστηρίζει ότι η αστυνόμευση πρέπει να χαλαρώσει. Η υποστήριξη για τα σκληρότερα μέτρα αναφέρθηκε σε ψηφοφόρους όλων των κομμάτων και περιλαμβάνει περισσότερο από το 60% των ψηφοφόρων του αριστερού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ), το οποίο επισήμως αντιτίθεται στην επέκταση του τείχους».
Εκατοντάδες μέτρα δυτικά ενός νεόκτιστο τμήμα του τείχους, ένας 41χρονος εργάτης σε αγρόκτημα, ο Σταύρος Λαζαρίδης δηλώνει ότι δεν μπορεί να περιμένει την επέκταση. «Πριν ανέβει ο τοίχος, είχαμε πολλά προβλήματα. Περισσότεροι από 200 ή 300 (μετανάστες) μπορούσαν να διασχίσουν το χωριό σε μια μόνο μέρα. Η κατάσταση ήταν εκτός ελέγχου».
Το τοπικό αστυνομικό τμήμα ανέσυρε φορτηγά που έκλεψαν λαθρέμποροι σε παραμεθόρια χωριά και τα εγκατέλειψαν κοντά σε σταθμό λεωφορείων στη Θεσσαλονίκης. Σωροί ρούχων, που πετάγονται από τους μετανάστες που ταξιδεύουν μόνο με ένα μικρό σακίδιο στην πλάτη, βρίσκονται συχνά κοντά σε αυτοκινητόδρομους της περιοχής.
Οι κάτοικοι των παραμεθόριων χωριών, προσθέτει ο Λαζαρίδης, βλέπαν με συμπάθεια τους μετανάστες, πολλοί από τους οποίους τρέπονται σε φυγή από τους πολέμους στη Μέση Ανατολή για να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη, αλλά πλέον έχουν κουραστεί από τις νυχτερινές αναταραχές.
«Υπάρχουν ηλικιωμένοι που ζουν σε αυτά τα χωριά, πολλοί ζουν μόνοι τους και φοβούνται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους», είπε. «Είναι ήσυχα εδώ τώρα, αλλά πιο μακριά όπου δεν υπάρχει τοίχος τα πράγματα είναι ανεξέλεγκτα».
H ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η στρατιωτικοποίηση της μετανάστευσης
Ολοκληρώνοντας το AP, αναφέρεται στο πως οι πρόσφατες εντάσεις μεταξύ της χώρας μας και της Τουρκίας για την ΑΟΖ και τις γεωτρήσεις στο Αιγαίο, έχουν σκοτεινιάσει τις διαφωνίες για τη μετανάστευση.
«Η Ελλάδα έχει υποβάλει μια σειρά διεθνών καταγγελιών αφού η συνοριακή αστυνομία τον Οκτώβριο εντόπισε 92 γδυμένους μετανάστες και κατηγόρησε τις τουρκικές αρχές ότι τους έσπρωξαν σκόπιμα πέρα από τα σύνορα. Η Τουρκία έχει επανειλημμένα κατηγορήσει την Ελλάδα ότι διενεργεί μυστικές απελάσεις, γνωστές ως επαναπροώθησεις, αιτούντων άσυλο και ότι θέτει σε κίνδυνο τη ζωή τους. Η Αθήνα δέχεται επίσης πυρά από μεγάλες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών και των υπηρεσιών της ΕΕ για τους πρόσφυγες, ακόμη και μια κυβερνητική συμβουλευτική επιτροπή που αναφέρει ότι έχουν συγκεντρωθεί εκατοντάδες αξιόπιστες μαρτυρίες που υποδηλώνουν ότι έχουν λάβει χώρα συχνά βίαιες επαναπροώθησεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα εδώ και 20 χρόνια Ο ΟΗΕ και οι υπηρεσίες της ΕΕ απαιτούν τη δημιουργία ανεξάρτητου φορέα παρακολούθησης των συνόρων, αίτημα στο οποίο η Αθήνα μέχρι στιγμής δεν έχει ανταποκριθεί.
Οι διαφωνίες με χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ, και οι συχνά εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια, έχουν μειώσει την προσοχή στους μετανάστες που χρειάζονται διεθνή προστασία και δελεάζουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υιοθετήσουν σκληρότερες πολιτικές, υποστηρίζει ο Μπέγκουμ Μπάσντας από το Κέντρο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Σχολής Χέρτι στο Βερολίνο.
«Η στρατιωτικοποίηση της μετανάστευσης μας αποτρέπει από το να δούμε το ζήτημα ως μια πηγή ανησυχίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα… και αυτό που πραγματικά με ανησυχεί είναι η υφέρπουσα απολυταρχία μέσω της διαχείρισης της μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κοσμος δεν επικρίνει την οικοδόμηση τειχών στα σύνορα, επειδή δεν βλέπει την πραγματική σύνδεση μεταξύ της μετανάστευσης και της παρακμής των δημοκρατικών αξιών στο δικό τους περιβάλλον, στα δικά τους δικαιώματα», είπε. «Αλλά, ξέρετε, αυτοί οι τοίχοι κυριολεκτικά χτίζονται γύρω μας».